ေနပူထဲထြက္လွ်င္ သတိျပဳရမည့္ အခ်က္မ်ား

ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)

ကမၻာႀကီးပူေႏြး လာသည္ႏွင့္ အမွ် ေန၏ အပူရွိန္လည္း တစ္ေန႔တျခား ပို၍ပူျပင္း လာေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနပူထဲ ထြက္လွ်င္ ေနေလာင္ဒဏ္ ကာကြယ္ေပး ႏိုင္ေသာအရာမ်ား ယူေဆာင္ျခင္း ျဖင့္သာ အျပင္ ထြက္သင့္သည္။ အထူးသျဖင့္ အထက္အညာ ေဒသ ေနထိုင္သူမ်ား အတြက္ ပို၍ သတိရွိရန္ လိုသည္။ ၿမိဳ႕ေန လူတန္းစားမ်ား အတြက္ ထီး၊ ဦးထုပ္၊ ေနကာမ်က္မွန္ စသည္တို႔ျဖင့္ အပူဒဏ္ ကာကြယ္ေပးဖို႔ သတိေပး ေနခ်ိန္တြင္ လယ္ထဲကိုင္းထဲ အလုပ္လုပ္ၾက ရေသာ ေတာသူ ေတာင္သား မ်ားအား မည္သို႔ကာကြယ္ ေပးရမည္နည္း၊ စိတ္ပူပန္ရန္ မလိုပါ။ ေရွးဘိုးစဥ္ ေဘာင္ဆက္ ကပင္ ေတာသူ ေတာင္သားတို႔တြင္ ေနပူဒဏ္ ကာကြယ္နည္း ရွိပါသည္။ အကာအကြယ္ ရွိပါသည္။ ထို အကာအကြယ္မွာ သနပ္ခါး ဘဲက်ား ထူထူလိမ္းျခင္း ႏွင့္ ဝါးခေမာက္ တို႔ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့႐ိုးရာ သနပ္ခါးသည္ မ်က္ႏွာႏွင့္ လက္ေျခ မ်ားပါ လိမ္းထားလွ်င္ ေနပူဒဏ္ (ေခတ္အေခၚ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္) သာမက ေလတိုက္ၿပီး အသားပပ္ျခင္း၊ ဖုန္မႈန္႔မ်ား ကပ္ျခင္းကိုပါ ကာကြယ္သည္။ သနပ္ခါး အျမစ္တြင္ အေအးဓာတ္ (သီတဓာတ္) ပါသျဖင့္ အပူကန္ၿပီး မိတ္ဖုမ်ား ထြက္ျခင္းကိုပါ အကာ အကြယ္ ေပးသည္။ ေရွးကလူႀကီး မ်ားသည္ ကေလးမ်ား ကို ေရမိုးခ်ဳိးၿပီး သည္ႏွင့္ ေက်ာက္ပ်ဥ္တြင္ သနပ္ခါး ေသြးၿပီး လိမ္းေပးသည္။ လိမ္းေပး႐ံု သာမက သန္႔ရွင္းေသာ ေရျဖင့္ ေသြးထားေသာ သနပ္ခါး အနည္းငယ္ ကို ကေလး၏ ပါးစပ္ အတြင္းသို႔ ခြံ႕ေပးသည္။ ကေလး ငယ္မ်ားသည္ စ၍ခြံ႕ေပး ခါစက သနပ္ခါးသည္ ခါးသက္သက္ အရသာ ရွိသျဖင့္ မႀကိဳက္ေသာ္လည္း ေနာင္တြင္ ႀကိဳက္သြားေလ့ ရွိသည္။ သနပ္ခါး စားျခင္းသည္ အပူဒဏ္ ကာကြယ္သည့္ အျပင္ ကေလးငယ္ မ်ားကို ေရေက်ာက္ႏွင့္ ဝက္သက္ ေပါက္ျခင္းမ်ား မွလည္း အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္သည္။

ကန္စြန္းရြက္ သည္ ရာသီမေရြး ရႏိုင္ေသာ အစာ ျဖစ္သည္။ ေႏြအခါ ကုန္းကန္စြန္း၊ မိုးအခါ ေရကန္စြန္း စသည္ျဖင့္ ေပါေပါမ်ားမ်ား ရႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းရြက္ ကို ေန႔စဥ္ စားျခင္းျဖင့္ အပူဒဏ္မွ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းရြက္ သည္ အဆုတ္ အားေကာင္း ေစသည့္ အာေပါစာ ျဖစ္သည္။ ေႏြရာသီ အပူငုပ္၍ ေခ်ာင္းေျခာက္ ဆိုးျခင္း၊ အသံဝင္ျခင္းကို သက္သာ ေစႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းရြက္ ကို မန္က်ည္းမွည့္ ႏွင့္ ခ်ဥ္ရည္ဟင္း ခ်က္စားလွ်င္ အပူဒဏ္မွ ကာကြယ္ေသာ ရာသီစာ ျဖစ္သည္။ မိတ္ထြက္ၿပီး ပူစပ္ပူေလာင္ ျဖစ္လွ်င္ ကန္စြန္းရြက္ အရည္ညႇစ္ၿပီး ဆားအနည္းငယ္ ထည့္၍ ေဖ်ာ္လိမ္းေပး လွ်င္ သက္သာ ေစႏိုင္သည္။ ေနပူဒဏ္ ကာကြယ္ဖို႔-

• သနပ္ခါးလိမ္းပါ။
• မိတ္ထြက္လွ်င္ သနပ္ခါး အနည္းငယ္ စားေပးပါ။
• ရတစ္ခြက္ ေသာက္ၿပီးမွ အျပင္ထြက္ပါ။
• အျပင္မွ ျပန္လာလွ်င္ ေရခဲေရ မေသာက္ပါႏွင့္။
• ခေထာက္ ေရမေဆးပါႏွင့္။
• မ်က္ႏွာမသစ္ ပါႏွင့္။
• ရခ်က္ခ်င္း မခ်ဳိးပါႏွင့္။
• ခါင္းမူး၊ ေခါင္းေခြၽးျပန္လွ်င္ သံပရာရည္ မေသာက္ပါႏွင့္။
• ဦးေခါင္းဆံပင္ ျဖန္႔၍ ပန္ကာေလ မခံပါႏွင့္။
• ရခဲေသတၱာထဲမွ ေရဘူးကို ေသာက္လိုလွ်င္ အျပင္မွာ ၁၅ မိနစ္ခန္႔ ထုတ္ထားၿပီးမွ ေသာက္ပါ။
• ဝမ္းခ်ဳပ္လွ်င္ ညအိပ္ရာဝင္ မန္က်ည္းမွည့္ ႏွင့္ ထန္းလ်က္ ေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ပါ။
• ဝမ္းပ်က္လွ်င္ သၾကားသံုးဇြန္း၊ ဆားတစ္ဇြန္း၊ လက္ဖက္ေျခာက္ လက္တစ္ဆုပ္ သံဒယ္အိုးျဖင့္ ေလွာ္ၿပီး ေရေႏြးဆူဆူ တြင္ ခတ္ေသာက္ပါ။ ဝမ္းအရည္ သြားျခင္းကို ရပ္ေစပါသည္။

ေနပူထဲထြက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ရာမွ ျပန္လာသူမ်ား အထူး သတိျပဳရန္မွာ ခ်က္ခ်င္း ေရေအးျဖင့္ မ်က္ႏွာသစ္ျခင္း၊ ေျခေထာက္ ေဆးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရပါ။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္လွ်င္ ၾကြက္သားမ်ားမွ အပူအေအး ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ၿပီး ေလျဖတ္ႏိုင္သည္။ ေခတၱနား ေနၿပီးမွသာ ေရေအး ေသာက္ျခင္း၊ အဝတ္အစား လဲလွယ္ျခင္း၊ ေျခေဆးျခင္း၊ ေရခ်ဳိးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သင့္သည္။ အပူအေအး ကြာျခားခ်ိန္မွာ တစ္နာရီခန္႔ အခ်ိန္ယူ သင့္သည္။

ပူျပင္းေသာ ရာသီတြင္ ေနပူထဲ ထြက္ျခင္း၊ ကားစီးေသာ အခါတြင္ ေလလံု၍ ကားအင္ဂ်င္မွ ထြက္ေသာ အပူရွိန္၊ ဘတ္စ္ကားမ်ား အတြင္းတြင္ လူမ်ား က်ပ္တည္း၍ အပူရွိန္ တိုးလာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ေသြးတိုးအခံ ရွိသူမ်ားတြင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တက္ျခင္း၊ အပူဒဏ္ခံ ရသည့္ နာရီၾကာျမင့္ သည့္အခါ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာမ်ား အထိ အပူရွိန္ တက္ကာ Heat Stroke ေခၚ အပူရွပ္၍ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ေပါက္ျခင္းအထိ ျဖစ္ႏိုင္သည္ကို သတိျပဳ ဆင္ျခင္ သင့္သည္။

ေနပူျပင္းသည့္ ဒဏ္ကို ကာကြယ္သည့္ အေနျဖင့္ ခ်ည္ထည္မ်ား ဝတ္ဆင္ျခင္း၊ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ေနအိမ္ျပင္ပ သို႔ မထြက္ဘဲ ေနျခင္း၊ ျပင္ပသို႔ သြားစရာရွိလွ်င္ နံနက္ေစာေစာ ႏွင့္ ညေန ေနေအးခ်ိန္ တြင္သာ သြားလာျခင္း၊ သစ္ရိပ္ဝါးရိပ္ မ်ားသည္ အပူဒဏ္မွ ကာကြယ္ႏိုင္ သျဖင့္ အရိပ္ရွိေသာ ေနရာတြင္ သြားေရာက္ ေနထိုင္ျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ားကို အပူဒဏ္မွ ကာကြယ္ ႏိုင္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းထား ရွိျခင္း၊ သဘာဝေလ တိုက္ခတ္သည့္ ေနရာ၊ ေရကန္၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအနီး အနားမ်ားတြင္ ေနထိုင္သင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ေပသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၇)