က်ဆင္းလာသည့္ အေမရိကန္၏ ပိတ္ဆုိ႔မႈဆုိင္ရာ စီးပြားေရးလက္နက္

( သင္းေအာင္ )

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု သည္ ၿပိဳင္ဘက္ႏုိင္ငံ မ်ားအေပၚ စီးပြားေရး လက္နက္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ရာတြင္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ အထူးအားထား အသံုးျပဳခဲ့ သည္။ သု႔ိရာတြင္ အေမရိကန္ အစုိးရ၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈတည္း ဟူေသာ လက္နက္ ႀကီးသည္ ႐ုရွားႏုိင္ငံႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ဆံု သည့္အခါ၌ အျပတ္အသတ္ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ အစိုးရ၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားသည္ ထိေရာက္မႈ နည္းပါးၿပီး တစ္ခါတစ္ရံတြင္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစ တတ္သည့္ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈကုိ ထြက္ေပၚ လာေစ တတ္သည္ဟု အေမရိကန္ လံုၿခံဳေရး စင္တာသစ္ က ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အေမရိကန္ မူဝါဒ ခ်မွတ္သူ မ်ားသည္ ထြက္ေပၚလာသည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မ်ားႏွင့္ အဓိက႐ုဏ္း မ်ားကုိ တုံ႔ျပန္ရာတြင္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ ခ်မွတ္ေရးကို ဦးစြာ အသံုးျပဳေလ့ ရွိေသာ္လည္း ယူကရိန္းႏုိင္ငံ အေရးတြင္ ႐ုရွားက ပါဝင္စြက္ဖက္ ေနသည္ဟု အေမရိကန္ အစိုးရက စြပ္စြဲေျပာၾကား ခဲ့ၿပီးေနာက္ ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားသည္ ႐ုရွားအစိုးရ အဖြဲ႕အတြင္း မူဝါဒ ေျပာင္းလဲလာျခင္း ရွိ၊ မရွိ သံုးသပ္ရာတြင္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ပိတ္ဆုိ႔မႈမွာ ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္ျခင္း မရွိသည္ကုိ ေလ့လာသူ မ်ားက ေတြ႕ရွိခဲ့ ၾကသည္။

႐ုရွားႏုိင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္ တခ်ဳိ႕သည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ကုိသာမက ဥေရာပရွိ အဓိက မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ား ကုိပါ ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္သည့္ အေနအထား ရွိသည္ဟု အေမရိကန္ အစိုးရက ႐ႈျမင္ထားၿပီး ႐ုရွားအစိုးရ၏ ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ မူဝါဒ ေျပာင္းလဲလာ ေစရန္ ဖိအားေပးသည့္ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ၄င္း၏ မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံမ်ားက ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ခဲ့ ၾကသည္။ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားေၾကာင့္ ႐ုရွား ႏုိင္ငံသည္ လာမည့္ႏွစ္ အနည္းငယ္ အတြင္း ပုိ႔ကုန္မွ ရရွိသည့္ ဘ႑ာေငြ ယူ႐ုိ ၉၂ ဘီလီယံ (ေဒၚလာ ၁ဝ၄ ဘီလီယံ) ဆံုး႐ႈံးႏုိင္ဖြယ္ ရွိၿပီး အလုပ္သမား ၂ ဒသမ ၂ သန္းခန္႔ မွာလည္း အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္လာ ႏုိင္သည္ဟု ၾသစႀတီးယား စီးပြားေရး ဆုိင္ရာ သုေတသန အဖြဲ႕ႀကီးက ေျပာသည္။

တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေပၚ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားေၾကာင့္ ယင္းႏုိင္ငံ၏ အႀကီးဆံုးေသာ ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံႀကီး တစ္ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္၊ ဥေရာပ၏ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္သည့္ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ လုပ္သား ၄ဝဝဝဝဝ ခန္႔မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

အလားတူ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား စတင္ခ်မွတ္ ခဲ့သည့္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွစ၍ အီတလီ ႏုိင္ငံသည္ အနည္းဆံုး ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၅ ဘီလီယံ ပမာဏရွိ ပုိ႔ကုန္မ်ား ရပ္တန္႔ခဲ့ ရၿပီျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းရွိ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ားသည္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အစိုးရႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ဖက္စပ္စီမံကိန္း မ်ားကုိ ရပ္ဆုိင္း လုိက္ရေသာေၾကာင့္ေဒၚလာ ဘီလီယံေပါင္း မ်ားစြာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့သည္။

ထုိ႔နည္းတူ အေမရိကန္ ဘဏ္မ်ားသည္ အစိုးရ၏ ပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ပုိင္ဆုိင္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ခံထား ေသာ ႐ုရွားႏုိင္ငံသား မ်ား၏ ဘဏ္စာရင္း မ်ားကုိ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားကုိ ထပ္မံငွားရမ္းခဲ႔ ရသည္။ စီးပြားေရး

ပိတ္ဆုိ႔မႈသည္ တစ္နည္း အားျဖင့္ ႐ုရွား ႏုိင္ငံအတြက္ တြန္းအားကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ႔သည္။ ပိတ္ဆုိ႔မႈအရ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အတြင္းသုိ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံ မ်ားမွ စားေသာက္ကုန္ ပစၥည္းမ်ား ဝင္ေရာက္ လာျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ႐ုရွားကုမၸဏီ မ်ားသည္ ဥေရာပ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ စားေသာက္ကုန္မ်ား ေနရာတြင္ ျပည္တြင္းျဖစ္ စားေသာက္ကုန္ မ်ားကုိ အစားထုိး လာခဲ့ၾကသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံအတြင္း ၾကက္သားႏွင့္ ၾကက္ဥစားသံုးမႈ ပုိမုိျမင့္တက္ လာခဲ့ရာ ႐ုရွား ေမြးျမဴေရးၿခံမ်ား အေနျဖင့္ ဝင္ေငြပုိမုိ တုိးတက္ လာခဲ့သည္။ အလားတူ ႐ုရွား အစိုးရသည္ ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ဒိန္ခဲကုိ တင္သြင္း၍ ႏုိင္ငံအတြင္း ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ် ေပးလ်က္ရွိသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပင္ ႐ုရွား အစိုးရသည္ ၄င္းတုိ႔အေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ တုံ႔ျပန္သည့္ အေနျဖင့္ တန္ျပန္ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ယင္းတန္ျပန္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ထုတ္ကုန္မ်ားကုိ ႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔ တင္သြင္း ခြင့္ပိတ္ပင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

႐ုရွားအစိုးရ၏ အဆုိပါ လုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္ ဥေရာပ ႏုိင္ငံအား မ်ားစြာ အထိနာေစခဲ့ၿပီး ယင္းႏုိင္ငံမ်ားရွိ စုိက္ပ်ဳိးေရး က႑မွာ အဆုိးရြားဆံုး ထိခုိက္ခဲ့ ရသည္။ အကယ္၍ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးက႑ ကုိ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ေရာက္ေစရန္ အဓိက ပစ္မွတ္ထား၍ လုပ္ေဆာင္မည္ ဆုိပါက နည္းလမ္းတစ္ရပ္ ရွိေနသည္။ ယင္း နည္းလမ္းမွာ ဘ႑ာေရး၊ တယ္လီဖုန္း ႏွင့္ ေၾကးနန္း ဆက္သြယ္ေရး ဆုိင္ရာ ေငြေပးေခ်မႈ စနစ္ ( Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication - SWIFT) အတြင္းသုိ႔ ႐ုရွားဗဟုိဘဏ္ က ဝင္ေရာက္ႏုိင္မည့္ လမ္းေၾကာင္းကုိ ပိတ္ပစ္ရန္ပင္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ စဥ္းစားစရာ တစ္ခ်က္ရွိသည္။ အကယ္၍ အေမရိကန္ အစိုးရက ယင္းနည္းလမ္းကုိ အသံုးျပဳ၍ ႐ုရွားဘ႑ာေရး စနစ္ကုိ ခ်ည့္နဲ႔ေစရန္ ႀကိဳးပမ္းလာပါက ႐ုရွားအစိုးရ အေနျဖင့္ ေငြေပးေခ်မႈ စနစ္တစ္ခု ဖန္တီးရန္ ဘရာဇီး၊ ႐ုရွား ၊ အိႏိၵယ၊ တ႐ုတ္ ႏွင့္ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံတုိ႔ ပါဝင္သည့္ Brazil, Russia, India, China and South Africa - BRICS အဖြဲ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစိုးရက ဦးေဆာင္ခ်မွတ္ ခဲ့သည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားသည္ ႏွစ္ႏွစ္နီးပါး ၾကာျမင့္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႐ုရွားႏုိင္ငံအေပၚ ဆုိးရြားသည့္ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ျခင္း မရွိ သည့္အျပင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈ မျပဳလုပ္ဘဲ ရပ္တည္ သြားႏုိင္သည္ကုိ သက္ေသျပလ်က္ ရွိသည္ဟု နာမည္ေက်ာ္ Forbes မဂၢဇင္းႀကီးမွ ေဆာင္းပါးရွင္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး သံုးသပ္သူ ကန္းနက္ရာပုိဇာ က ေျပာသည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ တုိ႔အၾကား ဆက္ဆံေရးသည္ ခ႐ုိင္းမီးယား ေဒသကုိ ႐ုရွားႏုိင္ငံက ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းခဲ့သည့္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းမွ စ၍ ယုိယြင္းလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားအစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဖိအား ေပးႏုိင္ရန္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အပါအဝင္ ဥေရာပႏုိင္ငံ မ်ားက ႐ုရွားႏုိင္ငံ၏ စြမ္းအင္က႑ ၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း မ်ားႏွင့္ ကာကြယ္ေရး က႑မ်ားအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ခ်မွတ္ခဲ့ရာမွ ၄င္းတုိ႔အၾကား ဆက္ဆံေရးမွာ အဆုိးရြားဆံုး အေျခအေန သုိ႔ ေရာက္ရွိ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မ်ားက ႐ုရွားအစုိးရအား ဖိအားေပးရန္ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားသည္ ႐ုရွားႏုိင္ငံႏွင့္ ယင္းႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ ထိပ္တန္း ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား၏ စီးပြားေရးကုိ ထိခုိက္က်ဆင္းေ စမည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။

သုိ႔ေသာ္ ႐ုရွားႏုိင္ငံသား မ်ား၏ စိတ္တြင္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မ်ားက ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားမွာ ႐ုရွားသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္ အေပၚ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ႐ုရွားႏုိင္ငံသား မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံအေပၚ သုိ႔သာ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ႐ႈျမင္ထား ၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မ်ား၏ ပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံသား မ်ားသည္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ ခံရၿပီးခ်ိန္မွ စ၍ ယခင္ကထက္ ပုိမုိစည္းလံုး ညီၫြတ္လာၾက သည့္အျပင္ ယူကရိန္းႏုိင္ငံ အေပၚ ထားရွိေသာ ႐ုရွားအစိုးရ၏ မူဝါဒကုိပါ ေထာက္ခံလာ ၾကသည္။

တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေပၚ ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားႏွင့္ စဥ္းလ်ဥ္း၍ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မ်ားသည္ ယခုအခါ ဥေရာပရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ ေဝဖန္ တုိက္ခုိက္မႈကုိ ခံရလ်က္ရွိသည္။ ဂ်ာမနီ ႏုိင္ငံသား ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ကလည္း ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေပၚခ်မွတ္ ထားသည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ ဖယ္ရွားပစ္ရန္ ဂ်ာမနီအစိုးရထံ ေတာင္းဆုိခဲ့ ၾကသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ စီးပြားေရး လက္နက္တစ္ခု သဖြယ္ တစုိက္မတ္မတ္ အသံုးျပဳလာသည့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရာတြင္ ယင္း လက္နက္ အသံုးျပဳ ေနျခင္းကို ရပ္တန္႔၍ တျခားနည္းလမ္း တစ္ရပ္ကုိသာ ရွာေဖြသင့္ေၾကာင္း ေရးသားလုိက္ရ ေပသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)