မႈိတက္ေနေသာ အစားအစာမ်ား စားသံုးျခင္းႏွင့္ ျဖစ္ပြားႏုိင္ေသာ ဆုိးက်ိဳးမ်ား

မမေမာ္ (နမ့္စလပ္-ရွမ္းေျမာက္)

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ရန္မွာ စီးပြားေရး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေရး သာမက က်န္းမာေရး သည္ အေရးႀကီးေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္လ်က္ ရွိေပသည္။ က်န္းမာမွ မိမိ၏တာဝန္၊ ကိစၥအဝဝ၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး သာမက လူတစ္ဦး၏ တစ္ေန႔တာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တိုင္းကို စိတ္ခ်မ္းသာစြာ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္မည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

ကြၽႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ လူတို႔သည္ အစားအစာကို နည္းမ်ဳိးစံု ျပဳလုပ္စားသံုး တတ္ၾကေပသည္။ လြယ္လြယ္ကူကူ ခ်က္ျပဳတ္စားသံုး၍ ရေသာ္လည္း အစာကို တန္ဆာဆင္ကာ နည္းလမ္းသစ္မ်ား အခ်ဥ္၊ အစပ္၊ ႏွစ္ရွည္ထား၍ ျပဳလုပ္ကာ စားသံုးတတ္ ၾကသည္။ အစာကို တန္ဆာဆင္ျခင္း ဆိုသည္မွာ ဂ်ဳံျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ မုန္႔အမ်ဳိးမ်ဳိးကို အေရာင္ ဆိုးေဆးမ်ား ဆိုး၍လည္းေကာင္း၊ မုန္႔ထဲတြင္ အရြက္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အသား အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ သၾကားျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ အခ်ဳိကရင္(မ္) မ်ားအား အေရာင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ဆိုးကာ လွပေသာ ပံုသဏၭာန္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖင့္ အစာသြတ္ ျပဳလုပ္ျခင္းကို အစာကို တန္ဆာဆင္ျခင္း ဟုပင္ ဆိုရေပမည္။

ယခုအခါ မိုးတြင္းကာလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အစားအစာ စားသံုးရာတြင္ အထူးသတိျပဳ စားသံုးရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ရာသီဥတု၏ စြတ္စိုေသာ အေအးေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ေသာ မုန္႔တို႔သည္ ၾကာရွည္မခံဘဲ မိႈတက္သည္။ မုန္႔မ်ား ျပဳလုပ္ထုပ္ပိုး ရာတြင္ စားသံုးရန္ ကုန္ဆံုးမည့္ရက္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပ ထားေသာ္လည္း တခ်ဳိ႕မွာ မုန္႔ဘူးထဲတြင္ ပင္ မိႈတက္ေနသည္။ ေရာင္းသူက အမွတ္မဲ့ ေရာင္း၍ ဝယ္ယူစားသံုး သူက အမွတ္တမဲ့ စားသံုးၾကသည္။ 

ရက္လြန္ေနေသာ အစားအစာတြင္ တက္ေသာမိႈတို႔ သည္ အေရာင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိသည္။ တခ်ဳိ႕မိႈတို႔ကား အစိမ္းႏုေရာင္ ရွိ၏။ တခ်ဳိ႕က အဝါေရာင္ ရွိတတ္ၿပီး တခ်ဳိ႕မွာ မုန္႔၏ ဆိုးထားေသာ အေရာင္ေပၚ မူတည္၍ ရွိတတ္ၾက ေပသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အစားအစာ မ်ားတြင္ တက္ေသာမိႈ မ်ားမွာ အျဖဴေရာင္ ရွိသည္က မ်ားသည္။

ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ေရာင္း ေနေသာ အသင့္စား မုန္႔မ်ားတြင္ မိႈတခ်ဳိ႕ ပါဝင္ေနသည္။ ဂ်ဳံျဖင့္ျပဳလုပ္ေသာ မုန္႔မ်ား ဥပမာ-ေပါင္မုန္႔၊ အသား အစာသြတ္မုန္႔မ်ား၊ မဆလာႏွင့္ ေရာစပ္၍ ျပဳလုပ္ထားေသာ အခ်ဥ္ထုပ္၊ ဆီးထုပ္မ်ား၊ ဆီးအမႈန္႔ႏွင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေတာ္ဖီမ်ား၊ င႐ုတ္ဆီမႈန္႔ႏွင့္ ေရာစပ္ထားေသာ အခ်ဥ္ထုပ္မ်ား၌ မိႈမ်ား ပါဝင္တတ္သျဖင့္ ကေလးမ်ားအား သတိ ျပဳစားရန္ အထူးၾကပ္မတ္ ေပးသင့္သည္။

မိႈတက္ေသာ အစားအစာ မ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အခ်ဥ္ဆိမ့္ေသာ အစားအေသာက္မ်ား၊ ႏွစ္ရွည္ခံ ျပဳလုပ္ထားေသာ အစားအေသာက္မ်ား၊ ဆီစိမ္ျပဳလုပ္ ထားေသာ လက္ဖက္၊ ပဲပုပ္၊ ဆီတို႔ဟူး စသည့္ အစားအစာမ်ား၊ င႐ုတ္သီး အစိမ္းမႈန္႔၊ င႐ုတ္သီး အက်က္မႈန္႔၊ င႐ုတ္သီးခြဲၾကမ္း အမႈန္႔မ်ားသည္ အစိုျပန္၍ မိႈတက္တတ္ သည္ကို သိရွိရေပမည္။

လက္ဖက္ဆီစိမ္ မ်ားတြင္ ကာလၾကာ ထားသည့္အခါ အေပၚယံ အလႊာ၌ အျဖဴေရာင္ မႈိမ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိသျဖင့္ ႏွစ္ရွည္ခံ အစာမ်ား စားသံုးရာတြင္ အထူးသတိျပဳ ထားသင့္သည္။ ပုစြန္ခ်ဥ္ အထုပ္မ်ား၊ ငါးေလးခ်ဥ္ အထုပ္မ်ားႏွင့္ ေကာက္ညႇင္းထုပ္ မ်ားအား ဖက္ရြက္ျဖင့္ တာရွည္ခံရန္ ထုပ္ရာတြင္ ၄င္းဖက္ရြက္မွ ေစးထန္းေသာ အညိဳေရာင္မိႈမ်ား တက္ေနတတ္ၿပီး စားသံုးမိသူမ်ား အတြက္ ဝမ္းပ်က္ေဝဒနာမ်ား၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ မသန္႔ရွင္းေသာ အစား အေသာက္ေၾကာင့္ အစာအိမ္ကိုထိခိုက္ျခင္း၊ မိႈတက္ျခင္း မွတစ္ဆင့္ ဗက္တီးရီးယား ပိုးမ်ား ေပါက္ပြား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစျခင္းအျပင္ မိႈတက္စာမ်ား မၾကာခဏ စားသံုးမိျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ကိုလည္း ျဖစ္ပြားႏိုင္ေၾကာင္း သိရေပမည္။ မိႈတက္စာ စားမိသည့္ အတြက္ ကိုယ္ခံအားနည္း သူအဖို႔ ေသြးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရျပား ယားယံျခင္း ေဝဒနာမ်ားလည္း ျဖစ္တတ္ေပသည္။

ႏွစ္စဥ္ဇြန္လမွ စ၍ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္ၾကၿပီး မိုးတြင္းကာလ ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ ရာသီဥတု ကူးေျပာင္းခ်ိန္တြင္ စာသင္ေက်ာင္းေန ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔၏ က်န္းမာေရးကို အထူးအေလးထား ဂ႐ုစိုက္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ဆရာမိဘ ပူးေပါင္း၍ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား၏ က်န္းမာေရး အတြက္ ေက်ာင္းက်န္းမာေရး တာဝန္ရွိသူ မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။

အစားအေသာက္ မ်ားကို သန္႔ရွင္း လတ္ဆတ္စြာ စားသံုးႏိုင္ရန္ သတိေပးခ်က္မ်ား၊ အသိေပး လက္ကမ္း စာေစာင္မ်ားျဖင့္ ၫႊန္ၾကားႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေရာင္းရန္ မသင့္ေသာ အစာမ်ား မေရာင္းရန္ ခ်မွတ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ျပဳလုပ္ေနသည္မ ွာလည္း အထူးပင္ ေကာင္းမြန္လွ ေပသည္။ ကေလးမ်ား အတြက္ အာဟာရ ျပည့္စံု သန္႔ရွင္းေရးသည္ အဓိက ျဖစ္ေပသည္။ 

အေရာင္ဆိုးေဆး ပါေသာ အစားအစာမ်ား မစားသင့္ သလို မုန္႔မ်ားတြင္ မိႈရွိ၊ မရွိ ေသခ်ာၾကည့္႐ႈ ၿပီးမွ စားသံုးသင့္ ေၾကာင္း ထပ္၍ အသိေပး လိုက္ပါသည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုေသာ္ က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္။ ပါးစပ္က အရသာကို တစ္ခဏသာ ခံစား၍ ကိုယ္ခႏၶာက အစားအေသာက္ကို လက္ခံ ခ်က္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ''အစားတစ္လုပ္ အဆံုးအသက္'' မျဖစ္ ေစလိုပါ။ မ်က္ေမွာက္ ကာလတြင္ အစားအစာသည္ လူတိုင္းအတြက္ သံုးတတ္လွ်င္ေဆး ျဖစ္၍ မစားသံုးတတ္ လွ်င္ ေဘးျဖစ္ေစ ပါသည္။ ''အစာလည္းေဆး ေဆးလည္းအစာ'' ဟု သိထားၾကရ ေပမည္။ အစားအစာအား က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ေစရန္ ပူပူေႏြးေႏြး စားသံုးသင့္ၿပီး လတ္ဆတ္ေသာ အသီးအရြက္မ်ား စားသံုးျခင္း၊ ယင္နားစာမ်ား ေရွာင္ရွား၍ စားသံုးျခင္း၊ အခ်ဥ္ေဖာက္ ထားေသာ အစားအေသာက္မ်ား၊ ႏွစ္ရွည္ခံ အစားအစာမ်ား၊ ရက္လြန္ေသာ အစားအစာမ်ား၊ အစားအစာ အေရာင္ေပၚ မူတည္၍ မိႈစြဲေနေသာ အစားအစာမ်ား၊ ႏွစ္ရွည္ခံ ျပဳလုပ္ထားေသာ င႐ုတ္၊ အေရာင္တင္မႈန္႔ မ်ားအား သတိျပဳ ေရွာင္ရွား စားသံုးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အသိေပးအပ္ ပါသည္။

ေရာဂါတစ္ခု မျဖစ္ခင္က ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ ေရွာင္ရွားျခင္း သည္ ေရာဂါျဖစ္လာမွ ကုသျခင္းထက္ ပို၍ အက်ဳိးထူး ရွိေပသည္။ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါမျဖစ္ႏိုင္၊ မျပန္႔ပြားႏိုင္ဘဲ အခ်ိန္တို အတြင္း အက်ဳိးထူး ရရွိေစပါသည္။ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္ပြားလာမွ ကုသျခင္းသည္ မိမိ၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ အခ်ိန္မ်ား၊ ေငြမ်ားကို ေပးေနရျခင္းျဖင့္ လူတိုင္းအတြက္ အက်ဳိးထူး မရႏိုင္ေပ။ ဤသို႔ျဖင့္ အစားအစာ တစ္ခုမစားခင္ မိမိႏွင့္ အဆင္ေျပ၊ မေျပ၊ လတ္ဆတ္မႈ ရွိ၊ မရွိ၊ မိႈတက္ျခင္း ရွိ၊ မရွိ သတိထား၍ စားသံုးသင့္ေၾကာင္း ေစတနာ ေကာင္းျဖင့္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ လိုက္ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၃)