တ႐ုတ္ႏွင္႕ေရရွည္ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲဆီသို့ ဦးတည္သြားႏုိင္သည္႕ အေမရိကန္

ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ကေနဒါ၊ မကၠဆီကိုတို႔နဲ႔ ေျမာက္အေမရိက လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NAFTA) ကို အၿပီးသတ္သေဘာတူညီခ်က္ 

ခ်မွတ္ခါနီးမွ ၎လိုခ်င္တဲ့အခ်က္မရဟုဆိုကာ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ခ်မွတ္မယ့္ကိစၥ ကို ဆိုင္းငံ့ခဲ့ပါတယ္။

-

ဒါ့အျပင္ ေတာင္ကိုရီးယားအစိုးရနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္အသစ္ ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဂ်ပန္ႏုိင္ငံနဲ႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံစီးပြားေရးဆိုင္ရာေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

-

အခုေတာ့ ေဒၚနယ္ထရမ့္ဟာ ေျမာက္အေမရိကလြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးသေဘာ တူစာခ်ဳပ္အသစ္ ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္မွာထုတ္ျပန္ေၾကညာ လိုက္ပါတယ္။ ဒီကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူ 

စာခ်ဳပ္ဟာဆိုရင္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကတည္းက ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့စာခ်ဳပ္ျဖစ္ၿပီး ေဒၚနယ္ထရမ့္ သမၼတျဖစ္လာမွ အေမရိကန္အတြက္ ေဘးဒုကၡျဖစ္ေစတဲ့စာခ်ဳပ္ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အသစ္

မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အခ်က္ေတြလည္း ပါဝင္လာပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြအနက္ တစ္ခုက သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ႏိ ုင္ငံေတြအေနနဲ႔ တ႐ုတ္သြင္းကုန္ေတြကို အသံုးမျပဳဖို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။

-

''တ႐ုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ေစ်းကြက္အတြင္းမွာ ခိုင္မာတဲ့ရွယ္ယာေတြရရွိေနတဲ့အေပၚ အေမရိကန္အစိုးရက အဓိကပစ္မွတ္ထားတာျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္'' လို႔ ကေနဒါႏုိင္ငံမွ ေမာ္ေတာ္ကား 

အစိတ္အပိုင္းမ်ားထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္းဥကၠ႒ ဖလာဗီယိုေဗာ့ကေျပာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ စီးပြားေရးမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ေငြေၾကးေလွ်ာ့ေရာင္းခ်ျခင္းမလုပ္ဖို႔ျဖစ္ပါ

တယ္။ ဒီအခ်က္ဟာဆိုရင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေပၚ ယခင္က ျပဳမူခဲ့တဲ့လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚနယ္ထရမ့္က စြပ္စြဲထားတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။၏

-

ဒါ့အျပင္ ယခုျပင္ဆင္ထားတဲ့စာခ်ဳပ္ပါအဖဲြ႕ဝင္သံုးႏိုင္ငံအေနနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံက ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္မက်င့္သံုးတဲ့ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္မယ္ဆိုပါက က်န္ႏုိင္ငံေတြကို သံုးလ

ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ မက်င့္သံုးတဲ့ႏုိင္ငံဆိုတာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို သြယ္ဝိုက္ဆိုလိုထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

-

ကေနဒါ သို႔မဟုတ္ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္မက်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ရရွိ ခဲ့ပါကလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ကို တားျမစ္ႏုိင္စြမ္းရွိတယ္လို႔ 

အဲဒီသေဘာတူစာခ်ဳပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

-

''လြန္ခဲ့တဲ့လေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ၎ရဲ႕ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံေတြကို နည္းလမ္းမ်ဳိးစုံနဲ႔တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ကုန္သြယ္မႈမျပဳ 

ဘဲေနႏိုင္ေနပါၿပီ'' လို႔ ပိုင္ဆိုင္မႈ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄၇ ဘီလီယံရွိတဲ့ ဆန္းလိုက္(ဖ္) ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကုမၸဏီမွ အမႈေဆာင္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဒက္မူလာကီးကေျပာပါတယ္။ 

-

ဒီလိုေျပာဆိုမႈဟာဆိုရင္ တစ္ကမၻာလံုး ဆိုင္ရာစီးပြားေရးအတြက္ သတင္းေကာင္းနဲ႔ သတင္းဆိုးပဲျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းဘက္ကၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ဟာ ကုန္သြယ္မႈပုံစံအားလံုးကိုဆန္႔က်င္တဲ့ အလြန္ တရာခြဲထြက္ေနထိ 

ုင္လိုသူမဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။ ေဂ်ပီေမာ္ဂန္ေခ်႕(စ္)ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံမႈကုမၸဏီမွ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြရဲ႕အဆိုအရ ေဒၚနယ္ထရမ့္ဟာ ကမၻာ့စီးပြားေရးကို ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားေစမယ့္ ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲကိုဖန္တီးျခင္းမရွိဘဲ 

ခ်ဳပ္တည္းထား တယ္လို႔ ၎တို႔က ႐ႈျမင္ထားပါတယ္။

-

ဒါေပမဲ့ ေဒၚနယ္ထရမ့္ဟာ တ႐ုတ္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲစတင္လိုက္တဲ့အတြက္ လာမယ့္ႏွစ္မွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးရဲ႕စီးပြားေရးကို အနည္းငယ္က်ဆင္းသြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒါ့အျပင္ တစ္ကမၻာလံုးဆိုင္ရာစီးပြားေရး အေပၚယုံၾကည္မႈလည္း အနည္းငယ္ေလ်ာ့ က်သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ 

-

''အခုအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီးေျပာဖို႔ကေစာေနပါေသးတယ္။ အခုေတာ့ မေျပာႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ သူတို႔ဟာအသင့္မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေပၚ 

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ အျမတ္ထုတ္ လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျမန္ဆံုး ေကာင္အထည္ေပၚလာဖို႔မရွိပါဘူး'' လို႔ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္မွာ လုပ္တဲ့ ေျမာက္အေမရိကလြတ္လပ္စြာကုန္ 

သြယ္ေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္အသစ္ အတည္ျပဳေၾကာင္းေၾကညာပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

-

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြခ်မွတ္ႏိုင္႐ံုသာမက ဂ်ပန္၊ ဥေရာပသမဂၢတို႔လိုမ်ဳိး မဟာမိတ္ေတြနဲ႔ကုန္သြယ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြစတင္ႏုိင္ျခင္းဟာ မဟာဗ်ဴ 

ဟာေျမာက္ၿပိဳင္ဘက္တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ၎ရဲ႕ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းျခင္းဆိုတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကို ပိုမိုခိုင္မာေစတယ္ဆိုတာ ျပသေနျခင္းလည္းျဖစ္ပါတယ္။

-

''အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ၎ရဲ႕အဓိကကုန္သြယ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္အသစ္ေတြရရွိခဲ့မယ္ဆုိပါက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ထြက္ေပါက္ မရွိ ပိတ္မိႏိုင္မယ့္အေနအထားရွိပါတယ္။ 

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အေမရိကန္ရဲ႕အဓိက ကုန္သြယ္ဖက္ႏုိင္ငံအမ်ားစုဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေရးပါတဲ့ကုန္သြယ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြျဖစ္ေန လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္'' လို႔ ႏုိင္ငံတကာေငြေၾကး ရန္ပုံေငြအဖဲြ႕မွ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေရးကြၽမ္းက်င္ 

သူပညာရွင္ေဟာင္း အက္စဝါပရာဆတ္က ေျပာပါတယ္။

-

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ အဓိက ကုန္သြယ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္အသစ္ေတြကို မၾကာမီ ခ်ဳပ္ဆိုလာႏုိင္မွာျဖစ္ေပမယ့္လည္း တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံနဲ႔ေတာ့ အေစာဆံုးအေနနဲ႔ လာမယ့္ႏွစ္ 

အထိ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ဖြယ္မရွိ ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခုဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ ၎ရဲ႕စီးပြားဖက္ႏုိင္ငံ ေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးပဋိပကၡကုိေျဖရွင္းလိုက္ ႏုိင္တာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ျဖစ္ပြားေနတဲ့ 

ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲဟာ ေရရွည္ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲဆီသို႔ ဦးတည္သြားႏုိင္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

Ref: Bloomberg

ထက္ျမတ္

#ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ