ဒီဇင္ဘာ ၂၀ ရက္တြင္ ႏုိင္ငံသံုးခု၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား

Berlin's mayor Michael Mueller, German Chancellor Angela Merkel, German Interior Minister

( ရွိန္းထက္ )

ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္သည္ ကမၻာေပၚ၌ အစၥလာမ္မစ္ မူဝါဒ မွတ္တိုင္သစ္ တစ္ခု စိုက္ထူႏုိင္ခဲ့သည့္ ေန႔တစ္ေန႔ ျဖစ္သည္။ တူရကီ၊ ဂ်ာမနီႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ သံုးႏိုင္ငံစလံုး၌ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တူရကီ၌ တူရကီႏုိင္ငံ ဆိုင္ရာ ႐ုရွားသံအမတ္ ကို ျပပြဲခန္းမ လူပံုအလယ္တြင္ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ တူရကီ ရဲအရာရွိက ပစ္သတ္ခဲ့သည္။

ဂ်ာမနီ၌ ခရစၥမတ္ေစ်းတန္း ကို ထရပ္ကား ဝင္တိုက္ၿပီး လူ ၁၂ ဦးေသဆံုးကာ ၅ဝ ေက်ာ္ဒဏ္ရာ ရရွိသည္။ ဆြစ္ဇာလန္၌ လည္း အစၥလာမ္မစ္ စင္တာကို ေသနတ္ျဖင့္ ဝင္ပစ္ေသာေၾကာင့္ လူသံုးဦး ဒဏ္ရာရရွိ ခဲ့သည္။

ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ဆိုသလို ျဖစ္ပြားေသာ အျဖစ္အပ်က္ သံုးခုစလံုးသည္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့ႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ အသီးသီးက အတည္ျပဳၿပီး ဂ်ာမနီ၌ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ေလ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အိန္ဂ်ဲလာမာကယ္လ္ ၏ ေခါင္းေပၚတြင္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး ပိုႀကီးေလ ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ တုိက္ခုိက္ခံရ မႈတြင္ မာကယ္လ္ ကိုယ္တိုင္က အၾကမ္းဖက္ ကားေမာင္း သမားသည္ ဒုကၡသည္ အေနျဖင့္ ဂ်ာမနီကို ဝင္ေရာက္လာသူ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခဲ့သည္။ 

အတိအက် ဆိုရလွ်င္ အၾကမ္းဖက္ သမားသည္ ပါကစၥတန္လူမ်ဳိး ျဖစ္ၿပီး ေဘာ္လ္ကန္ ဒုကၡသည္ လမ္းေၾကာင္းမွ ဝင္ေရာက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီ၌ မာကယ္လ္ ၏ တံခါးဖြင့္မူဝါဒ က်င့္သံုးသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဒုကၡသည္ေပါင္း တစ္သန္းကို လက္ခံခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွ စ၍ ျပဇာတ္႐ံု အျပင္ဘက္ ဗံုးေဖာက္ခြဲမႈ၊ ရထားေပၚ တက္ၿပီး ဓားျဖင့္ခုတ္မႈ၊ ေသနတ္ျဖင့္ လိုက္လံပစ္ခတ္မႈ ႏွင့္ ယခု ထရပ္ကား ျဖင့္ဝင္တိုက္မႈ စသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဆက္တိုက္ ေပၚလာသည္။

ထို႔ျပင္ မၾကာမီကပင္ ရထားဘူတာ႐ံု ၌ ရထားေပၚမွ ဆင္းလာေသာ ဂ်ာမန္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးကို အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းမွ ေရႊ႕ေျပာင္း ဝင္ေရာက္လာသူ လူငယ္တစ္စုက ေလွကားအေပၚမွ ကန္ခ်ေသာေၾကာင့္ ဂ်ာမန္ ျပည္ထဲေရးက ထိုလူငယ္မ်ားကို ဖမ္းမိေရးအတြက္ အလုပ္႐ႈပ္ခဲ့ ရသည္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္တြင္ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈမွ အစျပဳကာ ဂ်ာမနီ၌ ေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္မ ်ားသည္ စတင္နာမည္ ပ်က္လာၿပီး ယခုအခါတြင္ အဆိုးရြားဆံုး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အထိပင္ ျဖစ္ေပၚေန ေလသည္။

ဂ်ာမန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မာကယ္လ္ က ေဒသႏၲရ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားတြင္ ထို အၾကမ္းဖက္မႈ ဂယက္မ်ားေၾကာင့္ ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ရၿပီး လူထု ေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းေနသူ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ခံ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ပ္ က ယဥ္ေက်းလြန္းသည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ သေဘာထား မ်ားသည္ အစၥလာမ္မစ္မ်ား အေပၚတြင္ ေျပာင္းလဲသင့္ ေနၿပီဟု ဆိုေသာေၾကာင့္ ISIS အျမစ္ျဖတ္ေရး အတြက္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ျဖစ္လာျပန္သည္။ ယခင္ ကတည္းက ႐ုရွားသည္ ISIS တို႔အား ေန႔တိုင္းပင္ ဒုံးက်ည္ ရာႏွင့္ခ်ီၿပီး ပစ္ေနရာက ယခုေတာ့ ၄င္းတို႔ထိုးစစ္ကို ႏွစ္ဆျမႇင့္တင္ ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

ဆြစ္ဇာလန္၌ ဇူးရစ္ အစၥလာမ္မစ္ စင္တာ တိုက္ခိုက္ခံ ရမႈသည္ ဆြစ္ဇာလန္ ကဲ့သို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ ႏုိင္ငံအတြက္ အၾကမ္းဖက္ လႈံ႔ေဆာ္မႈ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ISIS တို႔သည္ ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္သည့္ အေထာက္ အထား မ်ားကို မေပးႏုိင္ ေတာ့ဘဲ အလြယ္တကူ ရႏိုင္သည့္ အရာမ်ားျဖင့္သာ အၾကမ္းဖက္မႈကို ျပဳလုပ္ရန္ အားေပး လာၾကသည္။ ထရပ္ကားျဖင့္ လူၾကားထဲ ဝင္တုိက္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ကဲ့သို႔ျဖစ္သည္။ ဇူလိုင္ ၁၄ ရက္တြင္ ျပင္သစ္ ကမ္းေျခၿမိဳ႕ ျဖစ္ေသာ နီးစ္၌ ၁၉ တန္ အေလးခ်ိန္ ရွိသည့္ ထရပ္ကားျဖင့္ လူအုပ္ထဲကို ဝင္တုိက္ ေသာေၾကာင့္ လူေပါင္း ၈၄ ဦးခန္႔ ေသဆံုးၿပီး ရာႏွင့္ခ်ီ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ ထိုျဖစ္စဥ္ ကတည္းက အလြယ္တကူ ရႏုိင္သည့္ ထရပ္ကားျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ ကဲ့သို႔ျဖစ္စဥ္မ်ား ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ ဟု လူတုိင္းက စိုးရိမ္ၾကသည္။

ယခု ဘာလင္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ျဖစ္သည္။ ISIS တို႔သည္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းတြင္ ရန္ပံုေငြခ်ဳိ႕တဲ့ မႈကို ခံစားေန ရေသာေၾကာင့္ အင္အားခ်ည့္နဲ႔ လာသည္။ ယခင္က ၄င္းတို႔အဓိက ဝင္ေငြရသည့္ ေရနံ လမ္းေၾကာင္း ကလည္း သိပ္အလုပ္ မျဖစ္ေတာ့ေပ။ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔က ထို လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ညဘက္တြင္လည္း ဗံုးႀကဲ ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ယခု ISIS တြင္ တိုက္ခိုက္ရန္ အတက္ၾကြဆံုး ျဖစ္ေနသူမ်ားမွာ ႏုိင္ငံျခားသား တိုက္ခုိက္ေရး သမားမ်ား ျဖစ္သည္ဟု အလင္းဝင္ လာေသာ ISIS ဘက္ေတာ္သားေဟာင္း မ်ားက ေျပာသည္။ ၄င္းတို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္သည္ စစ္တိုက္ရန္ တစ္ခုတည္း အတြက္သာ အမိေျမကို စြန္႔ခြာလာခဲ့သည့္ အတြက္ ေျပာမရဆံုး ေခါင္းမာသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ယခု ISIS တို႔အဖြဲ႕ထဲတြင္ ႏုိင္ငံျခား တုိက္ခိုက္ေရး သမားေပါင္း ၂ဝဝဝဝ ေက်ာ္ရွိသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္လခန္႔က အီရတ္မွ ဆီးရီးယားသို႔ ထြက္ေျပးလာသည့္ ယာဥ္အစီး ရာႏွင့္ခ်ီရွိသည့္ ISIS ယာဥ္တန္းကို အေမရိကန္တို႔ ဗံုးႀကဲစဥ္က ႏိုင္ငံျခား တုိက္ခုိက္ေရး သမားေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီ ေသဆံုး ခဲ့ၿပီးသည္အထိ ယခုအခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံျခား တိုက္ခုိက္ေရး သမားေပါင္း ၂ဝဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိေနေသးသည္။

ယခု ပါကစၥတန္ဘက္ကို အေျခစိုက္ရန္ ISIS တို႔ ပစ္မွတ္ထားေနၿပီး အေရွ႕အာရွ ကိုလည္း အၾကမ္းဖက္ရန္ မ်က္စိက်ေနသည္။ အေရွ႕အာရွ သည္ လံုၿခံဳေရး အားနည္းခ်က္ မ်ား ရွိေနသကဲ့သို႔ သေႏၶတည္ ေနသည့္ အၾကမ္းဖက္မူဝါဒ ကိုင္စြဲထားသူ မူဆလင္ မ်ားလည္း ရွိေနေသာေၾကာင့္ ISIS တို႔၏ ပစ္မွတ္ထဲတြင္ ထိပ္ဆံုးမွ ပါဝင္လာႏိုင္သည္ ဟု စင္ကာပူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လီရွန္လြန္း က သတိေပး ထားသည္။

ISIS တို႔၏ အၾကမ္းဖက္မႈသည္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ နီးစ္ၿမိဳ႕၌ တိုက္ခိုက္မႈ ၿပီးေနာက္ အနည္းငယ္ ၿငိမ္သက္ေနသည္။ ယခုမွ တစ္ေန႔တည္း တစ္ၿပိဳင္တည္း ျပန္လည္ေပၚထြက္ လာျခင္းျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ မီဒီယာမ်ား အားလံုးလိုလို ကလည္း အၾကမ္းဖက္မႈ သံုးခုစလံုးကို တစ္ၿပိဳင္တည္း ေခါင္းႀကီးပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပထား ၾကသည္။

ISIS တို႔လိုခ်င္သည္ မွာလည္း ထိုအရာျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ေနေသးသည္။ ၾသဇာ ရွိေနေသးသည္။ ထိုပံုရိပ္မ်ား ျဖင့္ပင္ လူသစ္ စုေဆာင္းရန္ အေကာင္းဆံုး ဆြယ္တရားမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ISIS တုိ႔က လက္ခံ ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔ ထင္သလိုလည္း ထိုနည္းလမ္းက ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ျပည္ပရွိ အျခားႏုိင္ငံမွ လူမ်ားကိုပင္ ယခုအခ်ိန္ထိ ISIS တို႔ လူသစ္ထပ္မံ စုေဆာင္းႏုိင္တုန္း ျဖစ္သည္။

ထိုအထဲတြင္ ၾကားထဲက ကံမေကာင္းျဖစ္ သြားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ႐ုရွား၊ ဂ်ာမနီႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ ႏိုင္ငံတို႔ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီအျဖစ္ ကလည္း ေျမြေပြးကိုမွ ခါးပိုက္ထဲ ထည့္ထားရသည့္ အျဖစ္ႀကံဳ ေနရသည္။ အျခား ေနာက္ထပ္ ေျပာင္းေရႊ႕ ဝင္ေရာက္လာသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား အထဲမွ မည္သူက စစ္ေသြးၾကြ ဆိုသည္ကိုလည္း မသိ။ အကုန္လံုးကို စစ္ေဆးရလွ်င္လည္း အေယာက္ တစ္သန္းလံုးကို စစ္ေဆးရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂ်ာမနီ၌ ေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ ဟုဆိုလွ်င္ ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕ ခ်င္လာသည့္ အျဖစ္က အထူးအဆန္း မဟုတ္ေတာ့ေပ။

အၾကမ္းဖက္မႈ အခံရဆံုးႏွင့္ လူေသမႈ အမ်ားဆံုး ျဖစ္သည့္ ျပင္သစ္က အေရးေပၚ ကာလကို ယခုအခ်ိန္ထိ သတ္မွတ္ေပး ထားၿပီး လံုၿခံဳေရး အျပည့္ ေပးထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခ်ိန္ထိ အၾကမ္းဖက္ မႈသည္ အေနာက္ ကမၻာျခမ္း၌ အသက္ဝင္ ေနေသးသည္ဟု ဆိုႏုိင္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္သည္ သမုိင္းဝင္ေန႔ရက္ တစ္ရက္ျဖစ္ သြားရၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)