ထြက္ေပၚလာသည့္ ကမၻာ့ေရစီးေၾကာင္းလားရာ အစီရင္ခံစာ ( Global Trends )

( ရွိန္းထက္ )

အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ေနာက္ကိုလိုက္ၿပီး လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုေလာက္ကို ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း ထားသည့္ အေမရိကန္ အမ်ဳိးသား ေထာက္လွမ္းေရး ေကာင္စီ၏ ေလးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ေနက် ကမာၻ႔ေရစီးေၾကာင္း လားရာ အစီရင္ခံစာ ( Global Trends ) သည္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၉ ရက္တြင္ ထြက္ေပၚလာၿပီ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး ႏွင့္ နည္းပညာ စီးဆင္းမႈသည္ တစ္ကမာၻလံုး နီးပါးႏွင့္ သက္ဆိုင္လ်က္ ရွိသည္။ ထိုနည္းတူ သမၼတသစ္ တစ္ဦး၏ ကိုင္တြယ္ပံု ကိုင္တြယ္နည္းခ်င္း ကလည္း ကြာျခား ေသာေၾကာင့္ အာဖရိကကို စစ္ျဖစ္ ေစခ်င္လား၊ အေရွ႕ အလယ္ပုိင္းကို စစ္ျဖစ္ေစခ်င္လား၊ မည္သည့္ ေနရာကို စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခ်င္သလဲ စသည့္ ေမးခြန္းမ်ားသည္ အေမရိကန္၏ လက္ထဲမွာပင္ ရွိေနသည္။

၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ေနာင္လာမည့္ ေလးႏွစ္တာ ကာလအထိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ထရမ့္ပ္က အုပ္ခ်ဳပ္မည္ ျဖစ္သည္။ အစီရင္ခံစာ မွာေတာ့ လံုးလည္ခ်ာလည္ လိုက္ေနသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ ထားၿပီး

လာမည့္ ငါးႏွစ္အတြင္း ကမာၻ ့အေျခအေန သည္ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ ေနလိမ့္မည္ဟု ပါရွိသည္။

ကမၻာ့စီးပြားေရးမွာ ေႏွးေကြး ေလးလံလာၿပီး နာလန္ျပန္ထူေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေသးသည့္ အခ်ိန္တြင္ တိုးတက္လာသည့္ နည္းပညာ မ်ားေၾကာင့္ လူသားတို႔ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရရွိရန္မွာ အလြန္အမင္း နည္းပါးလာလ်က္ ရွိသည္။ ယခင္က လူႏွင့္သာ လုပ္ရသည့္ ေနရာမ်ားသည္ နည္းပညာ တိုးတက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ စက္႐ုပ္မ်ားႏွင့္ အစားထိုး လာၾက သည္။ အလုိအေလ်ာက္ ေခတ္ကို ေရာက္ေနသည့္ နည္းပညာကို ကမာၻ႔စီးပြားေရး က လိုက္မမီႏိုင္ေသာ အခါ ဟန္ခ်က္မညီ ျဖစ္ေတာ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အေျခခံ လူတန္းစား ဦးေရမွာ ပိုမိုတိုးတက္ လာရသည္။ စီးပြားေရးအရ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္ပါက တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ တင္းမာမႈမ်ား ပိုမိုျမင့္တက္ လာႏိုင္သည္။ ထိုအေျခအေန တြင္ အၾကမ္းဖက္တို႔ ေခါင္းေထာင္ လာရန္ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ အစြန္းေရာက္တို႔သည္ ယင္းကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံတကာ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ေရာက္ေနသည့္ အခ်ိန္ တြင္ ဝင္လာတတ္ ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လာမည့္ႏွစ္ မ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္ အမ်ဳိးသားေရး ဝါဒီမ်ား ေခါင္းေထာင္ထ လာမည့္ႏွစ္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔သည္ ကမာၻ ့စီးပြားေရး ဟန္ခ်က္ညီညီ တိုးတက္လာရန္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မည္ဟု ဆိုေနၾကေသာ္လည္း တကယ္တမ္း လက္ေတြ႕တြင္ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား အတြက္သာ ၾကည့္ၿပီး တစ္ကိုယ္ေကာင္း ဆန္ၾကသည္။

အေမရိကန္ ကလည္း သူ႔စီးပြားေရး စီမံကိန္းတြင္ တ႐ုတ္ အက်ဳိးအျမတ္ ရမည့္ကိစၥ ဆိုလွ်င္ ထိုစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသည္။ တ႐ုတ္ကလည္း သူ႔စီးပြားေရး စီမံကိန္းတြင္ အေမရိကန္ အက်ဳိး အျမတ္ အနည္းငယ္ ရရွိဖို႔ကိုပင္ မလိုလား။ စီမံကိန္းမ်ား ေရးဆြဲစဥ္ကပင္ အေမရိကန္ အက်ဳိး ျဖစ္ထြန္းေစမႈကို ေရွာင္ကြင္းၿပီး ေရးဆြဲသည္။

ယခုေတာ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရး မေသခ်ာ မေရရာ ျဖစ္ေနသည့္အခ်ိန္ ဥေရာပတြင္လည္း သူ႔အပူႏွင့္သူ ဟပ္ေနသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း စစ္မီးက ဥေရာပသို႔ တိုက္႐ိုက္ သက္ေရာက္မႈမ်ား ေပးေနသည္။ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားက ဥေရာပတြင္ လာေရာက္ ရွင္သန္ေနသည္။ လူေပါင္းရာ ႏွင့္ခ်ီ၍ပင္ ဥေရာပသားတို႔ အၾကမ္းဖက္ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ ရသည္။

ဂ်ာမနီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မာကယ္လ္ ကပင္ အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၲရာယ္ကို စိုးရိမ္ေနရၿပီ ဟု ဝန္ခံခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ယခုအခ်ိန္ထိ ဥေရာပသို႔ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းက စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား ဝင္ေရာက္ လာမႈသည္ မၿပီးဆံုးႏိုင္ေအာင္ ရွိေနသည္။ ဥေရာပ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ ကလည္း ေကာင္းမြန္သည့္ အေနအထား တစ္ရပ္သို႔ မေရာက္ရွိ ေသာေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္မ်ားကို မည္သူကမွ် လက္မခံခ်င္ေပ။ ၄င္းတို႔ႏိုင္ငံ အတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ထိုေၾကာင့္ ၿဗိတိန္သည္ ဥေရာပသမဂၢ မွခြဲထြက္သည္။ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ လက္တြဲျခင္းက သူ႔စီးပြားေရး တိုးတက္မႈကို ျဖစ္သင့္သေလာက္ မျဖစ္ဟု ၿဗိတိန္ ယူဆေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဥေရာပကလည္း သူ႔ကိစၥ သူမေျဖရွင္းႏိုင္၊ အေမရိကန္ ကလည္း သူ႔ႏိုင္ငံေရးသူ ဘယ္ဆီ ေရာက္မည္မွန္း မသိ။ ထိုၾကားထဲ အေမရိကန္က ႐ုရွားတို႔ ဆိုက္ဘာ တိုက္ခိုက္မႈ က်ဴးလြန္သည္ ဟု စြပ္စြဲကာ ႐ုရွားသံအမတ္ မ်ားကိုပင္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ ေပးလိုက္ေသးသည္။ ယခုလည္း ေနာက္ထပ္ ႐ုရွား ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိ ငါးဦးကို ထပ္မံပိတ္ပင္ လိုက္ျပန္သည္။ ယခုေတာ့ ပိုလန္ႏွင့္ ဂ်ာမနီတို႔၌ အေမရိကန္ တပ္မမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။

႐ုရွား က်ဴးေက်ာ္မႈကို ကာကြယ္ရန္ ဥေရာပ တစ္လႊား စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ မ်ားကို အေမရိကန္ စစ္တပ္က ေနတိုးႏွင့္ ပူးေပါင္းျပဳလုပ္ မည္ျဖစ္သည္။ ဇန္နဝါရီ ၁ဝ ရက္တြင္ ပိုလန္သို႔ ေရာက္ရွိလာသည့္ အေမရိကန္ စစ္တပ္သည္ ယခုလ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေနတိုးႏွင့္ ေပါင္းကာ ပထမဆံုး စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္သည္။

႐ုရွားႏွင့္ ဥေရာပ တင္းမာမႈကလည္း ျမင့္တက္လာ၊ အေမရိကန္ ႏွင့္ ႐ုရွား တင္းမာမႈ ကလည္း ျမင့္တက္လာ၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ တင္းမာမႈကလည္း ျမင့္တက္လာ၊ ထိုအထဲတြင္ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ အဆင္ေျပ လာဖို႔က ထရမ့္ပ္ လက္ထဲ၌သာ ရွိသည္။ ထိုၾကားထဲ အဖုအထစ္ ျဖစ္လာသည္က ႐ုရွားတို႔ ဆိုက္ဘာ တိုက္ခိုက္မႈကို အနည္းငယ္ သံသယဝင္ လာျခင္းႏွင့္ ပူတင္ႏွင့္ အၿပိဳင္ ႏ်ဴကလီးယား အင္အားကို တိုးခ်ဲ႕ရန္ အႀကံျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ႐ုရွားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို လက္မခံသည့္ လူသည္ ဦးေႏွာက္ မရွိသည့္လူဟု ေျပာထားခဲ့ေသာ ထရမ့္ပ္က ယခုေတာ့ ဆိုက္ဘာ တိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ၄င္း၏အျမင္ကို ေျပာပါဟု AP သတင္းဌာနႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္က ေမးသည္ကိုေတာ့ ျငင္းဆန္ၿပီး ယခုပူတင္ႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ သိပ္ၿပီး တစ္ဖက္သတ္ ဘက္မလိုက္ ေတာ့ေပ။ ထရမ့္ပ္ စဥ္းစားခန္း ဝင္ေနရသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးကလည္း မေသခ်ာ မေရရာသည့္ အေနအထား။ ထိုၾကားထဲ အျမတ္ထုတ္ ႏိုင္သည့္ လူမ်ားက တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ ျဖစ္သည္။ ႐ႈပ္ေထြးေနသည့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန၊ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္မႈ ပဋိပကၡမ်ား ၊ ကမၻာ့စီးပြားေရး ထင္သေလာက္ မတိုးတက္ဘဲ ဆင္းရဲမႈ ျပန္လည္ေနရာ ယူလာမည့္ အေျခအေန မ်ားက အေမရိကန္ ၏ ၾသဇာကို စိန္ေခၚရန္ ႐ုရွားႏွင့္တ႐ုတ္ တို႔ကို တြန္းအားေပး သကဲ့သို႔ ျဖစ္လာမည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဥပမာ- ISIS တို႔ ဆီးရီးယားတြင္ အုပ္စိုးေနခ်ိန္ ႐ုရွားက အာဆတ္ကို ဝင္ကူၿပီး အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ၾသဇာကို အေမရိကန္ လက္ထဲမွ ႐ုရွားတို႔ဝင္ယူ သြားသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးဘက္ တြင္ဆိုလွ်င္လည္း တ႐ုတ္က ဥေရာပအေရာက္ ကုန္သြယ္ေရး လမ္းမေဖာက္ၿပီး အေမရိကန္ စီးပြားေရး ေဝစုကို ေနရာဝင္ယူမည့္ စီမံကိန္း One Belt- One Road မွာ စတင္အသက္ဝင္ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္၏ ၾသဇာသည္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔၏ တိုက္ခိုက္မႈကို က်ိန္းေသခံစား ရဦးမည္ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ကတည္းက ထုတ္ျပန္လာသည့္ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာသည္ လူတိုင္းက ေစာင့္ၾကည့္ရသည့္ အစီရင္ခံစာ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရသစ္ အတြက္ အားကိုးရသည့္ အစီရင္ခံစာလည္း ျဖစ္သည္။ အစီရင္ခံစာ ျပဳစုရန္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ကာ လက္ေတြ႕သေဘာ ေဆာင္သည့္ အရာမ်ား အေပၚတြင္သာ သံုးသပ္ခန္႔မွန္း ထားၿပီး အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒ ေရးဆြဲေရးကို ထိုအစီရင္ခံစာက အေထာက္အကူ ေပးႏိုင္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအစီရင္ခံစာ အရ ထရမ့္ပ္ လက္ထက္ အေမရိကန္ အစိုးရသစ္ မတည္ၿငိမ္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္လာမည့္ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးႏွင့္ စီးပြားေရး တို႔အတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ရေတာ့မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပ လိုက္ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)