၀က္သက္ေရာဂါ ( Measles) အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂)

အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းက တစ္ဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ကေတာ့ အေအးမိျခင္း၊ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႐ုတ္တရက္ ဗုိင္းရပ္စ္ပိုး ဝင္ေရာက္ျခင္း၊ ဝက္သက္ေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္ အေျမႇးေရာင္ ေရာဂါ၊ ၾကက္ညႇာ ေခ်ာင္းဆိုးနဲ႔ မ်က္စိနာျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေရာဂါေတြ ထဲက ဝက္သက္ေရာဂါ ဟာ ဝက္သက္ ဗိုင္းရပ္စ္လို႔ ေခၚတဲ့ Measles ဗုိင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ကူးစက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါပိုးရွိသူ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေခ်ျခင္းက တစ္ဆင့္ ထြက္ရွိလာတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ပါတဲ့ ေလကို ႐ွဴ႐ႈိက္မိရင္ ကူးစက္ႏိုင္ ပါတယ္။

ေရာဂါရွိသူနဲ႔ တုိက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံျခင္း ကေနလည္း ကူးစက္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဝက္သက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံ ရၿပီဆုိရင္ အဓိက ေရာဂါလကၡဏာ အေနနဲ႔ ေလးရက္ အတြင္း မ်က္ႏွာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွာ အနီစက္ေတြ ေပၚလာပါမယ္။ အဲဒီကေန ေနာက္ေလးရက္ အတြင္း တျခားလူကို ကူးစက္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဝက္သက္ေရာဂါ ဟာ ႏိုဝင္ဘာ၊ ဒီဇင္ဘာ၊ ဇန္နဝါရီ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီနဲ႔ မတ္လ ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး တစ္ႏွစ္ပတ္ လံုးလည္း ကူးစက္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ကေတာ့ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ဖ်ားျခင္း၊ မ်က္စိနီျခင္းနဲ႔ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို လကၡဏာ ေတြဟာ ခုနစ္ရက္ ကေန ၁၈ ရက္အထိ ျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး ၁၉ ရက္ကေန ၂၁ ရက္အထိ ၾကာျမင့္ႏုိင္ ပါတယ္။ အဲဒီရက္ ေတြမွာ ေရာဂါျဖစ္သူကို သီးသန္႔ထား ရပါမယ္။ ဒါမွသာ ေရာဂါကူးစက္မႈ ေလ်ာ့က်ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဝက္သက္ေရာဂါ ျဖစ္ၿပီဆုိရင္ ဆိုးက်ဳိးအေနနဲ႔ အေအးမိ လြယ္ျခင္း၊ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ႏိုင္သလို အသက္ အႏၲရာယ္လည္း စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ကေန ၆ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဝက္သက္ေရာဂါ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ေရာဂါရွိ ေနၿပီလို႔ သံသယ ျဖစ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ေဆးကုသမႈ ခံယူဖို႔ လိုပါတယ္။ လူနာကို သီးသန္႔ေနရာမွာ ထားဖို႔နဲ႔ ႏွာေခါင္းစည္း တပ္ဆင္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ လူနာ အပါအဝင္ လူနာနဲ႔ တုိက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ သူေတြ အေနနဲ႔ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးကို ဂ႐ုျပဳ ေဆာင္ရြက္သင့္ ပါတယ္။

လက္ကိုဆပ္ျပာနဲ႔ ေဆးတဲ့အခါ အနည္းဆံုး စကၠန္႔ ၂ဝ ၾကာေအာင္ ေဆးရပါမယ္။ စည္းကမ္းမဲ့ တံေတြးေထြးျခင္း ကို ေရွာင္ရပါမယ္။ လူနာကို အာဟာရ ျပည့္ဝေစတဲ့ အစာေကြၽးဖို႔ လိုပါတယ္။ ကေလးငယ္ေ တြမွာ ဝက္သက္ေရာဂါ မျဖစ္ပြား ရေအာင္ ဗီတာမင္ေအ အားေဆးကို အသက္ကိုးလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ အသက္တစ္ႏွစ္ခဲြ မွာတစ္ႀကိမ္ တုိက္ေကြၽး ရပါမယ္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၂)