ကုိယ္သာလွ်င္ အဓိကပါ

ကုိယ္သာလွ်င္ အဓိကပါ

ခ်မ္းျမေအာင္

ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံတြင္ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူ ဦးေရ ေလ်ာ့သြား ေစေရးအတြက္ စီးကရက္ ေစ်းကို ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးျမႇင့္ရန္ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္က အဆိုျပဳ လုိက္သည္။ ဤသို႔ စီးကရက္ ေစ်းကို ျမႇင့္တင္ လိုက္လွ်င္ ေဆးရြက္ႀကီး သံုးစြဲမႈသည္ ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်ၿပီး တစ္ႏွစ္အခြန္ ေကာက္ခံရရွိေငြ ဝမ္ ၂ ဒသမ ၈ ထရီလီယံ တိုးျမႇင့္ ရရွိမည္ ဟုလည္း က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ေဟာကိန္း ထုတ္ခဲ့သည့္ သတင္း တစ္ပုဒ္ကို ဖတ္႐ႈ ရမိသည္။

အထက္ပါ သတင္းႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္း ဆုိသလုိ ျမဝတီသတင္းစာ မွာလည္း ေဆးလိပ္ ေဆးရြက္ႀကီး ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚႏုိင္ေသာ ေရာဂါ အႏၲရာယ္ သတိေပး ႏႈိးေဆာ္ခ်က္ တစ္ေစာင္ကို က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။ ၄င္း ႏႈိးေဆာ္ခ်က္ ထဲတြင္ ကိုယ္တိုင္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း၊ သူတစ္ပါး ေဆးလိပ္ေငြ႕ကို ရွဴရျခင္းႏွင့္ ေဆးပါေသာ ကြမ္းစားျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ခံတြင္းကင္ဆာ၊ လည္ေခ်ာင္း ကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ ႏွင့္ ကင္ဆာအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္း၊ ေသြးေၾကာပိတ္၊ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ ၍ ေလျဖတ္ျခင္း၊ အဆုတ္ပြ ေရာဂါ၊ ျပင္းထန္သည့္ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ေျခပုပ္လက္ပုပ္ ေရာဂါႏွင့္ ပန္းေသေရာဂါ စသည္တုိ႔ ျဖစ္ပြား ႏုိင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ပါရွိသည္။

ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ ( WHO ) ၏ အစီရင္ခံစာ အရ ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ လူဦးေရ ေျခာက္သန္းခန္႔ ႏွစ္စဥ္ ေသဆံုးလ်က္ ရွိသည္။ ၄င္းတုိ႔အနက္မွ ငါးသန္းေက်ာ္မွာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးသူမ်ား ျဖစ္ၿပီး ေျခာက္သိန္းေက်ာ္ မွာမူ တစ္ဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္း အစီရင္ခံစာ မွာပင္ ကမၻာေပၚတြင္ ရွိသည့္ ကေလး စုစုေပါင္း၏ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေဆးလိပ္ မေသာက္သူ အမ်ဳိးသား ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ေဆးလိပ္ မေသာက္သူ အမ်ဳိးသမီး ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တုိ႔သည္ တစ္ဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးခဲ့ သူမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ဆုိးက်ဳိးမ်ား ခံစား ေနၾကရသည္ဟု သိခဲ့ရသည္။

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးထြက္ ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒကို ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ယင္း ဥပေဒကို အသက္သြင္းရန္ အတြက္ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန က ယမန္ႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွ စ၍ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးခြင့္ မရွိေသာ ေနရာမ်ားကို ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့ၿပီး သက္ဆုိင္ရာ ျပစ္ဒဏ္မ်ား ကိုပါ ေဖာ္ျပ ေပးခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ပညာေပး ကာလျဖစ္၍ အေရးယူ အျပစ္ေပး ျခင္းလည္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရွိ ရေပသည္။

ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးျခင္း အႏၲရာယ္ မ်ားကို က်န္းမာေရး ႐ႈေထာင့္မွ လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒ႐ႈ ေထာင့္မွ လည္းေကာင္း တားဆီး ကာကြယ္ျခင္း၊ ပညာေပးျခင္း မည္သို႔ပင္ ျပဳလုပ္ ေစကာမူ လံုးဝ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားမည္လား ဟူေသာ အဆိုကို မည္သူမွ် အာမခံခ်က္ မေပးႏိုင္ ေသးေခ်။ ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ အခ်က္ တစ္ခ်က္မွာ ေဆးလိပ္ကို ေသာက္သံုး သူသည္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ေနစဥ္ သို႔မဟုတ္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ၿပီး သည္ႏွင့္ ''ဝုန္း''ခနဲ၊ 'ဒုိင္း''ခနဲ လဲက်သြား ျခင္းမ်ဳိး၊ ''ေရွာ့ခ္'' ျဖစ္သြားျခင္း မ်ဳိးဆုိလွ်င္ မည္သူမွ် ေသာက္သံုး ၾကေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ ေဆးလိပ္ကို ျမင္သည္ ႏွင့္ပင္ လန္႔ဖ်ပ္ ေနေပ လိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း၏ ဆုိးက်ဳိးသည္ အသက္အရြယ္ ရလာကာမွ ျဖစ္တတ္ၾက သျဖင့္ ''အသက္ႀကီးလို႔ ရတဲ့ေရာဂါ'' ဟုပင္ ယူဆတတ္ ၾကသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးကို လံုးဝသံုးစြဲျခင္း မရွိပါဘဲလ်က္ ကင္ဆာအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္သူမ်ားကို ေတြ႕လွ်င္ ''ေတြ႕လား ေဆးလိပ္ မေသာက္လည္း ကင္ဆာ ျဖစ္တာပဲ'' ဟု မွတ္ခ်က္ ေပးတတ္ ၾကသည္။

ထုိ႔အတူ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး မ်ားကို ေရရွည္ သံုးစြဲေနၾက သူမ်ား အသက္ရွည္ ျခင္းကို ေတြ႕ရ ျပန္လွ်င္လည္း ''ေတြ႕လား က်ဳပ္မေျပာ ဘူးလား သူတုိ႔က်ေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ အသက္ရွည္ ၾကတာလဲ'' ဟု ေစာဒက တက္ၾက ျပန္ေလသည္။ ေဆးပါရဂူ တစ္ဦးက ''ဆူးေတာထဲကို မသြားတဲ့ သူထက္၊ ဆူးေတာထဲ သြားတဲ့ သူကေတာ့ တစ္ေန႔ မဟုတ္ တစ္ေန႔ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ ဆူးစူးမွာပဲ'' ဟု ေျပာခဲ့ ဖူးသည္။

ကြၽန္ေတာ္၏ မိဘႏွစ္ပါးစ လံုး ေဆးလိပ္ ေသာက္သည္။ သူငယ္ခ်င္း မ်ားလည္း ေဆးလိပ္ ေသာက္သည္။ သို႔ေသာ္ အဆုိပါ ၾကားထဲမွ တုိးထြက္ လာေသာ ကြၽန္ေတာ္ ဘာေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ မေသာက္ျဖစ္ ခဲ့သည္ကို စဥ္းစား မရေအာင္ပင္ ရွိခဲ့သည္။

စဥ္းစားေတြးဆ ႏုိင္သည့္ အေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္းကမူ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္က ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားမ်ား ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားမ်ား အားလံုး  ေဟာေျပာပြဲ တစ္ခုသို႔ သြားေရာက္ နားေထာင္ ရ၏။ ေဟာေျပာသူမွာ စာေရးဆရာ သိပၸံ မွဴးတင္ ျဖစ္၍ အေၾကာင္းအရာ မွာ ''ေဆးလိပ္ အႏၲရာယ္ တားဆီး ကာကြယ္ေရး'' ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က ငယ္ရြယ္ ႏုပ်ဳိ ဖ်တ္လတ္လ်က္ ရွိေသာ ဆရာ သိပၸံမွဴးတင္ သည္ မုိက္က႐ိုဖုန္း ကို လည္မွာဆဲြၿပီး ဇာတ္ခံုအႏွံ႔ ေျပးေျပး လႊားလႊား ေဟာေျပာသည္။ ေခတ္ေဟာင္း သီခ်င္း ''ခ်စ္မိုးေစြ'' ကို တီးလံုး မပါဘဲ အသံပိုင္ပိုင္ သီဆုိျပသည္။ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း၏ ဆုိးက်ဳိးကို ေျပာလိုက္၊ ဤသို႔ သီခ်င္း ဆုိလိုက္ျဖင့္ ေဟာေျပာသည့္ ေဟာေျပာခ်က္ မ်ားသည္ စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ရာ ျဖစ္ၿပီး နားေထာင္ ၍လည္း အလြန္ပင္ ေကာင္းသည္။ ဆရာႀကီးက သူ၏ သမီးမ်ားကို စီးကရက္ ခဲၿပီး ပိုးပန္းၾကသည့္ လူငယ္ မ်ားအား ''မသာေလာင္း ေလးေတြ'' ဆုိေသာ အသံုးအႏႈန္း ေၾကာင့္ တေဝါေဝါ၊ တေသာေသာ ရယ္ၾက ရသည္။ ယေန႔တုိင္ ျပန္လည္ စဥ္းစား ၾကည့္လွ်င္လည္း ျပန္လည္၍ ၾကားေယာင္ ေနပါ ေသးသည္။ ဆရာႀကီးက လူငယ္မ်ားအား ေဆးလိပ္ ေသာက္ခန္း ပါရွိေသာ ႏုိင္ငံျခား ႐ုပ္ရွင္ ဇာတ္လိုက္မ်ား ႏွင့္ ျမန္မာ ဇာတ္လိုက္ မ်ားကိုလည္း အားက် အတုယူ မမွားၾကဖုိ႔ မွာၾကား သြားခဲ့သည္ ကိုလည္း အမွတ္ရ မိသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ခန္႔က ဝိပႆနာ ဆရာႀကီး ဦးဂိုအင္ကာ ၏ ေဟာေျပာပြဲ သို႔ တက္ေရာက္ နားေထာင္သည့္ ဆရာႀကီး သိပၸံမွဴးတင္ ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး လုပ္ခဲ့သည္ကို ၾကည့္လိုက္ ရသည္။ ယင္း အင္တာဗ်ဴးကို ၾကည့္႐ႈရင္း လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္ကို ျပန္ေရာက္ သြားသလို ခံစားခဲ့ ရသည္။ ဆရာႀကီး၏ ေဆးလိပ္ မေသာက္ေရး ေဟာေျပာခ်က္ မ်ားသည္ ေဆးလိပ္စြဲ သူတုိ႔အား ျပတ္ေတာက္ သြားရန္ တြန္းအား တစ္ခု ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ႏုိင္ ေသာ္လည္း ကြၽန္ေတာ္ ကဲ့သို႔ေသာ ေဆးလိပ္ မေသာက္ေသးသူ အတြက္မူ ထိေရာက္သည့္ အတားအဆီး တစ္ခုဟု ေသခ်ာေပါက္ ေျပာႏုိင္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆုိပါမူ ''ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ေသာက္သံုးမႈ'' ကို တားဆီး ကာကြယ္ရန္ အစိုးရတြင္ တာဝန္ရွိသည္ မွန္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕ မွာမူ ဆုိးက်ဳိး ခံစားရသူမွာ ကိုယ္တုိင ္ႏွင့္ တစ္ႏြယ္ငင္ တစ္စင္ပါမိသားစု ဝင္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ေသာက္သံုးမႈ ကင္းေဝးေစရန္ မိမိကိုယ္ မိမိ ထိန္းသိမ္းရင္း မိမိ မိသားစုဝင္ ၏ စံနမူနာျပ အျဖစ္ က်င့္ႀကံ ေနထုိင္သင့္ ပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပ လိုက္ရ ေပသည္။ ။

#Themyawadydaily