ထရမ့္က ရီွက်င့္ဖ်င္ႏွင့္ ေတြ႔ခ်င္ေနတာဘာေၾကာင့္လဲ

ထရမ့္က ရီွက်င့္ဖ်င္ႏွင့္ ေတြ႔ခ်င္ေနတာဘာေၾကာင့္လဲ

( ရွိန္းထက္ ဘာသာျပန္သည္။ )

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး ရက္ေတလာဆင္၏ ပထမဆံုး အာရွ သံုးႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္မွာ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုး ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္ ၿပီးဆံုးသြားၿပီ ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ အားလံုးတြင္ ထိပ္ဆံုး၌ ေနရာယူ ထားသည့္ ေခါင္းစဥ္က ေျမာက္ကိုရီးယား အေရးပင္ ျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားသို႔ မဟာမိတ္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားေရာက္ၿပီး တ႐ုတ္ကိုမူ ၿပိဳင္ဘက္အေပၚ ဖိအားေပး ႏိုင္ေရး၊ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး အတြက္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္တြင္ သမၼတသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ အစိုးရ တက္လာၿပီး ကတည္းက အိုဘားမား လက္ထက္၌  တင္းမာမႈ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ခဲ့ေသာ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးမွာ ေသြးေအး ေနသည္။ တ႐ုတ္တို႔ ဘက္မွလည္း လႈပ္လႈပ္ရွားရွား မလုပ္သကဲ့သို႔ ထရမ့္ဘက္ ကလည္း ထို႔အတူပင္ျဖစ္၏။ 

သို႔ေသာ္လည္း ထရမ့္က သူသမၼတ မျဖစ္ခင္ ကတည္းကပင္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို ျပတ္ျပတ္သားသား ကိုင္တြယ္မည္ဟု ေၾကညာထား ၿပီးသား ျဖစ္သည္။ ယခုေတလာဆင္ႏွင့္ ဝမ္ယီတို႔ ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ႏွင့္ ထရမ့္က ေတြ႕ဆံုခ်င္ ေနေၾကာင္း ေျပာလာသည္။ ထရမ့္ ဘာေၾကာင့္ေတြ႕ ခ်င္ေနလဲ ဟု ေမးခြန္း ျဖစ္လာသည္။

ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေတလာဆင္၏ အာရွခရီးစဥ္ မတိုင္မီကပင္ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ႏွင့္ ထရမ့္တို႔ ဖုန္းေျပာထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့အင္အားႀကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ အခ်င္းခ်င္း ဖုန္းေျပာမႈကို နာရီႏွင့္ခ်ီ ၾကာသည္ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေနၿပီး တ႐ုတ္ဘက္ ကလည္း ထရမ့္ကို သူ႔အေပၚ အေလးထားသည္ ဟုထင္ေအာင္ ျပသေနသည္ဟု ေဝဖန္ေန ၾကသည္။

ထရမ့္လက္ထက္ အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲသြားသည့္ ကိစၥက အိုဘားမား လက္ထက္တြင္ တ႐ုတ္ကို ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ကိုင္သည္။ တ႐ုတ္က ခပ္မာမာ တုံ႔ျပန္သည္။ ထရမ့္လက္ထက္ က်ေတာ့ တ႐ုတ္ကို ထရမ့္က ခပ္မာမာ ကိုင္သည္။ တ႐ုတ္က ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ တုံ႔ျပန္သည္။  ေျမာက္ကိုရီးယား အေရးကို ဥပမာ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ေတာင္ကိုရီးယားကို ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္ ေတလာဆင္က ေျမာက္ကိုရီးယား အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္ေရးအရ ေျဖရွင္း သင့္ပါက ေျဖရွင္းမည္ဟု ဆိုခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ 

တ႐ုတ္ကို ေရာက္ေတာ့ ဝမ္ယီက ေျမာက္ကိုရီးယား အေရးကို  စိတ္ေအး လက္ေအးထားၿပီး ကိုင္တြယ္ သင့္သည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ တစ္ဖန္ထရမ့္ သမၼတ မျဖစ္မီ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ တ႐ုတ္ပစၥည္း မ်ားကို အခြန္တိုး ေကာက္မည္၊ တ႐ုတ္မွာ ရွိေနသည့္ အေမရိကန္၏ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ အားလံုးကို သူ႔ႏိုင္ငံ ျပန္ေခၚမည္ စသည္ျဖင့္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ကိုင္ခဲ့သည္။ 

တ႐ုတ္တို႔ ဘက္ကေတာ့ တစ္စံုတစ္ရာ ေျပာဆို တုံ႔ျပန္ျခင္း မျပဳဘဲ ၿငိမ္ေနခဲ့သည္။အိုဘားမား လက္ထက္တြင္ အေမရိကန္က တစ္ခုေျပာလွ်င္ တ႐ုတ္က ႏွစ္ခု ျပန္ေျပာေလ့ ရွိသည္။အိုဘားမား အစိုးရ၏ ေနာက္ဆံုး  လက္က်န္ အခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္က ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္တြင္ ခ်ထားသည့္ အေမရိကန္ ေရေအာက္ ဒ႐ုန္းကို ဖမ္းသြား ေသးသည္။ 

တ႐ုတ္၏ စစ္ေရးအရ အေမရိကန္ကို ေသြးတိုး စမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထရမ့္ အစိုးရ သက္တမ္း သံုးလခန္႔ ရွိလာသည့္ အခ်ိန္ထိေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္က အေမရိကန္ကို စစ္ေရး အရေရာ စီးပြားေရး အရပါ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ဆံုရမည့္ လုပ္ရပ္မ်ဳိးကို မလုပ္ေသးေပ။ တ႐ုတ္တို႔ အခ်ိန္ေပးၿပီး ထရမ့္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ႀကိဳတင္ေတြး ထားသည့္အတိုင္း ထရမ့္ကို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း လူၾကမ္းမင္းသား အျဖစ္ ယခုအခ်ိန္ထိ ျမင္ေနတုန္းပဲ ျဖစ္သည္။ 

အကယ္၍ ထရမ့္ႏွင့္ ရွီက်င့္ဖ်င္သာ ထိပ္တုိက္ေတြ႕ဆံု ၿပီးသြားလွ်င္ အေျခအေနက တစ္မ်ဳိးေျပာင္းလဲ သြားႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲကို ျမင္သာရန္ ထရမ့္ႏွင့္ ရွီက်င့္ဖ်င္ ေတြ႕ဆံုၿပီးမွ ျဖစ္ႏိုင္သည္ ဟုပင္ ေမွ်ာ္လင့္စရာ ျဖစ္လာသည္။ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံက စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ၾသဇာအရ ရွိန္ေနၾကသည္။ ထရမ့္က သူ႔သမၼတ သက္တမ္း ပထမသံုးလ အတြင္းမွာပင္ အမွန္တကယ္ ဟိတ္လံုးတစ္ခု ခ်ျပခဲ့သည္။

စစ္ေရးကို အေတာင့္တင္းဆံုး အားျဖည့္မည္ဟု ဆိုထားသည့္ သူ႔ဟိတ္လံုး အတိုင္း အေမရိကန္ စစ္အသံုး စရိတ္ကို ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅ဝ ဘီလီယံ ေက်ာ္ျမႇင့္ တင္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္က ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းပင္ ျမႇင့္ႏိုင္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ထရမ့္က သူ႔အသံုး စရိတ္ကို ရာခုိင္ႏႈန္း ဆယ္ႏွင့္ခ်ီ ျမႇင့္တင္ခဲ့သည္။ စစ္ေရးကို ဦးစားေပး ဆိုသည့္အတိုင္း တ႐ုတ္တို႔ ကလည္း ယခင္က ပံုစံအတိုင္း စစ္ေရး မဟုတ္သည့္ အရာမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ၿပီး စစ္ေရးကိုသာ ပံုေအာ ေပးခဲ့သည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး အကူအညီႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဘက္တြင္ အေမရိကန္ ရန္ပံုေငြႏွင့္ အကူအညီမ်ား ရာခုိင္ႏႈန္း ဆယ္ႏွင့္ခ်ီ ရပ္တန္႔သြားခဲ့ ရေတာ့သည္။ ဒီမိုကရက္တို႔ႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္သူတို႔ ေဝဖန္မႈ ေပါင္းစံု ၾကားထဲကပင္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ေျပာသည့္ အတိုင္း တကယ္လုပ္ သည့္ထရမ့္ကို တ႐ုတ္ နည္းနည္းေတာ့ လန္႔ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို ခဏၿငိမ္သက္ထားခဲ့ ျခင္းျဖစ္ ဟန္တူသည္။ သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ ကလည္း ထရမ့္ကို အနီးကပ္ အကဲခတ္ ႏိုင္မည့္အေရး သူႏွင့္ေတြ႕ရန္ကို လုိလား ေနသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲျဖစ္မည္ဟု နာမည္ႀကီး ခဲ့ေသာ  ေခါင္းႀကိီးပိုင္း ကလည္း ထိုအခါက်မွ အနည္းငယ္ ျပတ္ျပတ္သားသား သိၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ 

ယခုအခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္တို႔ အိုဘားမား လက္ထက္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္စြာ အေမရိကန္၏ အရိပ္အကဲကို လိုက္ၾကည့္ ေနရသည္။ ယခင္ ထရမ့္က ရီွက်င့္ဖ်င္ႏွင့္ ေတြ႔ခ်င္ေနတာ ဘာေၾကာင့္လဲ တ႐ုတ္တို႔ နင္းေလွ်ာက္ ခဲ့ဖူးသည့္ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အေမရိကန္က တစ္ဆိုလွ်င္ သူတို႔ကႏွစ္ဟု ဆန္႔က်င္ဘက္ ဆိုတတ္သည့္ လမ္းေၾကာင္းကို ထရမ့္က ျပန္နင္းေလွ်ာက္ ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ သူအားကိုး ခဲ့ရသည့္ သူ၏ေသြးေသာက္ မဟာမိတ္ႀကီး ႐ုရွားကလည္း ထရမ့္ႏွင့္က်မွ မိတ္ေဆြ ရင္းခ်ာႀကီး မ်ားကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနျပန္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဘက္မွ် သြားေသာ မဟာမိတ္ႏွင့္ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေရးက အင္အားခ်င္း ညီမွ်ေန ေတာ့သည္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ဝန္းက်င္တြင္ ရွိေနေသာ္လည္း တ႐ုတ္ စီးပြားေရးက တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာ ေနေသာေၾကာင့္ ၂ဝ၃ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမာၻ ့ပထမ စီးပြားေရး ေနရာကို တ႐ုတ္က အေမရိကန္ကို ေက်ာ္ၿပီး ရသြားမည္ ဆိုသည့္ ခန္႔မွန္းခ်က္ ကလည္း တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ေမွးမွိန္လာ ေနသည္။

စီးပြားေရး သမား သမၼတ ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ဗ်ဴဟာမ်ားက တ႐ုတ္တို႔ ယခင္ ေတြ႕ခဲ့ဖူးသည့္ အေမရိကန္ သမၼတ တို႔ႏွင့္မတူ။ ထိုၾကားထဲ မထင္လွ်င္ မထင္သလို လုပ္တတ္ၿပီး သူ႔ႏိုင္ငံ ထဲမွာတင္ အမ်ဳိးသမီး သိန္းခ်ီ၏ ဆႏၵျပမႈ ကိုလည္း ခံထားရသည္။ ထိုအေရးကိုပင္ ထရမ့္က အေရးမစိုက္ သူ႔ဥပေဒ အဖြဲ႕ ကသာ သူေျပာ သမွ်ကို ေနာက္ကလိုက္ကာ ဖာေထးေနရၿပီး သူကေတာ့ လုပ္ခ်င္တာကိုသာ တစိုက္မတ္မတ္ ဆက္လုပ္ေနသူ ျဖစ္သည္။ 

တြစ္တာမွာလည္း သူေရးခ်င္ရာ ေရးတတ္ၿပီး တ႐ုတ္ဆိုလွ်င္ သူ႔ရန္ဘက္ အျဖစ္ျမင္ေအာင္ ဖန္တီးတတ္ေသာ ထရမ့္ကို တ႐ုတ္တို႔ မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ ေနရၿပီး ရပ္တန္႔ေန ခဲ့ေသာ တင္းမာမႈကို ထပ္တင္း သြားမလား၊ ေလ်ာ့သြားမလား ကိုလည္း ရွီက်င့္ဖ်င္သိခ်င္ ေနသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရး က႑အတြက္ ပိုမိုတိက်သည့္ အေျဖတစ္ခု ရရွိရန္ သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ ထရမ့္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခ်င္ ေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး ထရမ့္ကေတာ့ သူ႔ကစားကြက္ ဗ်ဴဟာႏွင့္ တ႐ုတ္ကို မည္မွ်အထိ ထပ္ဖိအား ေပးႏိုင္မလဲ ဆိုသည္ကို သိခ်င္ ေသာေၾကာင့္  ေတြ႕ဆံု ခ်င္ေနျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္ တင္ျပလိုက္ ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)