၂၀၁၆ ခုႏွစ္သည္ ကမၻာ့စံခ်ိန္တင္ အပူဆံုးႏွစ္ ျဖစ္ခဲ့

( ရွိန္းထက္ )

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ကုန္ဆံုးၿပီးခ်ိန္တြင္ ကမၻာႀကီး၏ ပူေႏြးမႈျဖစ္စဥ္ သမိုင္းမွာ စံခ်ိန္တင္ အပူဆံုးႏွစ္ တစ္ႏွစ္ဟု ေၾကညာခ်က္ ထြက္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္သည့္အခါ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ကထက္ ပိုပူျပင္းသည့္ သမိုင္းတြင္ စံခ်ိန္တစ္ခုကို ထပ္မံရရွိခဲ့ၿပီး ကမၻာ့အပူဆံုး ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ခဲ့ျပန္သည္။

ထို႔ေနာက္ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္သို႔ ထပ္ကူးေျပာင္း လာရာ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ကထက္ပင္ ပိုမိုဆိုးရြားစြာ ပူျပင္းလာခဲ့ၿပီး ကမာၻ ေပၚတြင္ တတိယေျမာက္ အပူဆံုးႏွစ္အျဖစ္ သမုိင္းတင္ခဲ့ရ ျပန္သည္။ ထိုသို႔ အပူခ်ိန္ ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း မိုးေခါင္ေရရွားၿပီး ေသဆံုးရသည့္ လူအေရအတြက္ ပိုမ်ားလာ ရသည္။ လူေပါင္း သန္းရာႏွင့္ခ်ီ၍ အစာေရစာ ျပတ္လပ္ ေနရသည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ကဆိုလွ်င္ အိႏၵိယ၌ အပူလႈိင္း ဝင္ေရာက္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ ေသဆံုးၿပီး သန္း  ၃၃ဝ ေသာ အိႏၵိယျပည္သူ တို႔မွာ အပူလႈိင္း ဒဏ္ကို ခံခဲ့ၾကရသည္။

အာဖရိကရွိ ဆိုမာလီယာ ႏိုင္ငံ၌ ၿပီးခဲ့သည့္ ေျခာက္ႏွစ္က လူေပါင္း ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ မိုးေခါင္ေရရွားၿပီး အစာေရစာ ရွားပါးမႈေၾကာင့္ ငတ္မြတ္၍ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ ယခု ပစၥကၡ အေျခအေန ၌လည္း ဆိုမာလီယာ ျပည္သူေပါင္း ေလးသန္းခန္႔ အသက္အႏၲရာယ္ ဆံုး႐ႈံးရ ေလာက္သည္ အထိ မိုးေခါင္ေရရွားမႈ ဒဏ္ကို ခံစားေနရၿပီး ကုလသမဂၢက လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား ေပးႏိုင္ရန္ အသည္းအသန္ ႀကိဳးပမ္း ေနရသည္။ သို႔ေသာ္ အစာေရစာ ျပတ္လပ္ ေနရသည့္ၾကားထဲ စစ္ပြဲမ်ားက ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အကူအညီ ေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ ေႏွာင့္ေႏွးေနရၿပီး စစ္ပြဲေၾကာင့္ ေသရဖို႔ဘက္ ကိုပင္ ရာခုိင္ႏႈန္းပိုမ်ား ေနရသလို ျဖစ္ေနသည္။

၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁၈ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မိုးေလဝသ အဖြဲ႕အစည္း၊ အေမရိကန္ အာကာသေအဂ်င္စီ နာဆာႏွင့္ သမုဒၵရာႏွင့္ ေလထု ေလ့လာေရး အဖြဲ႕တို႔က ေၾကညာခ်က္ တစ္ခုကို ပူးတြဲထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။ ေၾကညာခ်က္တြင္ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ သည္ ကမၻာ့သမုိင္း၌ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ အပူဆံုး ႏွစ္ျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ပါရွိၿပီး အဓိက တရားခံမွာ အယ္လ္နီညိဳ ရာသီဥတုပင္ ျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဝင္ေရာက္ ခဲ့ေသာ အယ္လ္နီညိဳ ရာသီဥတု သည္ ကမၻာတစ္၀န္း လံုးကို ဒုကၡေပးခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ကိုပါ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးေစသည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ အယ္လ္နီညိဳ ရာသီဥတု ဝင္ေရာက္လာမႈေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္မ်ား ပုိမုိပူေႏြးလာၿပီး ကမၻာ့ေလထု အလႊာမ်ားထဲသို႔ ပူေႏြးသည့္ ေရေငြ႕မ်ားကို ထုတ္လႊတ္ခဲ့သျဖင့္ ဝင္႐ိုးစြန္းရွိ ေရခဲျပင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္ လာသည္။ ေရခဲျပင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္ လာသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေရခဲလႊာမ်ား ေအာက္တြင္ ေအာင္းေနသည့္ မီသိန္းဓာတ္ေငြ႕ မ်ားမွာ အလံုးအရင္းႏွင့္ ထြက္လာသည္။ ထုိ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားက ကမၻာ့ေလထု ထဲတြင္ တဝဲလည္လည္ ျဖစ္ေနၿပီး ကမာၻ ့ ရာသီဥတုပံုမွန္ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္ ေပးေတာ့သည္။ ထိုၾကားထဲတြင္ ကမာၻ ေျမမွ စြမ္းအင္အတြက္ ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာ မီး႐ႈိ႕မႈမ်ားႏွင့္ ေတာမီး႐ႈိ႕မႈမ်ားက ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ ဓာတ္ေငြ႕ အမ်ားဆံုးထုတ္ေပး ေနျပန္သည္။ ထိုဓာတ္ေငြ႕မ်ား ေလထုထဲတြင္ သြားေပါင္းမိေသာ အခါ ကမၻာ့ ရာသီဥတု သည္ ဆုိးရြားလာသည္ ထက္ပိုမိုဆိုးရြား လာကာ စံခ်ိန္တင္ အပူဆံုးႏွစ္မ်ားကို တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ပိုမိုဖန္တီး ေတာ့သည္။

ကမၻာႀကီးပူေႏြး လာမႈေၾကာင့္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္လာမည္။ မိုးေခါင္ေရရွား မႈေၾကာင့္ လူသားတို႔ အစာေရစာ ျပတ္လပ္ၿပီး ေသဆံုးမႈ ပိုမ်ားလာမည္။ ဝင္႐ိုးစြန္းေရခဲေတာင္ မ်ားႏွင့္ ေရခဲျပင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္လာ မႈေၾကာင့္ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္မ်ား ျမင့္တက္လာကာ အေမရိကန္ရွိ မုိင္ယာမီႏွင့္ ဖေလာ္ရီဒါကဲ့သို႔ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ ေအာက္တြင္ ရွိေနသည့္ေဒသ မ်ားမွာ ပင္လယ္ေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိသြားမည္ ျဖစ္သည္။

ယခု ကမၻာ့အပူခ်ိန္သည္ ၁ ဒသမ ၂ ဒီဂရီဆဲလ္စီးရပ္စ္ တြင္ရွိေနၿပီး ကမာၻ ့အပူဆံုးႏွစ္ မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ထား ၾကသည္။ ၂ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးရပ္စ္ႏွင့္ အထက္ ေရာက္သြားလွ်င္ ေတာ့ ထိုမွတ္တမ္းမ်ားထက္ ပိုမိုဆိုးရြားသည့္

မွတ္တမ္းမ်ား ထပ္ထြက္ လာမည္မွာ က်ိန္းေသေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမာၻ ့အပူခ်ိန္ကို ၂ ဒီဂရီဆဲလ္စီးရပ္စ္ တြင္ ထိန္းသိမ္းထားရန္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ သိပၸံပညာရွင္ မ်ားက တိုက္တြန္းေနျခင္း ျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ၏ ပဲရစ္ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ ညီလာခံ COP 21 တြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၅ ႏိုင္ငံမွ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ကမၻာ့ အပူခ်ိန္ကုိ ၂ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးရပ္စ္ မေက်ာ္လြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေရး အတြက္ သေဘာတူခဲ့ ၾကသည္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ထိုသေဘာတူညီခ်က္ အတိုင္း ေမာ္႐ိုကို၌ COP 22 အျဖစ္ ထပ္ေဆြးေႏြးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားက သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်သြားျခင္း မရွိေပ။ ကမာၻ ့အပူခ်ိန္ကို ၂ ဒီဂရီဆဲလ္စီးရပ္စ္ မွာပင္ ရပ္ထားဖို႔ ျဖစ္ေရာ ျဖစ္ႏိုင္ရဲ႕လား ဟူသည့္ သံသယမ်ားပင္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ တ႐ုတ္တို႔ကလည္း ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ုံမ်ားကို ယခုအခ်ိန္ထိ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ မွီခုိေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ လိုအပ္သည့္ စြမ္းအင္က႑ အတြက္ ေနာက္ထပ္ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ုံမ်ားကိုပင္ ထပ္ေဆာက္ ေနရေသးသည္။ ထိုၾကားထဲ အေမရိကန္ သမၼတသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ပ္က သူ႕ႏိုင္ငံရွိ အလုပ္လက္မဲ့ ျပည္သူမ်ားကို အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ပိုမိုရရွိရန္ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ံုမ်ားကို ထပ္ေဆာက္ဖို႔ ဆိုသည့္ စကားလမ္းေၾကာင္း စလာသည္ကို ေတြ႕လာရသည္။ ထို႔ျပင္ အာရွေဒသ ကလည္း ယခင္ကထက္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို ပိုမိုထုတ္လုပ္ လာေနသည္။

ကုလသမဂၢ၏ ၂ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးရပ္စ္ ရည္မွန္းခ်က္ အတြက္ ရင္ေလးစရာ လုပ္ရပ္မ်ားျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း အဆိုးဆံုးလုပ္ရပ္ ကေတာ့ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးမႈျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေတာင္ကတံုးမ်ားမွာ တစ္ကမၻာလံုး အႏွံ႔ လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႔ေနာက္ သစ္ေတာမ်ားကို စိုက္ပ်ဳိးေျမမ်ား အတြက္ ထပ္ၿပီးမီး႐ႈိ႕ ျပန္သည္။ သစ္ပင္မ်ားမွာ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ အဆိပ္ဓာတ္ေငြ႕ မ်ားကိုစုပ္ယူၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ ကို ထုတ္မေပးႏိုင္ ေတာ့သည့္အျပင္ ထိုသစ္ေတာမ်ားကို မီး႐ိႈ႕မႈေၾကာင့္ ကာဗြန္ထုတ္လုပ္မႈ ပိုမိုတိုးလာၿပီး ဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕ပမာဏ ေလထုထဲတြင္ ပိုမို တိုးလာသည္။

လူသားတို႔က သူတို႔ေၾကာင့္ ေျမျပင္ႏွင့္ ေရျပင္မွ ထြက္လာသည့္ အဆိပ္ဓာတ္ေငြ႕ မ်ားအားလံုးသည္ ကမာၻ ့အျပင္ဘက္သို႔ ထြက္သြားသည္ဟု ထင္ၾကသည္။ တကယ္တမ္းမွာ ထိုဓာတ္ေငြ႕မ်ားက ထြက္မသြားႏိုင္ဘဲ ကမာၻ ့ေလထုထဲ တြင္သာ ပတ္ခ်ာလည္ ေနသည္ကို သတိမျပဳမိၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔လုပ္ရပ္က သူတို႔ကို ျပန္သတ္ ေနသည္ကို မသိၾကေပ။ ထိုဓာတ္ေငြ႕မ်ားက အျပင္ကို မထြက္ႏိုင္ဘဲ ကမာၻ ့ေလထု အဝန္းအဝိုင္း ထဲတြင္ ပိတ္မိကာ အုပ္စုဖြဲ႕ လည္ပတ္ ေနေသာေၾကာင့္ ဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕ဟူသည့္ နာမည္ကို ရရွိ လာျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္သည္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္၏ ႏွစ္စျဖစ္သည္။ လူတိုင္းက သိခ်င္ၾကသည့္ ေမးခြန္းမွာ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ကေရာ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ကလို ျဖစ္လာမွာလား ဟူသည့္ ေမးခြန္းပင္ ျဖစ္သည္။

မိုးေလဝသ သိပၸံပညာရွင္ မ်ား၏ အေျဖကေတာ့ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္၏ အပူစံခ်ိန္ကို ခ်ဳိးၿပီး ေလးခုေျမာက္ ကမာၻ ့အပူဆံုးႏွစ္ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ ဟု ဆိုထားပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)