ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ တန္ဖုိးမျဖတ္ႏုိင္ေသာ မုိင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း တစ္ေနရာ
ေရႊရည္ဦး (ျမစ္သား)
မႏၲေလးတုိင္း ေဒသႀကီး ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္ တြင္ ပ်ဴလူမ်ဳိး တို႔ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ အရပ္ကို ျပပါဆုိလွ်င္ မိုင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း တစ္ေနရာကို ၫႊန္ျပရ ပါလိမ့္မည္။ ထိုအရပ္တြင္ ပ်ဴလူမ်ဳိးတို႔ ေနထုိင္ ခဲ့ေၾကာင္း အေထာက္ အထားမ်ား ေတြ႕ရိွ ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ယခင္ တစ္ခ်ိန္က ပ်ဴလူမ်ဳိး တို႔သည္ ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားေသာ ပ်ဴႏုိင္ငံ ေတာ္ႀကီး တည္ေထာင္ သြားခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ပ်ဴႏုိင္ငံ အက်ယ္အဝန္းမွာ အေရွ႕အေနာက္ မိုင္ ၁ဝဝဝ ခန္႔၊ ေတာင္ေျမာက္ မိုင္ေပါင္း ၁၂ဝဝ မွ ၁၇ဝဝ ခန္႔ ရိွသည္ဟု သိရသည္။ ပ်ဴႏုိင္ငံတြင္ တပ္ၿမိဳ႕ကိုးၿမိဳ႕ ရိွသည့္အနက္ မိုင္းေမာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းလည္း တစ္ၿမိဳ႕ အပါအဝင္ ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ မွတ္တမ္းမ်ား အရ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ႏွင့္ ဆရာႀကီး ဦးစိန္ရည္ တုိ႕၏ မွတ္တမ္း မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပ ခဲ့ၾကသည္။
မုိင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း သည္ ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာ မင္းႀကီး လက္ထက္ ျမစ္သား ၁၁ ခ႐ိုင္တြင္ ပါရိွခဲ့ေသာ ေတာင္ဘက္ အက်ဆံုး ခရိုင္ၿမိဳ႕ တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ပင္လယ္ၿမိဳ႕ဟု အမည္တြင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၿမိဳ႕႐ိုးေဟာင္း မ်ားအရ အဝိုင္းပံု ျဖစ္ၿပီး အတြင္းဘက္တြင္ ေလးေထာင္ပံု ၿမိဳ႕႐ိုးႏွင့္ အဝိုင္းပံု ၿမိဳ႕႐ိုး ထပ္မံ ေတြ႕ရိွၿပီး ၿမိဳ႕႐ုိး သံုးဆင့္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ အ၀ုိင္းပံုစံရွိ သေရေခတၱရာ ၊ ေ၀သာလီ၀တီး ၊ သာဂရ (ထား၀ယ္) ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား အနက္ သေရေခတၱရာ ၿပီးလွ်င္ မုိင္းေမာ သည္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ေကာင္းကင္ ေျမပံု တြက္ခ်က္မႈမ်ား အရလည္း မုိင္းေမာၿမိဳ႕ကုိ အ၀ုိင္းပံုစံျဖင့္ ေတြ႕ရွိခဲ့ ရသည္။ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ ၂၁ ဒီဂရီ ၁၇ မိနစ္၊ အေရွ႕ ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၆ ဒီဂရီ ၁၆ မိနစ္ရိွသည္။ ၿမိဳ႕႐ိုး ပတ္လည္ အက်ယ္အဝန္း မွာ ငါးမိုင္ခန္႔ ရိွၿပီး အခ်င္းမွာ အေရွ႕အေနာက္ ၁ ဒသမ ၈ မိုင္ခန္႔၊ ေတာင္ေျမာက္ ၁ ဒသမ ၆ မိုင္ခန္႔ ရိွသည္။ ၿမိဳ႕႐ိုး အျမင့္မွာ ၁၂ ေပခန္႔ရိွၿပီး မႏၲေလးက်ဳံး ပတ္လည္ခန္႔ က်ယ္ဝန္း ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ မိုင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း ေဒသသည္ ပုဂံထက္ ေရွးက်ေသာ ကာလ ကတည္းကပင္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္ ထြန္းကားခဲ့ေသာ အေထာက္ အထားတခ်ဳိ႕ကို မႏၲေလး ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနခြဲ မွ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္က စတင္ ေတြ႕ရိွခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ေလးႀကိမ္ တုိင္တုိင္ တူးေဖာ္ ခဲ့ေၾကာင္း ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္ မွတ္တမ္းမ်ား အရ သိရသည္။
ပထမဦးစြာ တက္ေနဝန္း ႏွင့္ သီရိဝစၧ တံဆိပ္မ်ား ခတ္ႏွိပ္ ထားသည့္ ပ်ဴဒဂၤါးမ်ားကို ေတြ႕ရိွ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ခ်င္းပုတီး ေခၚ အျဖဴနက္က်ား ပုတီးေစ့မ်ား၊ ဆင္႐ုပ္ ပုတီးမ်ား၊ ပ်ဴ အသံုးအေဆာင္ အ႐ိုးအိုး အတြင္းမွ ပ်ဴဒဂၤါးႏွင့္ ေရာင္စံု ပုတီးမ်ား၊ ဘဒၶပီ႒ တံဆိပ္ကို က်က္သေရ မဂၤလာ အတိတ္နိမိတ္ အေဆာင္အျဖစ္ ပ်ဴဒဂၤါး၊ ေျမအိုးမ်ား၊ အုတ္ခ်ပ္ မ်ားတြင္လည္း ခတ္ႏွိပ္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
မိုင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း အမွတ္(၈)ကုန္း ၌ ေတြ႕ရိွရေသာပ စၥည္းမ်ား အနက္ အေရးပါေသာ ပစၥည္းတစ္ခုမွာ ျမင္းစီးေယာက်္ား တစ္ဦး၏ ႐ုပ္ၾကြ အုတ္ခ်ပ္မ်ား ျဖစ္ၿပီး ယင္း အေထာက္အထား မ်ားသည္ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ သေရေခတၱရာ ၿမိဳ႕ေဟာင္း၊ ဗိႆႏုိး၊ ဟန္လင္းၿမိဳ႕ မ်ားတြင္ ေတြ႕ရိွခဲ့သည့္ ပစၥည္းမ်ား ႏွင့္ တူညီေၾကာင္း သိရသည္။
၁၉၈ဝ - ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ တူးေဖာ္မႈမွာ မုိင္းေမာ အမွတ္(၇)ကုန္း တြင္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ တူးေဖာ္မႈ အမွတ္(၈) ကုန္းတြင္ လည္းေကာင္း ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားေသာ အေဆာက္အအံု မ်ား၏ အေထာက္ အထားမ်ား ဟု ယူဆႏုိင္ေသာ အေရွ႕အေနာက္ ၆၅ ေပ၊ ေတာင္ေျမာက္ ၆၃ ေပ၊ အျမင့္ ၁၅ ေပခန္႔ရိွ ေလးေထာင့္ စပ္စပ္ အုတ္တံတိုင္းမ်ား ေတြ႕ရိွ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ အုတ္ေလွကာမ်ား ယင္း အေဆာက္အအုံ ႏွစ္ေဆာင္လံုး၏ ပတ္ပတ္လည္၌ ေဖာင္းမ်ား၊ ခိုနန္းခ်ဳိး မ်ားျဖင့္ မ်က္စိပသာဒ ျဖစ္ေအာင္ ေဆာက္လုပ္ ထားသည္ဟု သိရသည္။ ထုိ အေဆာက္အအုံ ဗိသုကာ လက္ရာ မ်ားမွာလည္း ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏုိး၊ သေရေခတၱရာ တုိ႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထား တစ္ရပ္ အေနျဖင့္ ေတြ႕ရိွရသည္။
တစ္ဖန္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ ေလးလက္မခန္႔ ရိွ ေငြဆင္းတုေတာ္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ သုံးလက္မခြဲ ခန္႔ရိွ ရဟႏၲာ ဆင္းတုေတာ္ ႏွင့္ စံပယ္ရာ ခံုတြင္ ပ်ဴစာတန္း ေလးေၾကာင္း ပါရိွေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ အျခားၿမိဳ႕ေဟာင္း မ်ားကဲ့သို႔ပင္ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကား ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဗုဒၶစာေပ၊ ဗုဒၶဆင္းတု၊ ဗုဒၶသာသနိက အေဆာက္အအံု တုိ႔အရ ခုိင္မာေသာ အေထာက္ အထားမ်ား ေတြ႕ရိွ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
စာေပ အေနျဖင့္လည္း မုိင္းေမာ ျမနဒီ ေက်ာက္စာအရ (၁၉-၉-၂ဝ၁၄) ရတနာပံု သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး) အျခား ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား အတုိင္း ေခတ္ၿပိဳင္ ထြန္းကား ခဲ့ေၾကာင္း သိႏုိင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ေရႊေပလႊာ၊ ေငြေပလႊာ အပိုင္းအစမ်ား၊ ေငြပန္းခ်ပ္၊ ေရႊပုတီးေစ့၊ ဆင္႐ုပ္ ပုတီးေစ့ ႏွင့္ အျခားအ႐ုပ္ ပုတီးေစ့ မ်ားလည္း ေတြ႕ရိွခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ထူးထူးျခားျခားပ်ဴ လက္ရာ ''နယား႐ုပ္ လက္ၾကပ္'' တစ္ခုကို မုိင္းေမာၿမိဳ႕ အနီး ငါးကန္ တူးရာမွ ေဒသခံ တစ္ဦးက ေတြ႕ရိွ ခဲ့ေၾကာင္း၊ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမွန္း မသိသျဖင့္ သံုးပိုင္းျဖတ္၍ ေရာင္းခ်ခဲ့ရာ ထုိသူ႔ထံတြင္ ၁၅ ပဲရည္ ေရႊျဖင့္ သြန္းလုပ္ ထားေသာ အေလးခ်ိန္ ၇ က်ပ္ ၆ ပဲ ၂ ေရြးရိွ ေရႊနယား ေခါင္းပိုင္းကိုသာ က်န္ေတာ့ သျဖင့္ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာန မွ ဆုေငြခ်ီးျမႇင့္ ခဲ့ၿပီး ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို လက္ၾကပ္ မ်ဳိးကို ျမင္းမူၿမိဳ႕ နယ္ ဦးေႏွာင္းကုန္းေ က်းရြာရိွ ယာခင္း တစ္ခုမွ ေတြ႕ရိွခဲ့ေသာ ပ်ဴစာပါ ေငြအုိးအတြင္း မွ ၃၇ က်ပ္ ၁၅ ပဲ ၆ ေရြးသား ခန္႔ရိွ ေရႊနယား လက္ပတ္ တစ္ခုႏွင့္ တူေၾကာင္း သိရသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မုိင္းေမာၿမိဳ႕သည္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားရာ အရပ္ေဒသ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္ အထားတစ္ရပ္ ထပ္မံ ေတြ႕ရွိရသည္။ ယင္း သမုိင္း အေထာက္ အထားမ်ား အရ မုိင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း သည္ ေအဒီ ၃ ရာစုတြင္ အေျခတည္ မိၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆႏုိင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအ လယ္ပိုင္းရိွ အျခား ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဗိႆႏိုး၊ ဟန္လင္း၊ သေရေခတၱရာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ထြန္းကား ခဲ့သည္ဟု ယူဆ ႏုိင္သည္။ မုိင္းေမာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္ ေအဒီ ၈ ရာစု ႏွစ္တြင္ ကုန္ဆံုးခဲ့ဟန္ ရိွသျဖင့္ မုိင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း ၏ သမုိင္းေၾကာင္း မ်က္ျခည္ျပတ္ ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။
ယခုအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ႀကီးဌာန မွ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ ေပးလ်က္ရိွရာ ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရိွ မုိင္းေမာၿမိဳ႕ေဟာင္း တစ္ေနရာ သည္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အတြက္ တန္ဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္ေသာ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ရွာေဖြ ေရးသားတင္ျပ လုိက္ရ ပါသည္။
က်မ္းကုိး-
(၁) ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္မွတ္တမ္း၊
(၂) ဆရာဦးဘုိက်င္၏ ျမန္မာေခတ္ဦး သမုိင္းက်မ္း၊
(၃) ဆရာဦးေအာင္ေသာ္၏ ေရွးေဟာင္း ျမန္မာၿမိဳ႕ေတာ္မ်ား၊
(၄) ျမန္မာႏုိင္ငံအေျချပသမုိင္း။
#Yadanarpondaily
.jpg)
No comments:
Post a Comment