စာဖတ္ရွိန္ျမႇင္႕တင္ျခင္းျဖင္႕ ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္ တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ စာၾကည့္တိုက္ အေဆာက္အအံုဟူ၍ မရွိခဲ့ေသးေပ။ ယခု ရန္ကုန္တကၠသုိလ္စာၾကည့္တုိက္ဖြင့္လွစ္ထား သည့္ အေဆာက္အအံုကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘုရင္ခံလည္းျဖစ္၊ တကၠသိုလ္၏ အဓိပတိလည္းျဖစ္ခ့ဲေသာ ဆာဟာကုတ္ဘတၱလာ (Sir Hercourt Butler) က ၁၉၂၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္တြင္ အုတ္ျမစ္ခ်ခဲ့သည္။ အဆိုပါစာၾကည့္တုိက္အေဆာက္အအံုအတြက္ ေစတနာရွင္ Rao Bahadur Sithamtera Redder (L.L.D) က ႐ူပီးေငြ ႏွစ္သိန္းလွဴဒါန္းခဲ့သည္။ 

-

အေဆာက္အအံု၏ပံုစံမွာ အဂၤလိပ္ အကၡရာ (L) ပံုစံႏွစ္ထပ္ျဖစ္ၿပီး စာအုပ္မ်ားထားသိုခန္းကို ေလးထပ္ျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားသည္။ ယင္းအေဆာက္အအုံသည္ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ၿပီးစီးခဲ့၍ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ စာၾကည့္္တုိက္မွဴးမွာ ဦးခင္ေဇာ္(K) ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္စာၾကည့္တိုက္သည္ ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္မီက အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ေခတ္အမီဆံုးစာအုပ္စာေပစံုလင္ဆုံးႏွင့္ အေကာင္းဆံုးစုေဆာင္းမႈရွိသည့္ စာၾကည့္တုိက္တစ္ခုအျဖစ္ထင္ရွားခဲ့သည္။ 

-

ထိုအခ်ိန္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တုိက္၊ ယုဒသန္ေကာလိပ္စာၾကည့္တုိက္ႏွင့္ ယူနီဗာ စီတီေကာလိပ္စာၾကည့္တိုက္ဟူ၍ စာၾကည့္တိုက္ သံုးခုရွိခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးခါနီး ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီိလတြင္ ဂ်ပန္စစ္တပ္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဆုတ္ခြာသြားေသာအခါ စာၾကည့္တုိက္ အေဆာက္အအံုကို ဒိုင္းနမိုက္ျဖင့္ ေဖာက္ခဲြဖ်က္ဆီးခဲ့သျဖင့္ ယင္းစာၾကည့္တိုက္ အေဆာက္အအံုမွာ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ 

-

စစ္ၿပီးကာလ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ေသာအခါ ယုဒသန္ႏွင့္ ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္စာၾကည့္တုိက္မ်ားရွိ လက္က်န္စာအုပ္မ်ားျဖင့္ မတည္၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တုိက္ကို 

ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ စာၾကည့္တုိက္မွဴး မွာ ဦးသိန္းဟန္ (ေဇာ္ဂ်ီ)ျဖစ္သည္။ ဆရာ ဦးသိန္းဟန္၏ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေၾကာင့္ေပ၊ ပုရပိုက္မ်ားကို ျပန္လည္စုေဆာင္း သိမ္းဆည္းႏိုင္ခဲ့သည္။ 

-

ထုိအခ်ိန္က ဘီအုိစီေကာလိပ္မွ အခန္းတစ္ခန္းတြင္ ေရွးဦးစြာစာၾကည့္တုိက္ကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ယခုသိပၸံခန္းမေဆာင္ေရွ႕ ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္စာၾကည့္တုိက္ေနရာ၌ ေျပာင္းေရႊ႕ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရျပန္သည္။ 

ထို႔ေနာက္မွ စာၾကည့္တုိက္အေဆာက္အအံုကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ၿပီး ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ ႏိုင္ခဲ့သည္။

-

၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ စနစ္သစ္တကၠသိုလ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ယခင္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္ကို တကၠသိုလ္မ်ား ဗဟုိစာၾကည့္တိုက္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ၍ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန အဆင့္ျမင့္ ပညာဦးစီးဌာန၏ လက္ေအာက္တြင္ ထားရိွ 

ခဲ့သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ စာၾကည့္တုိက္မွဴး ဦးသိန္းဟန္(ေဇာ္ဂ်ီ)က စာၾကည့္တုိက္မွဴးအျဖစ္ ဦးေသာ္ေကာင္းထံသို႔ တာဝန္ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။

-

ဆရာႀကီး ဦးေသာ္ေကာင္းသည္ နယ္စံုသို႔ ဝန္ထမ္းမ်ားေစလႊတ္၍ စာေပပစၥည္း အစုစုကို အလွဴခံျခင္း၊ ဝယ္ယူျခင္းစသည္ျဖင့္ ဆက္လက္စုေဆာင္းထိန္းသိမ္းေပးလာခဲ့မႈေၾကာင့္ တကၠသိုလ္မ်ားဗဟုိစာၾကည့္တုိက္ 

တြင္ စာေကာင္းေပမြန္အစုစုတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္တင္းလာႏုိင္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး ဦးေသာ္ေကာင္းသည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ အၿငိမ္းစားယူ ၿပီးေသာ္လည္း စာၾကည့္္တိုက္ႏွင့္ စာၾကည့္တုိက္ပညာတုိးတက္မႈအတြက္ ယေန႔တိုင္ 

လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။

-

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တုိက္အနီး ကံ့ေကာ္ေတာေနရာ၌ သံုးထပ္အေဆာက္ အအံုတစ္ခုကိုတည္ေဆာက္ၿပီး ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တုိက္ႏွင့္ တကၠသိုလ္မ်ား ဗဟုိစာၾကည့္တုိက္ဟူ၍ 

စာၾကည့္တုိက္ႏွစ္ခု သီးျခားစီေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

-

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္တြင္ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ (၁၉၈၇-၁၉၉၄) က စာၾကည့္ တုိက္မွဴးအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ လက္ဆင့္ကမ္းတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူမ်ားမွာ ဦးျမတ္္စိုး (၁၉၉၅-၂ဝဝ၂)၊ ဦးေက်ာ္ဝင္း 

(၂ဝဝ၂-၂ဝဝ၃)၊ ေဒၚခင္ႏွင္းဦး(၂ဝဝ၃-၂ဝ၁၁) ႏွင့္ ေဒါက္တာလိႈင္လိႈင္ႀကီး (၂ဝ၁၁- ယေန႔ ထိ) တုိ႔ျဖစ္သည္။

-

ယခုအခါ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တုိက္တြင္ ျမန္မာစာအုပ္ ၃၈၅၅၂ အုပ္၊ အဂၤလိပ္စာအုပ္ ၆၆၈၂၅ အုပ္၊ စာနယ္ဇင္း ၇၆ မ်ဳိး၊ ေပ ၁၈၈ က်မ္း စုေဆာင္းထားရွိသည္။ လက္ရွိတြင္ သမား႐ိုးက်စနစ္ႏွင့္ Electronic 

စနစ္ဟူ၍ ဝန္ေဆာင္မႈႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိသည္။

-

သမား႐ိုးက်စနစ္တြင္ ကတ္တေလာက္ စနစ္၊ စာဖတ္သူႏွင့္ စာအုပ္ရင္းႏွီးမႈရွိေစရန္ အသစ္ဝယ္ယူထားရွိေသာ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ ဗဟုသုတျဖစ္ဖြယ္စာအုပ္မ်ားကို စင္ဖြင့္စနစ္အသံုးျပဳျခင္း၊ စာအုပ္ 

အသစ္မ်ားကို Display ျပသျခင္း၊ စာဖတ္သူမ်ားေတာင္းဆုိလာပါက စာအုပ္မ်ားထားသုိ ခန္းထဲသို႔ ကိုယ္တုိင္ရွာေဖြေစျခင္း၊ စာၾကည့္ တုိက္ေၾကာ္ျငာဘုတ္တြင္ ေဖာ္ျပေပးထားသည့္ အျပင္ စာၾကည့္တုိက္ Facebook မွ New 

Arrival စာအုပ္မ်ားကို ေၾကာ္ျငာေပးျခင္း၊ Library Orientation မ်ားျပဳလုပ္ေပးျခင္းတုိ႔ျဖင့္ စာဖတ္သူမ်ားစာဖတ္ရွိန္ျမင့္မားလာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိသည္။ 

-

Electronic စနစ္တြင္ Electronic Library Management (ELIB) ျဖင့္ အဂၤလိပ္စာအုပ္ ကတ္တေလာက္ေဒတာ ၂၄၉၇၅၊ ျမန္မာ စာအုပ္ကတ္တေလာက္ေဒတာ ၁၂၈၇ဝ ႏွင့္ က်မ္းစာအုပ္ ၅၁၂၇ အုပ္တုိ႔ ကို စာရင္းသြင္းထား ၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားအေနျဖင့္ လုိအပ္ေသာအခ်က္အလက္မ်ားကို အခ်ိန္တုိအတြင္း ရွာေဖြအသံုးျပဳႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

-

ယခုအခါ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တုိက္သည္ တနလၤာေန႔မွ ေသာၾကာေန႔အထိ ေန႔စဥ္နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၆ နာရီအထိ ဖြင့္လွစ္ေပးလ်က္ရွိသည္။ ထိုထက္ပိုမုိ၍ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွစ၍ စေနေန႔နံနက္ 

၁ဝ နာရီမွ မြန္းလဲြ ၁ နာရီအထိ အခ်ိန္တိုးျမႇင့္ ဖြင့္လွစ္ေပးထားသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တုိက္သည္ စာေပလိုုက္စားသူတိုင္းအတြက္ စာဖတ္ျခင္းကို ျမႇင့္တင္ေပးေသာနည္းျဖင့္ 

ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာေနၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါသည္။ ။

ရီရီေဆြ(ေရနီ)

#ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ