အေမရိကန္ႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကုိ ရပ္တန္႔လိုက္သည့္ ႐ုရွား

( ရွိန္းထက္ )

အေမရိကန္-႐ုရွား ဆက္ဆံေရး အဆိုးရြားဆံုး ျဖစ္လာ ေနသည္ကို ေဖာ္ျပသည့္ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီမႈ ရပ္ဆိုင္းေရး ကိစၥမ်ား မထင္မွတ္ ထားဘဲ ျဖစ္ေပၚ လာၿပီျဖစ္သည္။ စစ္ေအးေခတ္ တုန္းက အၿပိဳင္အဆိုင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ားကို ျပန္လည္ ေလွ်ာ့ခ်ေစမည့္ ကုလသမဂၢ၏ ႏ်ဴကလီးယား မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ၾကား သေဘာတူညီ ခဲ့ေသာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး သေဘာတူညီ မႈမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီး ႏ်ဴကလီးယား ကင္းစင္သည့္ ကမၻာႀကီး ျဖစ္ရန္ လုိသည္ဟု ဆိုေနခ်ိန္တြင္ သေဘာထား လမ္းေၾကာင္းမ်ား ေျပာင္းလာ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထိုစဥ္က တင္းမာမႈ မ်ားသည္ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔ၾကား ျမင့္မား လာသည္ဟု ဆိုေသာ္ျငားလည္း ႏ်ဴကလီးယား သေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားကို မတို႔ထိခဲ့ၾကေပ။ စစ္ေအးေခတ္ ေနာက္ပိုင္း တြင္လည္း ထို သေဘာတရား မ်ားကို အေမရိကန္ ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွင့္ခ်ီကာ ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါ ထိုသေဘာ တူညီခ်က္မ်ား လံုးဝ ပ်က္စီးသြား ေစမည့္ လမ္းစက ေပၚလာခဲ့သည္။

အေမရိကန္တို႔၏ စစ္ေရးအရ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ သေဘာ တူညီထားေသာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ စြမ္းအင္က႑ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး မ်ားကို ႐ုရွား က ရပ္တန္႔လိုက္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ သည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႐ုရွားက ခ႐ိုင္းမီးယား ကို သိမ္းပိုက္ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္ က ဦးေဆာင္ၿပီး အေရးယူကာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ႐ုရွားႏွင့္ ေနတိုးတို႔ ဥေရာပတြင္ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ေနခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ က ဥေရာပ၌ ေနတိုးႏွင့္ မဆိုင္သည့္ သူ၏သီးျခား ဒံုးပ်ံ ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားကို ခ်ခဲ့သည္။ ႐ုရွားကို ပစ္မွတ္ထားသည့္ ထိုဒံုးပ်ံ ကာကြယ္ေရး စနစ္ေၾကာင့္ လည္း အိုဘားမား ႏွင့္ ႐ုရွားသမၼတ ပူတင္တို႔ စကားလံုး စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ ေသးသည္။

ယခု အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း၌ အေမရိကန္ ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ ေနၾကျပန္သည္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပ်က္စီးသြား ၿပီးေနာက္ အလက္ပို၌ ႐ုရွား၏ ဗံုးႀကဲမႈမ်ား ဆက္တိုက္ ဆိုသလို ျဖစ္ေပၚေနသည္။ သူပုန္မ်ားကို ပစ္မွတ္ထား သည္ဟုဆိုေသာ ႐ုရွား၏ဗံုးႀကဲမႈ မ်ားက ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေဆး႐ံုမ်ားကို အလံုးအရင္းႏွင့္ ထိမွန္လ်က္ ရွိသည္။ ကုလသမဂၢ က ႐ုရွား၏ ဗံုးႀကဲမႈမ်ားကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ရန္ သတိေပး ထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႐ုရွားသည္ ယခုအခ်ိန္ထိ ဆက္လက္ ဗံုးႀကဲလ်က္ ရွိေသးသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေဆး႐ံုမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို ဗံုးႀကဲေန ေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ သည္ ႐ုရွား၏ ဆီးရီးယား အေရး ေဆြးေႏြးမႈ မ်ားကို ရပ္တန္႔ ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႐ုရွားႏွင့္လည္း သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ေျခလွမ္းမ်ား က်ဲသြား ခဲ့သည္။

ယခု ႐ုရွားကလည္း အေမရိကန္ တို႔က သူ႔ကို အဆက္ျဖတ္ လိုက္သကဲ့သို႔ ႏ်ဴကလီးယား အေရးမွာ တန္ျပန္ အဆက္ျဖတ္ လိုက္ျပန္ၿပီ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္တို႔ အဆက္ျဖတ္ လိုက္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံတည္း ႏွင့္ဆုိင္ သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားတို႔ အဆက္ျဖတ္ လိုက္သည္က တစ္ကမာၻ လံုးႏွင့္ဆိုင္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူ ညီမႈသာ ပ်က္စီး သြားခဲ့ပါက ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထိုသို႔ျပန္လည္ ရရွိရန္ အေမရိကန္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ ၾကားတြင္ လြယ္ကူလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ 

တစ္ကမၻာလံုးကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္သည့္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ားကို ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္တို႔၌ ယခုအခ်ိန္ထိ ပိုင္ဆိုင္ထားဆဲ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ သည္ ၁၉၄ဝ ျပည့္ႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အတြင္း ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈတြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၈ ဒသမ ၇၈ ထရီလီယံ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးေပါင္း ၇ဝဝဝဝ ေက်ာ္ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ထိုအေရအတြက္ သည္ ကမၻာေပၚ၌ ထုတ္လုပ္ခဲ့ သမွ်ေသာ ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူး အေရအတြက္ ထက္ပင္ ပိုမ်ားေနသည္။

႐ုရွားက ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးေပါင္း ၅၅ဝဝဝ ေက်ာ္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ ဒုတိယ အမ်ားဆံုး အေရအတြက္ကို ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔သည္ ႏ်ဴကလီးယား အေရးကို အတူတကြ ပူးေပါင္း ကိုင္တြယ္ လာၾကရာ ႏ်ဴကလီးယား အေရအတြက္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုၾကသည္။ မဟုတ္လွ်င္ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔သည္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ား ကို အေရအတြက္ သိန္းခ်ီ သည္အထိ ဆက္ ထုတ္ ေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ယခု ႏ်ဴကလီးယား ထိန္းခ်ဳပ္ေရး သေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ အေမရိကန္၌ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ၇ဝဝဝဝ မွ ၄၅ဝဝ အထိေလွ်ာ့ခ် ထားၿပီး ႐ုရွား ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္တိုက္ တြင္လည္း အေမရိကန္ထက္ နည္းေသာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ေထာင္ဂဏန္းသာ ရွိေတာ့သည္။ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔၏ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း ပထမဆံုး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ လည္း ျဖစ္သည္။

႐ုရွားက ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး သေဘာ တူညီခ်က္ကို ရပ္နားထား လိုက္ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္က ႐ုရွားတို႔ အလွည့္က် ဖ်က္ဆီးရမည့္ ပလူတိုနီယမ္ မ်ားကို ဆိုင္းငံ့ ထားျခင္းျဖင့္ သက္ေသျပ ခဲ့သည္။ ယခုအခါ ထို သေဘာ တူညီခ်က္ သည္လည္း ပ်က္စီးလု နီးပါး ျဖစ္ေနသည္။ အေမရိကန္၏ ႐ုရွားအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ႏွင့္ ဥေရာပတြင္ ႐ုရွားကို စစ္ေရးအရ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ဖယ္ရွားေပး မွသာ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီ ခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္စတင္ မည္ဟု ႐ုရွားက ေျပာသည္။ ႐ုရွား၏ ခ႐ိုင္းမီးယားကို စစ္ေရး ခ်ဳိးေဖာက္ထားမႈ မ်ားေၾကာင့္ အေမရိကန္၏ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ ဖယ္ရွားေပးမည္ မဟုတ္ေပ။

႐ုရွားက ၿခိမ္းေျခာက္တိုင္း လိုက္ေလ်ာဖယ္ရွား ေပးလွ်င္ ႐ုရွားကို ေနာက္ထပ္ ဖိအားေပး၍ ရမည္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီမႈ ျပန္လည္ ရရွိရန္သည္ လြန္စြာ ခက္ခဲသည့္ အေျခအေန ျဖစ္သည္။ ႐ုရွားတို႔ကလည္း ယခင္က ႏ်ဴကလီးယား အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မလုပ္ခဲ့ဘဲ ယခုအခါ ၿခိမ္းေျခာက္စျပဳ လာၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရန္ ခက္ခဲသည့္ အေျခအေန ျဖစ္သည္။ သူခ်မွတ္ လိုက္သည့္ သေဘာ တူညီခ်က္ ကလည္း တစ္ကမၻာလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္။ ႏ်ဴကလီးယား အေရးကလည္း မလုပ္၍ မျဖစ္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ Power Policy မူဝါဒက်င့္သံုးေသာ အေမရိကန္ကို ႐ုရွားက ထိုႏုိင္ကြက္ျဖင့္ ထိထိမိမိ အသံုးခ် လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ဆီးရီးယား တြင္လည္း ႐ုရွားက အေမရိကန္ တို႔ကို ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္ထား လုိက္ၿပီျဖစ္သည္။ ႐ုရွား၏ အေကာင္းဆံုး ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ေသာ S-300 ကို ဆီးရီးယား၌ ခ်ထားလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ႐ုရွား၏ ဗံုးႀကဲမႈမ်ားကို တန္ျပန္ထိုးစစ္ ဆင္လာမည့္ အေမရိကန္၏ ေလေၾကာင္းကို ဆီးရီးယား၌ တစ္ၿပိဳင္တည္း ႀကိဳတင္ကာ ကြယ္ထားၿပီးသား ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ အေမရိကန္ ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ တင္းမာမႈက အာကာသ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ကိုပါ ထိခုိက္ရန္ လမ္းစရွိလာ ေနၿပီျဖစ္သည္။

ယခုအခါ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ လမ္းေၾကာင္းမွာ ပိုမိုခက္ခဲ လာသည့္အျပင္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ ကိုလည္း ျပန္ၿပီးစိုးရိမ္ ေနရသျဖင့္ ဥေရာပတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေန မ်ားက ႏ်ဴကလီးယား စစ္ပြဲဆီသို႔ပင္ ေခၚေဆာင္သြား ႏိုင္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)