ထုိင္းဘုရင္ ဘူမိေဘာ နတ္ရြာစံျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ အလားအလာမ်ား

( ေဇယ်ဘုန္း )

ကမၻာေပၚတြင္ နန္းစံသက္ အရွည္ၾကာဆံုး ျဖစ္သည့္ ထုိင္းဘုရင္ ဘူမိေဘာ အဒူယာဒက္ခ်္ သည္ နာမက်န္း ျဖစ္မႈကုိ ကာလအတန္ၾကာ ခံစားခဲ့ရကာ ေအာက္တုိ ဘာ ၁၃ ရက္က နတ္ရြာစံခဲ့ ၿပီးေနာက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္သည္ မည္သုိ႔ဆက္လက္ ျဖစ္လာမည္ကုိ အမ်ားအျပားက စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ ရွိေနသည္။

ဘုရင္ႀကီး ကံကုန္ၿပီးေနာက္တြင္ နန္းလ်ာျဖစ္သည့္ သားေတာ္ မဟာဝါဂ်ီရာ ေလာင္ကြန္း သည္ ဖခင္၏ အ႐ုိက္အရာကုိ ဆက္ခံရန္ အသင္႔ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လာမည့္ ရက္သတၱပတ္ မ်ားအတြက္ မေသခ်ာ မေရရာမႈမ်ား ထြက္ေပၚလာလ်က္ ရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ သက္ေတာ္ ၈၈ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဘုရင္ႀကီး နတ္ရြာစံျခင္းသည္ ႏုိင္ငံအတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈတစ္ရပ္ အျဖစ္ ထိုင္းႏုိင္ငံျပည္သူ မ်ားက ခံယူထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ အစိုးရ အေဆာက္အအံု မ်ားတြင္ လႊင့္ထူထားသည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အလံမ်ားကုိ အလံတုိင္ထိပ္မ ွအလယ္အထိသုိ႔ ေလွ်ာခ်ရန္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ ထားသည့္အျပင္ ဘုရင္ နတ္ရြာစံျခင္း အတြက္ ဝမ္းနည္းမႈကုိ ျပသသည့္ အေနျဖင့္ ဝမ္းနည္း ေၾကကြဲသည့္ ကာလကို တစ္ႏွစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ဘုရင္အား အသေရဖ်က္မႈ ဥပေဒေၾကာင့္ ၄င္း၏ က်န္းမာေရး အေျခအေနႏွင္႔ စပ္လ်ဥ္း၍ ထုတ္ျပန္ေလ့ မရွိေသာ္လည္း ဘုရင္နန္းေတာ္မွ တာဝန္ရွိသူ မ်ားသည္ ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္ ဘုရင္၏ ေနာက္ဆံုး အေျခအေနႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ၄င္းအား ႐ုိေသေလးစားသည့္ ျပည္သူမ်ား သိရွိႏုိင္ရန္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ ထုတ္ျပန္ေပး ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဘုရင္နတ္ရြာစံ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပရာယုသ္ ခ်န္အုိခ်ာ သည္ ခြၽန္ဘူရီျပည္နယ္ သုိ႔သြားေရာက္ မည့္ ၄င္း၏ခရီးစဥ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းပစ္ ခဲ့သည္။ထုိင္းႏုိင္ငံ တြင္ ျပည္သူမ်ားႏွင္႔ အစိုးရက အေလးအျမတ္ ထားသည့္ ဘုရင္ နတ္ရြာစံျခင္းႏွင္႔ ၄င္းျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာႏုိင္သည့္ ဂယက္မ်ားကုိ ကြၽမ္းက်င္သူ မ်ားက ေအာက္ပါအတုိင္း သံုးသပ္ထားသည္။

ထီးနန္းတက္လာျခင္း

ဘုရင္ဘူမိေဘာသည္ ႏုိင္ငံ၏ ႏွစ္ေပါင္း ၂၃၄ ႏွစ္ သက္တမ္းရွိ ခ်က္ကရီ မင္းဆက္၏ ကုိးဆက္ေျမာက္ ဘုရင္တစ္ပါး ျဖစ္ၿပီး ၄င္း၏ထီးနန္းစံစဥ္ သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ထုိင္းျပည္သူမ်ား၏ အ႐ုိအေသ၊ အေလးအျမတ္ ျပဳျခင္းကုိ ခံရသူျဖစ္သည္။ ဘုရင္ ဘူမိေဘာ သည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၉ ရက္တြင္ ထီးနန္းတက္ေရာက္ လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ၄င္းသည္ ေနာင္ေတာ္ဘုရင္ အာနန္ဒါမာဟီဒုိ လုပ္ႀကံခံရမႈ ေၾကာင့္ ကံကုန္ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ထီးနန္းဆက္ခံ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆုိရပါမူ ဘုရင္ဘူမိေဘာ ထီးနန္း တက္လာၿပီး ေနာက္တြင္ ႏုိင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ ၿမိဳ႕ေနျပည္သူ မ်ားႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသရွိ ျပည္သူမ်ား အၾကား ႏုိင္ငံေရးအရ ကြဲျပားေနမႈကုိ ျပန္လည္စည္း႐ုံး ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ ၄င္းသက္ရွိထင္ရွား ရွိေနစဥ္ကာလ အတြင္း ျပည္သူမ်ား၏ အက်ဳိးအတြက္ မ်ားစြာေဆာင္ ရြက္ေပး ႏုိင္ခဲ့သည့္အျပင္ ထုိင္းႏုိင္ငံအား ဒီမုိကေရစီ စနစ္သုိ႔ အသြင္ကူးေျပာင္း ခဲ့ရာတြင္လည္း ၄င္းသည္ အဓိကက်သည့္ က႑မွ ပါဝင္ခဲ့သည္။

ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ ထိုင္းႏုိင္ငံေရးအေျခအေန

ဘုရင္ဘူမိေဘာ နတ္ရြာစံၿပီးေနာက္ အသက္ ၆၄ ႏွစ္ အရြယ္ သားေတာ္ မဟာဝါဂ်ီရာ ေလာင္ကြန္း သည္ စစ္ဘက္၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ဖခင္၏ အ႐ုိက္အရာကုိ ဆက္ခံ လာမည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဝါဂ်ီရာ ေလာင္ကြန္း သည္ ၄င္း၏ ဖခင္ရရွိခဲ့သည့္ ျပည္သူ အားလံုး၏ ေထာက္ခံမႈကုိ ရရွိႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။

ထုိ႔ျပင္ ဘုရင္ နတ္ရြာစံျခင္းေၾကာင့္ လက္ရွိ ထုိင္းအစိုးရက လာမည့္ႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္းတြင္ က်င္းပမည့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အခ်ိန္ေရႊ႕ဆုိင္း ႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္ ဟု ေလ့လာ အကဲခတ္သူ မ်ားကဆုိသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံသည္ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြင္း က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ဆင္ ရွင္နာဝပ္ အား စစ္ဘက္က ဖယ္ရွား၍ အာဏာသိမ္း ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပန္လည္ က်င္းပႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ ထုိ႔ေနာက္ ႏုိင္ငံတြင္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ ျပန္လည္ အသက္သြင္း ခဲ့ၿပီးခ်ိန္ တြင္လည္း စစ္ဘက္သည္ သက္ဆင္ ၏ ညီမျဖစ္သူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ရင္လပ္ ရွင္နာဝပ္ အား၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ တြင္ ထပ္မံျဖဳတ္ခ်၍ အာဏာသိမ္း ခဲ့သည္။ ရင္လပ္ႏွင့္ ၄င္း၏အစ္ကုိ ျဖစ္သူတုိ႔အား ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း ႏွင္႔ အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္းရွိ ေက်းလက္ေန ျပည္သူမ်ားက အႀကီးအက်ယ္ ေထာက္ခံခဲ့ၾက ေသာ္လည္း ဘုရင္ကုိ ေထာက္ခံသူ မ်ားကမူ ဆန္႔က်င္ခဲ့ ၾကသည္။ စစ္ဘက္သည္ လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ အစိုးရတာဝန္ ရယူထားၿပီး စစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ခ်န္အုိခ်ာ က အမ်ိဳးသား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရး ေကာင္စီ အႀကီးအကဲအျဖစ္ တာဝန္ယူလ်က္ ရွိသည္။ ဘုရင္ ဘူမိေဘာ နတ္ရြာစံျခင္း သည္ ထုိင္းႏုိင္ငံေရး အေပၚ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာ ႏုိင္ၿပီး စစ္ဘက္သည္ ဝမ္းနည္းျခင္း ကာလအတြင္း ႏွင့္ ထီးနန္း အလႊဲအေျပာင္း မတုိင္မီ ႏုိင္ငံ၏ တာဝန္ကုိ ဆက္လက္ရယူ ထားႏုိင္ေသာ္လည္း ဘုရင္သစ္ ထီးနန္းတက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ကာလ၌ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ မ်ားအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ပင္မႈ မ်ားအား ဖယ္ရွားၿပီး ႏုိင္ငံ၏ အာဏာသည္ အရပ္သား အစိုးရထံ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာမည္ ဟုတ္၊မဟုတ္ ဟူေသာ အခ်က္မွာ စမ္းသပ္ခံရဖြယ္ ရွိသည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား က ေထာက္ျပ သံုးသပ္ ထားသည္။

ထုိင္းႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးအေျခအေန

ဘုရင္ ဘူမိေဘာ နတ္ရြာစံျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္မ်ား အေနျဖင့္ ထုိင္းရွယ္ယာ ေစ်းကြက္ႏွင့္ ဘတ္ေငြ တန္ဖုိးမ်ား က်ဆင္းလာခဲ့သည္။ ထုိင္းဘတ္ေငြ တန္ဖုိးက်ဆင္း လာျခင္းသည္ ဘုရင္၏ က်န္းမာေရး အေျခအေန တည္ၿငိမ္မႈ မရွိဘဲ ယုိယြင္းလာလ်က္ ရွိသည္ဟု ဘုရင့္နန္းေတာ္ ကထုတ္ျပန္သည့္ အခ်ိန္မွ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ထုိင္းရွယ္ယာ ေစ်းကြက္ႏွင့္ ဘတ္ေငြတန္ဖုိး သည္ ဆက္လက္ က်ဆင္းမည့္ အလားအလာ ရွိေနၿပီး ထုိင္းရွယ္ယာ ေစ်းကြက္မွာ ေဒသတြင္းရွိ အျခားႏုိင္ငံမ်ားမွ ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးေနမည္ ဟု စင္ကာပူ အေျခစုိက္ ရွယ္ယာေစ်းကြက္ ေလ့လာသူ ဂ်က္ဖရီ ဟယ္ေလ က ေျပာၾကား ထားသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈ

ထုိင္းဘုရင္ ဘူမိေဘာ လက္ထက္တြင္ ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ အၾကား တစ္ခါတစ္ရံ၌ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းပဋိပကၡ မ်ားကုိ သံတမန္ေရး အရ ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား အိမ္နီးခ်င္းေကာင္းဆက္ဆံေရးကုိ ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဘုရင္ ဘူမိေဘာ နတ္ရြာစံျခင္း သည္ ထုိင္း-ျမန္မာ အိမ္နီးခ်င္း ေကာင္း ဆက္ဆံေရး အတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈႀကီး တစ္ရပ္ဟူ၍ လည္း ဆုိႏုိင္ေပသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)