ေက်ာင္းက်န္းမာေရး ႏွင့္ ေန႔ထမင္းဗူးစနစ္

ေက်ာင္းက်န္းမာေရး ႏွင့္ ေန႔ထမင္းဗူးစနစ္

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ စားနပ္ရိကၡာ ဖူလံုေရးရန္ပံုေငြ အဖြဲ႕ LIFT ရဲ႕ စစ္တမ္းအရ ကေလးႏွစ္ဦးမွာ တစ္ဦး အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ ေနရာ အရပ္ပုႏႈန္းမွာ ေတာင္တန္း ေဒသမွာ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိရွိကာ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ၊ ကမ္း႐ိုးတန္း ေဒသႏွင့္ အပူပိုင္းဇုန္ ေဒသမွာ ၃၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ထက္ဝက္မွာ ဆင္းရဲေသာ လူဦးေရ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္ စာရင္းအရ ေက်းလက္ေန ျပည္သူ ၇ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိရာ ေက်းလက္ အေျချပဳ အလုပ္အကိုင္သစ္၊ အခြင့္အလမ္းသစ္ မ်ားေဆာင္ ရြက္ ႏုိင္မွသာ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားႏွင့္ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈတို႔မွ ကင္းေဝးႏုိင္မယ္ ျဖစ္တယ္။

ကေလးငယ္မ်ား အာဟာရ ခ်ဳိ႕တ့ဲမႈကို ေက်ာင္းတြင္း အာဟာရေကြၽးမူ ခုနစ္မ်ဳိးနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးႏိုင္ ပါတယ္။ (၁) မိဘဆရာအသင္းမူ၊ (၂) ေက်ာင္းေကာင္စီမူ၊ (၃) ေက်ာင္းေစ်းဆုိင္မူ၊ (၄) ေက်ာင္းအိမ္တြင္းမႈ သိပၸံသင္တန္းမွ ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽးမူ၊ (၅) ေက်ာင္းေစ်းသည္ ၾကပ္မတ္ ေရာင္းခ်ေရးမူ၊ (၆) အလွဴရွင္မူ၊ (၇) ထမင္းဗူးမူ တို႔ရွိပါတယ္။

(၁) မိဘဆရာအသင္းမူ ။ ေက်ာင္းအဆင့္ ေက်ာင္းက်န္းမာေရး ႀကီးၾကပ္မႈအဖြဲ႕မွ အဓိကထား တာဝန္ယူေကြၽးေမြး တဲ့မူ ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္းသားငယ္မ်ား ေကြၽးေမြးမယ့္ အစား အစာမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယူနီဆက္မွ ေထာက္ပံ့တဲ့ ႏို႔မႈန္႔၊ ေကြကာအုပ္ စတာေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့ရရွိတဲ့ ေဒသထြက္ ပစၥည္းမ်ား အေျခခံျပဳလုပ္တဲ့ ႐ိုးရာ သေရစာမ်ား၊ ဘိန္းမုန္႔၊ ပဲေၾကာ္၊ မုန္႔စိမ္းေပါင္း၊ ဗယာေၾကာ္၊ ငွက္ေပ်ာေၾကာ္၊ တို႔ဟူးေၾကာ္၊ ေခါပုပ္ေၾကာ္၊ ငါးမုန္႔ေၾကာ္၊ ကန္စြန္းဥ၊ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း စတာေတြ ေကြၽးေမြးၿပီး အာဟာရျမႇင့္တင္ ရမည္ျဖစ္သည္။

(၂) ေက်ာင္းေကာင္စီမူ ။ ယင္းမူမွာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းေကာင္စီဝင္ အသင္းေလးသင္း သို႔မဟုတ္ ငါးသင္းမွ ေက်ာင္းသားႀကီး တို႔က အသင့္လုပ္ၿပီး ျမန္မာ့႐ိုးရာ အာဟာရျပည့္ မုန္႔မ်ား မွာယူၿပီး တစ္ဆင့္ ေရာင္းခ်ျခင္း ေငြတန္ဖိုး နည္းၿပီး အာဟာရ ျပည့္ဝေသာ မုန္႔မ်ား၊ ဆန္၊ ဂ်ဳံ၊ ပဲ၊ ထန္းလ်က္ တို႔ကို အေျခခံေကြၽးေမြး ေစျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

(၃) ေက်ာင္းေစ်းဆိုင္မူ ။ ယင္းမူမွာ ဆရာမ်ား သို႔မဟုတ္ တာဝန္ယူ ရမယ့္ မိဘမ်ားမွ အာဟာရ ျပည့္ဝေသာ မုန္႔ႏွင့္သစ္သီး မ်ားကို တာဝန္ယူၿပီး စနစ္တက် ေရာင္းခ်ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေက်းလက္ ေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ မိဘဝင္ေငြ နည္းေသာ ရပ္ကြက္ေက်ာင္း မ်ားတြင္ သင့္ေလ်ာ္ ပါသည္။

(၄) ေက်ာင္းအိမ္တြင္းမႈ သိပၸံမွ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးမႈ ။ ပညာေရး လက္ေတြ႕ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္ ႏွင့္အိမ္တြင္းမႈ သိပၸံသင္တန္းမွ အာဟာရျပည့္ အစားအစာမ်ား လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ ခ်က္ျပဳတ္နည္း မ်ားကို သင္ၾကားေပးၿပီး အငယ္တန္း၊ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ လူငယ္မ်ား၊ ေငြသက္သာကာ အဆိပ္အေတာက္ မပါေသာ သေရစာ အာဟာရ ျပည့္ဝသည့္ အစား အေသာက္မ်ား ခ်က္ျပဳတ္ ေကြၽးေမြးႏိုင္မႈ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာင္ျမင္သည့္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တစ္ပတ္လွ်င္ ငါးႀကိမ္ ေကြၽးေမြးႏုိင္ၿပီး အနည္းဆံုး တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္သင့္သည့္ ေက်ာင္းလုပ္ေဆာင္မႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္သင့္သည္။

(၅) ေက်ာင္းေစ်းသည္ ၾကပ္မတ္ေရာင္းခ် ေရးမူ ။ ေက်ာင္းသားဦးေရ မ်ားေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ၄င္းမူသည္ ပို၍ အေျခအေန ေပးၿပီး ေက်ာင္းေစ်းသည္ မ်ား၏ က်န္းမာ သန္႔ရွင္းမႈ သာမက ယင္းတုိ႔ေနအိမ္၊ မိသားစုကိုလည္း က်န္းမာ သန္႔ရွင္းမႈ ၾကတ္မတ္ဖုိ႔ ရန္လိုပါသည္။ ေက်ာင္းေစ်းသည္ မ်ားကို ဆီးဝမ္းစစ္ျခင္း၊ ဓာတ္မွန္႐ုိက္ျခင္း၊ ေရွာင္တခင္ လက္သည္း လက္အနာ စစ္ေဆးျခင္း၊ လက္အိတ္ဝတ ္ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းစည္း၍ ေရာင္းခ်ျခင္း ရွိ၊ မရွိ၊ အဖံုးပါသည့္ အမိႈက္ပံုးမ်ား သံုး၊ မသံုး ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆး ရမည္။

(၆) အလွဴရွင္မူ ။ ရပ္ကြက္၊ ေက်းလက္ ေက်ာင္းက်န္းမာေရးႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည္။ လက္ေတြ႕လည္း က်သည္။ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ ေမြးေန႔ပြဲအျဖစ္ မိဘမ်ားက ေကြၽးေမြး ေစျခင္းလည္း ရွိတတ္ရာ ေဒသထြက္ မီးဖိုေခ်ာင္သံုး ပစၥည္းႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အသားတို႔ အသံုးျပဳကာ ထမင္းဟင္း ေကြၽးျခင္း သို႔မဟုတ္ အာဟာရမုန္႔မ်ား ေကြၽးျခင္း၊ အျပင္အိမ္မွာ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး အာဟာရ မ်ား၊ ေဖာ့ဘူး၊ စနစ္ႏွင့္ ေဝမွ်ျခင္း မ်ဳိးပင္ ျဖစ္ပါသည္။

(၇) ေန႔ထမင္းဘူးမူ ။ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းအိႏိၵယ၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမ်ား၊ စင္ကာပူ၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားႏုိင္ငံမ်ား၊ အေနာက္တုိင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး အစၥေရး၊ အာရပ္ႏုိင္ငံ မ်ားပါ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ သံုးေနၾကသည့္မူ ျဖစ္သည္။

လူသားတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ အသက္ ၅ ႏွစ္မွ ၂၅ ႏွစ္ အတြင္း ဦးေႏွာက္ အဖံြ႕ၿဖိဳးဆုံးေသာ ကာလျဖစ္၍ ယင္းအသက္ ေရာက္ရွိေနသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ''ေန႔ထမင္းဘူး'' စနစ္က်င့္သုံး ျခင္းျဖင့္ အရြယ္မတိုင္မီ ''ဝမ္းေရး'' အတြက္ ေက်ာင္းထြက္ရမႈ၊ ကေလးလုပ္သား၊ လူကုန္ကူးမႈ စသည့္ရန္မွ ကင္းေဝးကာ၊ ''ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ၿပီး စာေတာ္ႏိုင္မည့္'' လုပ္ေဆာင္ခ်က္ လည္း ျဖစ္ပါသည္။

ထမင္းဘူးမူသည္ လြယ္ကူၿပီး အာဟာရ ပညာေပးမႈ၊ လက္ေဆးျခင္း စသည့္ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး အတြက္ အေရးပါၿပီး ပုိ၍ ထိေရာက္ပါသည္။ ၁ ႏွစ္မွ ၁ဝ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးမ်ား၏ တစ္ေန႔တာ လိုအပ္ခ်က္ ၃ အခ်ဳိး ၁ နဲ႔ညီမွ်ေသာ အာဟာရကို ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမိဘ မ်ားက စီမံ ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း စားေသာက္တတ္ရန္ စားၿပီးႏွင့္ မစားခင္ အိပ္သာ တက္ၿပီးတိုင္း ညစ္ေပေနေသာ လက္ကို ေရဆပ္ျပာတို႔ျဖင့္ အနည္းဆုံး စကၠန္႔ ၂ဝ ၾကာ ေဆးေၾကာ ေပးျခင္းကိုလည္း သင္ေပးႏိုင္ ပါသည္။ အစားအစာ ကို ဇြန္းျဖင့္ စားေသာက္ ႏိုင္ရန္လည္း က်င့္ေပးႏိုင္သည္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံႀကီး မ်ားတြင္ ညေနစာကို ပင္ ထမင္းဘူး ထည့္ေပးၿပီး ကေလး အာဟာရ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ ကူညီေထာက္ပံ့ မႈမ်ား ေပးေနၾက ပါသည္။

တစ္ကုိယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး သာမက သြားႏွင့္ ခံတြင္း ကုိလည္း ပညာေရးေသာ အေလ့အထ ရရွိသြားေစ ပါသည္။ ေက်ာင္းသားေလး မ်ား၏ အာဟာရ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ဦးေဆာင္ႏိုင္မည္ ဆိုလွ်င္ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈ ေဘးမွ ေရွာင္ရွား ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၇)