ကုလသမဂၢ၏ COP21 Paris ကုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ထပ္ေလာင္း
သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည့္ အေမရိကန္ ႏွင့္ တ႐ုတ္
( ရွိန္းထက္ )
ကမာၻ ့ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈကို ဂ႐ုမစိုက္ခဲ့ ၾကေသာ ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီး မ်ားသည္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ တစ္၀ုိက္တြင္ ကမၻာ့အပူခ်ိန္ သိသိသာသာ လြန္ကဲလာမႈ ႏွင့္ ဝင္႐ိုးစြန္း ေရခဲျပင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္က် လာမႈတို႔ေၾကာင့္သိသိသာသာ ဂ႐ုစိုက္ လာခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေနာက္ ကမာၻ ့အပူခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အသည္းအသန္ ႀကိဳးစား လာၾကေတာ့သည္။ ကုလသမဂၢက ဦးေဆာင္၍ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုင္ရာ ညီလာခံမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿပီး ကမၻာ့အပူခ်ိန္အား ထိန္းသိမ္းကာဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ထုတ္လႊတ္မႈကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ ေဆာင္ရြက္ လာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏွစ္စဥ္ က်င္းပခဲ့ေသာ ကုလသမဂၢ ရာသီဥတု ညီလာခံမ်ားသည္ သေဘာ တူညီမႈ မရရွိဘဲ ပ်က္သြားခဲ့ သည္သာ မ်ားသည္။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ပဲရစ္ ညီလာခံက သမိုင္းကို ေျပာင္းလဲမည့္ အဓိက ညီလာခံတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ပဲရစ္၌ က်င္းပခဲ့ေသာ ကုလသမဂၢ၏ သဘာဝ ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုင္ရာညီလာခံ COP21 သည္ အေမရိကန္ ႏွင့္ တ႐ုတ္ ဦးေဆာင္ေသာ ကာဗြန္ထုတ္လႊတ္မႈ အမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား၏ သေဘာတူညီ မႈႏွင့္အတူ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုး ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယခု ထို သေဘာ တူညီမႈကို ထပ္ဆင့္ အရွိန္ျမႇင့္ကာ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔က ေၾကညာခ်က္ ပူးတြဲ ထုတ္ျပန္လုိက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ မတိုင္မီ ကမၻာ့ အပူခ်ိန္ကို ၂ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးရပ္စ္ မေက်ာ္ရန္ ရည္မွန္းခ်က္ မ်ားလည္း ပိုမိုခိုင္မာ လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ကမာၻ ေပၚ၌ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ အမ်ားဆံုး နံပါတ္(၁) ႏုိင္ငံသည္ တ႐ုတ္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ သည္ ဒုတိယျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္၏ ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ် ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈသည္ ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံမ်ားက ထုတ္သည့္ ပမာဏထက္ ႏွစ္ဆနီးပါး ပိုမ်ားသည္။ အေမရိကန္ ထက္ပင္ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ထုတ္လႊတ္မႈ ပိုမ်ားၿပီး ကမၻာ့ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ နံပါတ္(၁) ေနရာကို မူပိုင္ရယူကာ အပိုင္ သိမ္းထားသည္။ တ႐ုတ္၏ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈသည္ ကမာၻ လံုးဆိုင္ရာ ထုတ္လႊတ္မႈ၏ ၂၂ ဒသမ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ၏ ထုတ္လႊတ္မႈ သည္ ၁၅ ဒသမ ၆ သာ ရွိသည္။
ထိုႏွစ္ႏုိင္ငံေပါင္း ထုတ္လႊတ္မႈသည္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ၏ ၃၈ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိေသာေၾကာင့္ ကမာၻ ႀကီး ပူေႏြးလာမႈ၏ တရားခံႏုိင္ငံ မ်ားဟု ဆိုလွ်င္လည္း မွားမည္မဟုတ္ေပ။ တ႐ုတ္သည္ ယခင္က ကတိေပးခဲ့ေသာ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ မ်ားကို စံခ်ိန္မီေအာင္ မေလွ်ာ့ခ် ႏိုင္ခဲ့ဘဲ အေမရိကန္က အစိမ္းေရာင္ စြမ္းအင္ဘက္သို႔ ေျခဦးလွည့္ကာ သူေလွ်ာ့ခ်ရမည့္ ပမာဏကို ေလွ်ာ့ခ် ႏုိင္ခဲ့သည္။
ယခုေတာ့ တ႐ုတ္တို႔ ကမာၻ ႀကီးပူေႏြးလာမႈႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္လာၿပီ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသ မိုင္းတြင္ နာမည္ႀကီး သမၼတတစ္ဦး ျဖစ္ေသာ ရွီက်င့္ဖ်င္ သည္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဖာက္ျပန္မႈ မ်ားႏွင့္ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာမႈကုိ ေလ်ာ့ခ်ရန္ အေမရိကန္ႏွင့္ တန္းတူလုပ္ေဆာင္ လာသည္။ အစိမ္းေရာင္ စြမ္းအင္ႏွင့္ ျပန္လည္ ျပည့္ၿဖိဳးၿမဲ စြမ္းအင္ဘက္ သို႔ တတ္ႏိုင္ သေလာက္ ေျခဦးလွည့္ လာသည္။ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ံုမ်ားကို ေနာက္ထပ္ မတည္ေဆာက္ ေတာ့ဘဲ ႏ်ဴကလီးယား စြမ္းအင္က႑ ဘက္သို႔ ကူးေျပာင္းႏုိင္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္။ တည္ေဆာက္ ၿပီးသား အရည္အေသြး မမီေတာ့သည့္ စက္႐ံုမ်ား ကို ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ပိတ္ပစ္ေနသည္။ ေက်ာက္မီးေသြးထက္ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈကို ဆယ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မည့္ အေမရိကန္ ၏ အသြင္ေျပာင္း ေပါင္းခံ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား (LNG) ကိုဝယ္ယူၿပီး ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။
သဘာဝျပန္လည္ ျပည့္ၿဖိဳးၿမဲ အစိမ္းေရာင္ စြမ္းအင္က႑ အသံုးျပဳမႈကို ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ အသံုးျပဳ ႏုိင္ေသးသည္ ဆိုေသာ္လည္း တ႐ုတ္သည္ ယခုေနာက္ပိုင္း အရွိန္ျမႇင့္တင္ လာသည္။ အေမရိကန္ ကဲ့သို႔ အစိမ္းေရာင္ စြမ္းအင္က႑ကို ရာခုိင္ႏႈန္း ဆယ္ႏွင့္ခ်ီ အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားလာသည္။ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စစ္ေရးအရ တင္းမာမႈ အထြတ္အထိပ္ ၌ ေရာက္ရွိ ေနေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔သည္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ အေရးတြင္ စိတ္တူကိုယ္တူ လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိသည္။
အေမရိကန္၌ သမၼတ အိုဘားမား ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ကာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈ လႈပ္ရွားမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေန သကဲ့သို႔ တ႐ုတ္၌လည္း သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ က ယခင္သမၼတ မ်ားႏွင့္မတူဘဲ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေနသည္။ ယခင္ သဘာဝရာသီဥတု ျဖစ္စဥ္မ်ား ေျပာင္းလဲမႈကို ဂ႐ုမစိုက္ သေလာက္ ယခု ဂ႐ုစိုက္ ေနသည္။ ဂ႐ုမစိုက္၍ မျဖစ္သည့္ အေျခအေနကလည္း တ႐ုတ္၌ ေရာက္ရွိေနသည္။
ေလထုညစ္ညမ္းမႈ မ်ားႏွင့္ ေရထုညစ္ညမ္းမႈ မ်ားစာရင္းတြင္ တ႐ုတ္သည္ ထိပ္ဆံုးမွ ပါဝင္ေနသည္။ ကမၻာေပၚ၌ လူသားတို႔ သတိမမူမိဘဲ တိတ္တဆိတ္ သတ္ေနေသာ လူသတ္သမား စာရင္းတြင္ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈက ပါဝင္လာသည္။ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ ကမၻာေပၚ၌ လူေပါင္း ၅ ဒသမ ၅ သန္း ေသဆံုး ေနရသည္ဟု ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ စစ္တမ္းသစ္ တစ္ရပ္က အတိအက် ေဖာ္ျပထားသည္။
ထိုေသဆံုးမႈ ၅ ဒသမ ၅ သန္းထဲမွ အမ်ားဆံုးသည္ တ႐ုတ္၌ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္၌ ႏွစ္စဥ္ ေလထုညစ္ညမ္း မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈ သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္တို႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို မျဖစ္မေန ဂ႐ုစိုက္ လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ံုမ်ားက တ႐ုတ္၏ စြမ္းအင္က႑ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကို အဓိက ေထာက္ပံ့ေပး ထားေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္သည္ ကမာၻေပၚ၌ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ အမ်ားဆံုး ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ စံခ်ိန္တင္ ျမဴဆိုင္းၿပီး ေလထု အညစ္ညမ္းဆံုး ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ ေနရျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အေလးမထားေ သာေၾကာင့္ သမိုင္းဝင္ အႀကီးမားဆံုးဆည္ မ်ားကို စြမ္းအင္က႑ အတြက္ အလြန္အမင္း ထုတ္ယူခဲ့မႈမ်ား ေၾကာင့္လည္း တ႐ုတ္သည္ ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈ၊ ေရရွားပါးမႈႏွင့္ ဇီဝမ်ဳိးစိတ္မ်ား မ်ဳိးသုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္မႈ မ်ားကို ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔အတူ သဘာဝ ေဂဟစနစ္ လည္ပတ္မႈ မ်ားလည္း ေျပာင္းလဲခဲ့ သကဲ့သို႔ တ႐ုတ္တို႔သည္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ၏ အႀကီးမားဆံုး ႐ိုက္ခတ္မႈမ်ားကို ခံခဲ့ရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ သည္ ကမၻာကုိ စစ္ေရးႏွင့္ စီးပြားေရး လႊမ္းမုိးႏုိင္မႈ ဘက္သို႔ပင္ မ်က္ႏွာမလွည့္ ႏုိင္ေတာ့ဘဲ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဘက္သုိ႔သာ အာ႐ံုစိုက္ လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ စက္တင္ဘာ ၄ ရက္ႏွင့္ ၅ ရက္တို႔တြင္ ေပက်င္း၌ က်င္းပခဲ့ေသာ စက္မႈထိပ္သီး ႏုိင္ငံမ်ား G20 အစည္းအေဝး တြင္လည္း ကမာၻ ့ႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ကမာၻ ့ အပူခ်ိန္ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားကို အဓိက အခန္းက႑တြင္ ထားၿပီး ေဆြးေႏြးေနသည္။
သတ္မွတ္ထားသည့္ စံခ်ိန္မီ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးကို တ႐ုတ္တို႔ မည္မွ်အထိ စြမ္းေဆာင္ ႏုိင္မည္ကို ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ပထမဆံုး သိရွိရမည္ ျဖစ္ၿပီး COP21 အတိုင္း ျပည့္မီရန္ တ႐ုတ္ အစိုးရအတြက္ စိန္ေခၚမႈေပါင္း မ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေက်ာက္မီးေသြး စြမ္းအင္က႑ အေပၚ အဓိကထား မီွခုိေနရမႈ ေလ်ာ့က်ျခင္းသည္ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်မႈ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ သက္ဆိုင္ေန သည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ တ႐ုတ္၏ ယခုကဲ့သို႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အေလးထားၿပီး ထပ္ခါထပ္ခါ ကတိေပးမႈ မ်ားသည္ သမိုင္းတြင္ မရွိခဲ့ဖူး ေသာေၾကာင့္ ယခုတစ္ႀကိမ္ တ႐ုတ္တို႔၏ ကမာၻ ့အပူခ်ိန္ကို ၂ ဒီဂရီဆဲလ္စီးရပ္စ္ မေက်ာ္ေစေရး ထပ္ေလာင္း ကတိျပဳခ်က္ မ်ားသည္ ကမၻာႀကီး ႏွင့္ လူသားတို႔အတြက္ သတင္းေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသား လိုက္ရပါသည္။
ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)
.jpg)
No comments:
Post a Comment