လူတစ္ေယာက္မွာ ဆရာ၀န္ႏွစ္ေယာက္ ရွိတယ္

လူတစ္ေယာက္မွာ ဆရာ၀န္ႏွစ္ေယာက္ ရွိတယ္

ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)

''လူတစ္ေယာက္မွာ ဆရာဝန္ ႏွစ္ေယာက္ ရွိတယ္။ အဲဒီ ဆရာဝန္ႏွစ္ေယာက္ ကေတာ့ သင့္ေျခေထာက္ ႏွစ္ေခ်ာင္းပါပဲ''

မွန္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္မွာ ရိွတဲ့ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းဟာ သြားလာ လႈပ္ရွားဖို႔ သာမက က်န္းမာေရး အတြက္ပါ အေထာက္အကူ ျပဳေနပါတယ္။ ေန႔စဥ္ လမ္းေလွ်ာက္ ေနသူေတြဟာ ထုိင္ေနတဲ့သူ ေတြထက္ ပိုၿပီး က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ ပါတယ္။ အထုိင္မ်ားသူ ေတြမွာ ေသြးလွည့္ပတ္မႈ အားနည္းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ ေနသူမွာ ေသြးလွည့္ပတ္မႈ မွန္ကန္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။

ၿမိဳ႕မွာေနသူ ေတြထက္ ေက်းလက္ ေတာရြာမွာ ေနထုိင္သူေတြက ပိုက်န္းမာၿပီး အသက္ရွည္ ၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔ မလို၊ ဘယ္ေနရာ မဆို ကားစီးၿပီး အလြယ္တကူ သြားေနၾကလို႔ ပါပဲ။ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ႐ုံးသြားသြား၊ ေစ်းသြားသြား၊ ေက်ာင္းသြားသြား ကားေတြက သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေပး ေနပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ကား စီးႏုိင္သူေတြ ရိွသလို ဘတ္စ္ကား စီးေနၾကသူ ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ႐ုံးမွာ အထိုင္မ်ား၊ ေက်ာင္းမွာ အထိုင္မ်ား၊ ျပန္ေတာ့လည္း ကားနဲ႔၊ လမ္းေလွ်ာက္ ရတယ္ ဆိုရင္လည္း ခရီးတိုေလးပဲ ျဖစ္မွာပါ။

အထပ္ျမင့္တိုက္ ေတြမွာ ေနၾကသူေတြ ကေတာ့ ေလွကားဆင္းတက္ ရတာနဲ႔ပဲ တစ္ေန႔ႏွစ္မိုင္ မက လမ္းေလွ်ာက္ ေနရသလိုျဖစ္ၿပီး က်န္းမာ ေနၾကတာ သတိျပဳမိ ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အထပ္ျမင့္ တိုက္ေနသူေတြ ကေတာ့

ေျခက်င္မတက္ရဘဲ ဓာတ္ေလွကားနဲ႔ တက္သူေတြ ကိုလည္း တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ ေလာက္ေတာ့ ေျခက်င္ေလွကား အသုံးျပဳၿပီး ဆင္းတက္ၾကည့္ ၾကဖို႔ အႀကံျပဳလို ပါတယ္။ ေရွးယခင္ ၁ဝ ႏွစ္ခန္႔ကေပါ့။ ခုနစ္ထပ္ အျမင့္ရိွတဲ့ တည္းခိုရိပ္သာ တစ္ခုမွာ ေရးထားတာက ''ေလွကား တက္ဆင္းျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းေစသည္'' တဲ့။ တကယ္ေတာ့ သူ႔ တည္းခိုခန္းက အားနည္းခ်က္ကို က်န္းမာေရး ႐ႈေထာင့္ကေန အားသာခ်က္ ျဖစ္ေအာင္၊ Customer ေတြ ေက်နပ္ေအာင္ ေရးထားတဲ့စိတ္ကူး ကို ခ်ီးက်ဴးခ်င္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခု သတိထားသင့္ တာကေတာ့ နဂိုႏွလုံးေရာဂါ အခံရိွသူေတြဟာ ေလွကား ၁၂ ထစ္ေက်ာ္ၿပီး မတက္သင့္ပါဘူး။ Heart Attack ရႏုိင္ပါတယ္။

ႏွလုံးအထူးကု ဆရာဝန္ႀကီး ေတြရဲ႕ စမ္းသပ္ခ်က္ ေတြမွာ (Step Test) လို႔ေခၚတဲ့ ေလွကားဆင္းတက္ ခုိင္းၿပီး စစ္ေဆးတဲ့ နည္းရိွပါတယ္။ လူနာကို ေသြးေပါင္အရင္ခ်ိန္ ထားၿပီး ေလွကားသုံးထစ္ကို ေလးႀကိမ္ အတက္အဆင္း လုပ္ခိုင္းပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ တစ္ႀကိမ္ေသြး ေပါင္ျပန္ခ်ိန္ၿပီး စစ္ၾကည့္ပါတယ္။  အဲဒီအခါ ေသြးေပါင္တက္ ေနရင္ ႏွလုံးေရာဂါ၊ ႏွလုံးေသြး ေထာက္ပံ့မႈ မရတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုခု ရေနႏုိင္တယ္ ဆုိတာ အၾကမ္းအားျဖင့္ သိႏုိင္ပါတယ္။ မိမိကိုယ္မိမိ ေလွကားဆင္းတက္ လုပ္တဲ့အခါ ေမာသလား ဆိုတာ သတိျပဳၾကပါ။

ႏွလုံးစမ္းသပ္နည္း ေနာက္တစ္မ်ဳိး ကေတာ့ မသိမသာ ငုပ္ေနတဲ့ ႏွလုံးေရာဂါရွင္ ေတြကို စမ္းသပ္တဲ့ နည္းပါ။ က်န္းမာသန္စြမ္း ေသးတဲ့အသက္ ၄ဝ နဲ႔ ၅ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ လူေတြကို စမ္းသပ္ေလ့ ရိွပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္စက္ တစ္ခုလိုပါတယ္။ စမ္းသပ္မယ့္ လူရဲ႕လက္ေမာင္းမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တုိင္းတဲ့ ကိရိယာရဲ႕ လက္ပတ္ကို ပတ္ထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အေျပးစက္ကို အေႏွး (Slow) ကေန စဖြင့္ပါတယ္။ ေျပးေနတုန္းကို ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ထားပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ စက္အရိွန္ကို တျဖည္းျဖည္း အျမန္ (Height) ကိုတင္ေပးပါတယ္။ လက္က ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ကို ဆက္လက္ခ်ိန္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူနာက မခံႏုိင္ေတာ့ဘူး ဆုိရင္ ရပ္ေပးရပါမည္။ ေသြးေပါင္ ဘယ္ေလာက္အထိ တက္လဲ စစ္ေဆးၾကည့္ရ ပါမယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေသြးေပါင္ ၁၄ဝ/၉ဝ mmHg ထက္ ေက်ာ္ေနၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ သက္လတ္ပိုင္းမွာ ႏွလုံးေရာဂါ စဝင္ေနၿပီလို႔ သတ္မွတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၆ဝ/၁ဝဝ mmHg အထက္ ဆုိရင္ေတာ့ ေဆးဝါးကုသမႈ ခံယူရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အထူးေလ့လာ ေတြ႕ရိွခ်က္ တစ္ခုရိွပါတယ္။ ႏွလုံးေရာဂါ ေဝဒနာရွင္ ေတြရဲ႕ ေျခသလုံးၾကြက္သား ေတာင့္တင္းမႈ မရိွေတာ့ဘဲ ေလ်ာ့က်ေနတာပါ။ ကုိယ့္ေျခသလုံး ၾကြက္သား ႏွစ္ဖက္ဟာ ငယ္စဥ္က ေတာင့္ေတာင့္ တင္းတင္း ရိွၿပီး အသက္ရ လာတဲ့အခါ ေပ်ာ့လာတာ သတိထားမိ ၾကမွာပါ။ ထို႔အတူ ႏွလုံးၾကြက္သား ေတြဟာလည္း ငယ္စဥ္တုန္းကလို အေမာမခံႏုိင္ ေတာ့ဘူး။ ပင္ပန္းတဲ့ဒဏ္ မခံႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ေျခသလုံး ၾကြက္သား ႏွစ္ဖက္ကို စမ္းသပ္ၾကည့္လို႔ ေပ်ာ့လာၿပီဆုိရင္ ႏွလုံးအတြက္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ဖို႔ လိုလာၿပီ။

ႀကိဳတင္ကာကြယ္ဖို႔ အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလုိပဲ သင့္မွာ အားထားရမယ့္ ဆရာဝန္ႏွစ္ေယာက္ က အသင့္ရိွ ေနပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သင့္ေျခေထာက္ ႏွစ္ေခ်ာင္းပါပဲ။ ေျခက်င္ ေလွ်ာက္ေပးရင္ ဆရာဝန္ ႏွစ္ေယာက္ကို

ႏိုးထလာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္မွန္မွန္ လမ္းေလွ်ာက္ ေပးၾကည့္ပါ။ သိသိသာသာ လန္းဆန္းၿပီး ေသြးလွည့္ပတ္မႈ မွန္ကန္တဲ့ အက်ဳိးကို ရလာပါလိမ့္မယ္။ လမ္းမေလွ်ာက္ ႏုိင္တဲ့၊ မြန္းက်ပ္တဲ့ ၿမိဳ႕ျပမွာေနတဲ့ သူေတြ၊ အထပ္ျမင့္တုိက္ မွာေနတဲ့ ေငြကုန္ခံႏုိင္တဲ့ သူေတြ အတြက္ကေတာ့ ေငြကုန္ခံႏုိင္ရင္ အိမ္ထဲမွာပဲ လမ္းေလွ်ာက္စက္ ဝယ္ၿပီး ေလွ်ာက္ပါ။ သို႔မဟုတ္ ေစ်းနည္းနည္း သက္သာတဲ့ ထုိင္စက္ဘီး တစ္ခုဝယ္ၿပီး ေလ့က်င့္ပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ တာထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ စက္ဘီးစီးျခင္း အေၾကာင္းကို ေနာင္ အလ်ဥ္းသင့္တဲ့ အခါ ေရးသား တင္ျပပါဦးမယ္။

မႏၲေလးၿမိဳ႕မွာ ေနတဲ့သူေတြ အတြက္ကေတာ့ က်ဳံးေဘးမွာ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္လူမ်ဳိး ေတြကို ေန႔စဥ္ေတြ႕ေနက် ျဖစ္ေနမွာပါ။ သူတို႔ကို အားက်စိတ္ ေမြးၾကည့္ပါ။ မႏၲေလး ေတာင္တက္၊ ေတာင္ဆင္း လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ အဖြဲ႕ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ အေမာမခံႏုိင္သူ ေတြေတာင္ ၾကာေတာ့ အေမာခံႏုိင္ လာတယ္။ ေတာင္မတက္ရရင္ မေနႏုိင္ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ၁ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ ခံစားလာရတဲ့ ႏွလုံးေသြးတိုး ေရာဂါ မႏၲေလးေတာင္တက္ တာနဲ႔ ေပ်ာက္သြားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း အက်ဳိးမွာ ႏွလုံးအတြက္ သာမက ေက်ာက္ကပ္ ကိုလည္း ေကာင္းေစပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ ျခင္းျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္မွာ အနည္ထိုင္ ေနတဲ့အနည္အႏွစ္ ေတြနဲ႔ ေက်ာက္အမႈန္ မ်ားကို ေအာက္သို႔က်ဆင္း ေစၿပီး ေက်ာက္ကပ္ဆန္ခါ မ်ားကိုလည္း သန္႔စင္ေစ ပါသည္။

ေက်ာက္ကပ္ေကာင္းလွ်င္ ဆီးေကာင္းၿပီး ေသြးတိုးေရာဂါလည္း သက္သာ လာမွာပါ။ ဘာပဲေျပာေျပာ သင့္မွာ ရွိေနတဲ့ ဆရာဝန္ ႏွစ္ေယာက္ကို အသုံးခ်ပါ။ သင့္ေျခေထာက္ ႏွစ္ေခ်ာင္းဟာ သင့္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ကုသမယ့္ဆရာဝန္ ႏွစ္ေယာက္ဆိုတာ ကို မေမ့ပါနဲ႔။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၇)