ျမနန္းစံေက်ာ္ေရႊနန္းေတာ္ မွ မွန္နန္းေဆာင္

( တိမ္တမန္ )

မႏၲေလးနန္းၿမိဳ႕ အတြင္းရွိ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ မွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ျဖစ္ၿပီး အေဆာင္ (၁၁၄) ေဆာင္တြင္ တစ္ေဆာင္စီ၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ႏွင့္ ေနရာခ်ထားမႈ တို႔ကို ေလ့လာႏိုင္ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။ 

ေရွးေခတ္ ဘုရင္မင္းျမတ္ တို႔၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာမ်ား၊ အလုပ္အကိုင္ အလိုက္ ခြဲျခားထားေသာ အေဆာင္မ်ားမွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ျဖစ္သည္။ ထိုအေဆာင္ မ်ားစြာထဲတြင္ ဘုရင္မင္းျမတ္ ေန႔ညမျပတ္ စံစားရာ မွန္နန္းေဆာင္ လည္း ပါဝင္ေနသည္။

မွန္နန္းေဆာင္မွာ ထူးျခားေသာ အေဆာင္တစ္ခု အျဖစ္ မွတ္ယူၾကသည္။ စမုတ္ေလးေဆာင္ တို႔ကို ဆက္ေသာ မ်ဥ္းႏွစ္ေၾကာင္း ဆံုရာ နန္းေတာ္ႀကီး၏ ဗဟိုေနရာလည္း ျဖစ္ေနသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေရွ႕ဘက္ရွိ ဦးထိပ္တံခါးမွ စကာ မင္းထြက္ တံခါးေတာ္ႀကီး ေလးေပါက္တို႔ ဆက္ရာမ်ဥ္း၏ ဗဟိုတြင္လည္း တည္ရွိေနသည္။ ဗဟိုေနရာ ျဖစ္ေသာ ေနရာမွ ေနကာမွန္ခ်ိန္ၿပီး တျခားအေဆာင္ မ်ားကို ပႏၷက္ခ် တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ အတြက္ မွန္နန္းေဆာင္ ဗဟိုနန္းေဆာင္ ဟု ေခၚဆိုခဲ႔ေၾကာင္း သိရသည္။

မွန္နန္းေဆာင္၏ တျခား ထူးျခားခ်က္ မ်ားမွာ ဘုရင္မင္းျမတ္ ေန႔ညမျပတ္ စံစားရာ အေဆာင္ျဖစ္ၿပီး ေျမနန္းျပာသာဒ္ ေတာ္ႀကီးမွအပ အႀကီးဆံုး၊ အက်ယ္ဆံုး၊ အျမင္႔ဆံုး အေဆာင္ပင္ ျဖစ္သည္။ တည္ေဆာက္ ထားပံုတြင္ ေတာင္၊ ေျမာက္အမိုး ငါးဆင့္လည္ေပၚ၊ အေရွ႕အေနာက္တြင္ အမိုးေလးဆင့္စီ ရွိေသာ ေဇတဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးအစား ျဖစ္သည္။ ေခါင္႐ိုးကိုမူ အေရွ႕အေနာက္ ေနေက်ာ္ ေဆာက္လုပ္ ထားသည္။ အတြင္းပိုင္းတြင္မူ ေရႊပိန္းခ်ကာ မွန္စီထားသည္။ မွန္နန္းေဆာင္  ေခါင္႐ိုးတြင္ သိုင္းႏွစ္ခ်က္စိုက္ ငွက္ေတာ္ေဆာင္ တဲကေလး ပါရွိသည္။ ၾကမ္းျပင္ကိုမူ တျခားအေဆာင္ မ်ားထက္ သံုးေပ ျမႇင့္တင္ထားၿပီး ပတ္လည္တြင္ ဖန္ပြတ္လံုး လက္ရန္းမ်ား၊ ပန္းပုေလွကားေပါင္ မ်ားႏွင့္အတူ သံျပားေခါက္ကာ မွန္စီေရႊခ် ထားေသာ ဆင္စြယ္ ဝန္းယွက္ ဇာေပါက္မ်ားျဖင့္ ခမ္းနားစြာ ကာရံထားေသာ အေဆာင္ပင္ ျဖစ္သည္။

အေဆာင္ေတာ္ ႀကီး၏ အလယ္တြင္ ေတာင္ေျမာက္ တန္းလ်က္ မာရဘင္ ဆီးထားၿပီး မာရဘင္၏ အေရွ႕ဘက္တြင္ ပိတုန္း႐ုပ္ခံ ဘမရာသန ပလႅင္ေတာ္ႀကီး ႏွင့္ မေနာဟရ ထီးျဖဴေတာ္မ်ား စိုက္ကာ ေဆာက္ထား သည္။ 

ေနာက္အခန္း တြင္းတြင္ ဘုရင္ မင္းျမတ္ စက္ေတာ္ေခၚရာ သလြန္ေတာ္ ထားရွိၿပီး ျခင္လံုေတာ္ျဖင့္ ပတ္လည္မွ ကာရံထား ေစၿပီး အေပၚတြင္မူ ေလယပ္ ဆြဲလ်က္ရွိသည္။ မွန္နန္းေဆာင္မွာ အေရွ႕- အေနာက္ အလ်ား ေပ ၁ဝဝ ႏွင့္ ၆ လက္မ၊ ေတာင္- ေျမာက္ ၈၉ ေပ အျမင့္ ၆၂ ေပ ၃ လက္မရွိသည္။

မွန္နန္းေဆာင္၏ တျခာေသာ ထူးျခားခ်က္မွာ အဂၢမေဟသီ မိဖုရားေခါင္ႀကီး အျဖစ္ ဘိသိက္ခံယူျခင္း၊ သားေတာ္ သမီးေတာ္မ်ား နားထြင္းမဂၤလာ ျပဳျခင္း၊ ရွင္ျပဳ အလွဴေတာ္ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး နန္းရ မိဖုရားႀကီး ေလးပါးမွအပ က်န္ မွဴးေတာ္မတ္ေတာ္၊ မိဖုရားငယ္မ်ား အခြင့္ရမွသာ ဝင္ခြင့္ရွိေသာ အေဆာင္ပင္ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိကာလ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ တြင္ ဘုရင္မင္းျမတ္ ေန႔ညမျပတ္ စံစားရာ မွန္နန္းေတာ္ အေဆာင္ကို အေဆာင္၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ရွင္းလင္းခ်က္ စာသားမ်ားႏွင့္ အတူ ေလ့လာႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၅)