ျပင္းထန္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာ ေရာဂါ

ျပင္းထန္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာ ေရာဂါ

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔ (ေဆး-၂)

ျပင္းထန္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါဟာ (Vibrio Cholerae) ေရာဂါပိုးပါရွိတဲ့ မသန္႔ရွင္းတဲ့ ေရနဲ႔ အစားအစာေတြ စားေသာက္မိျခင္း ကေန ကူးစက္ျဖစ္ပြား ပါတယ္။

ဝမ္းေရာဂါပိုးဟာ ေရာဂါရွိသူ စြန္႔ပစ္လိုက္တဲ့ မစင္မွာ ပါဝင္တယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတာ ျပင္းထန္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း ေရနဲ႔ ဓာတ္ဆားေတြ ကုန္ခန္းသြားလို႔ ေရဓာတ္ ခန္းေျခာက္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါ ျပင္းထန္ရင္ အသက္ဆံုး႐ႈံး ႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါ အစပ်ဳိးခ်ိန္မွာ နာရီ အနည္းငယ္ ကေန ငါးရက္အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း ကေန ေရွာင္ရွားဖို႔ ေရကို က်ဳိခ်က္ ေသာက္ရမယ္။ အစားအစာနဲ႔ ေသာက္ေရမ်ား ယင္မနားေစဖို႔ ဖံုးအုပ္ထား ရမယ္။ အစားအစာ ပူပူေႏြးေႏြး စားရမယ္။ ယင္နားစာမ်ားနဲ႔ အမွည့္လြန္ သစ္သီးမ်ား မစားသင့္ပါ။ သန္႔ရွင္းတဲ့ ယင္လံုအိမ္သာ အသံုးျပဳရမယ္။ အစားအစာ မစားမီနဲ႔ အိမ္သာကေန ဆင္းၿပီးတာနဲ႔ လက္ကို ဆပ္ျပာ၊ ေရတို႔နဲ႔ စကၠန္႔ ၂ဝ မွ် စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာဖို႔ လိုတယ္။

လူနာရဲ႕ အဝတ္အစား ေတြကို ေသာက္သံုးေရကန္ မ်ားအနီး မေလွ်ာ္ဖြပ္ သင့္ပါ။  ေဆး႐ုံတက္ လူနာေတြ ေဆး႐ုံမွာ သီးသန္႔ ေလွ်ာ္ဖြပ္၊ ေနပူလွန္း၊ မီးပူတိုက္သင့္ တယ္။

ျပင္းထန္တဲ့ လကၡဏာရွိရင္ အသက္ဆံုး႐ႈံးမႈမွ ကာကြယ္ဖို႔ အနီးဆံုး က်န္းမာေရး ဌာနကို သြားေရာက္ ေဆးကုသမႈ ခံယူရမယ္။ ေရတြင္းေရကန္ကို Bleaching Powder ခတ္ေပးရမယ္။ ေရဂါလန္ ေပါင္းတြက္နည္းမွာ ေရတြင္းအခ်င္း ႏွစ္ထပ္ကိန္းကို ေရအနက္ ၅ ဆနဲ႔ ေျမႇာက္တဲ့ရလဒ္ ျဖစ္တယ္။

ေရကန္ေတြ အတြက္က ေရကန္အလ်ား၊ အနံ၊ အနက္ ကိုေျမႇာက္ၿပီး ၆ ဒသမ ၂၅ နဲ႔ ေျမႇာက္ရမယ္။ ေရဂါလန္ ၁ဝဝဝ မွာ ဘလိခ်င္းအမႈန္႔ ေအာင္စဝက္မွ တစ္ေအာင္စ (ဟင္းစားဇြန္း ႏွစ္ဇြန္း) ခတ္ၿပီး မိနစ္ ၃ဝ ေစာင့္ၿပီးမွ သံုးစြဲရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ႏွိပ္တံုကင္ (အဝီစိတြင္း) မွာ ေသာက္ဖို႔အတြက္ ေဆးမႈန္႔ဟင္းစားဇြန္း ႏွစ္ဇြန္းကို ေရခြက္တစ္ခြက္မွာ ေဖ်ာ္ၿပီး လက္ႏွိပ္တံုကင္ ထဲ ေလာင္းထည့္ရမယ္။ မိနစ္ ၃ဝ ေစာင့္ၿပီး ေရငါးပံုးစာ ခပ္ထုတ္ၿပီးမွ အသံုးျပဳသင့္ ပါတယ္။

က်န္းမာေရး ပညာေပးျခင္း အေနနဲ႔ ယင္ႏွိမ္နင္းေရး၊ ေလာက္လမ္း ႏွိမ္နင္းေရး၊ အစားအစာမ်ား ဖံုးအုပ္ထားေရး၊ အစားအစာမ်ား ေႏႊးၿပီးမွစားဖို႔၊ စားၾကြင္းစားက်န္ ေတြစနစ္တက် စြန္႔ပစ္ဖို႔၊ ေရက်က္ေအး ေသာက္ဖို႔၊ ယင္လံုအိမ္သာ သံုးဖို႔၊ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ဘလိခ်င္းေပါင္ဒါ ထည့္ခတ္ၿပီးမွ သံုးဖို႔ လိုပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ဝမ္းပ်က္ေရာဂါ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေဆး (Anti Cholerae Vaccine) ထိုးထားရမယ္။ ဝမ္းမပ်က္ေအာင္ စိတ္ခ်ရတဲ့ အစာနဲ႔ေရကို စားေသာက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၂)