အုိဘားမားမေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္ အေရးကုိ ေနာက္တက္လာမည့္ အေမရိကန္အစုိးရ မည္သုိ႔ကုိယ္တြယ္မည္နည္း

( ရွိန္းထက္ )

အေမရိကန္၏ သမိုင္းတြင္မည့္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရန္ ေျခာက္လခန္႔သာ လိုေတာ့သည္။ အင္ဒီယားနား ျပည္နယ္၌ သမၼတေလာင္း တက္ခ႐ုဇ္ ကို မဲအျပတ္အသတ္ ျဖင့္ အႏိုင္ရရွိၿပီး ခ႐ုဇ္ကို ေရြးေကာက္ပြဲမွ ထြက္ခြာသြား ေစရန္ စြမ္းေဆာင္ထား ႏိုင္ေသာ ေဒၚနယ္ထရန္႔ ႏွင့္ ၾသဇာ ႀကီးမားေသာ အေမရိကန္၏ အမ်ဳိးသမီး သမၼတေလာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္ တို႔ သမၼတျဖစ္ရန္ ေရပန္းစား ေနသည္။

ဟီလာရီ ကလင္တန္ သည္ သမၼတေလာင္း ဘီလ္ကလင္တန္ ၏ ဇနီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ သမၼတ အိုဘားမား၏ ပထမ သက္တန္း အတြင္းက ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ အေမရိကန္ တြင္ အခေၾကးေငြ အမ်ားဆံုး ရသည့္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားသူ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားသူ ျဖစ္သည္။ ေဒၚနယ္ထရန္႔ မွာမူ ဘီလီယံနာ အျဖစ္ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားၿပီး လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အေလးေပးသူ အျဖစ္ အေမရိကန္၌ မဲအမ်ားဆံုး ရရွိထားသူ ျဖစ္သည္။

သမၼတ ျဖစ္မည့္သူကို အျဖဴအမည္း မသဲကြဲေသး ခ်ိန္တြင္ ေနာက္တက္ လာမည့္ သမၼတသစ္ အတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ားက ဆီးႀကိဳ ေစာင့္ဆိုင္း ေနသည္။ ယင္းတို႔မွာ အိုဘားမား မေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အေရး၊ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ ျပႆနာ၊ ေနတိုး-႐ုရွား တင္းမာမႈႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ စသည့္ အေရးအႀကီးဆံုး ျပႆနာမ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုအထဲမွ အထိမခံသည့္ ျပႆနာမွာ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရး ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္တို႔က ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို သူတို႔၏ အနာဂတ္ အေကာင္းဆံုးဗ်ဴဟာ အခင္းအက်င္းတစ္ခု အျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိုဘားမား လက္ထက္က ကဲ့သို႔ လံုးဝ အေလွ်ာ့ေပး လိမ့္မည္ မဟုတ္ဘဲ ေနာက္တက္လာမည့္ အစိုးရကိုလည္း ေသြးတိုးစမ္းမည္ ျဖစ္သည္။ အိုဘားမား ၏ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ ဗ်ဴဟာသည္ တ႐ုတ္တို႔ကို တန္ျပန္ တိုက္စစ္ဆင္နည္း ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ သည္ သူကိုယ္တိုင္ လည္း လက္နက္ တပ္ဆင္သည္။ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ ဝန္းက်င္ရွိ အျငင္းပြား ႏုိင္ငံမ်ားကို လက္နက္တပ္ဆင္ ေပးသည္။ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား စစ္တပ္မ်ားက တ႐ုတ္ စစ္အင္အား ကို မၿခိမ္းေျခာက္ ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ က ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညိႇ ရန္ ဝင္ပါရသည္။ အေမရိကန္ ဝင္ပါ ေသာ္လည္း တ႐ုတ္က ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ ေျပာင္ေျပာင္ တင္းတင္းပင္ ေရွ႕ဆက္ခဲ့

သည္။

အိုဘားမားသည္ ေနာက္ဆံုး တ႐ုတ္တို႔ ကြၽန္းတု တည္ေဆာက္ ေနသည့္ စပရက္တလီ ကြၽန္းစုအနီးသို႔ ေရေအာက္ ေမာင္းသူမဲ့ ေရယာဥ္မ်ား ေစလႊတ္၍ ကင္းလွည့္ ေစမည့္ အစီအစဥ္ မ်ားပင္ ဆြဲခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိုဘားမား၏ အစီအစဥ္ သည္ တ႐ုတ္ကို ေနာက္ဆုတ္ သြားေစရန္ မစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးႏွင့္ပင္ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး က တင္းမာ သည္ထက္ တင္းမာ လာခဲ့သည္။

အိုဘားမား လက္ထက္တြင္ အေမရိကန္ ဥပေဒျပဳ အမတ္မ်ားက တ႐ုတ္ကို ယွဥ္ၿပိဳင္ ႏိုင္ရန္အတြက္ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသသို႔ စစ္အင္အား အလံုးအရင္း ႏွင့္ ေစလႊတ္ႏိုင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ ၾကသည္။ ယင္းကို ဗ်ဴဟာေကာင္း

တစ္ခုအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾက ေသာ္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးတြင္ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ တစ္ဦးတည္း ဦးမေဆာင္ဘဲ ကမၻာ့ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ညီလာခံ တစ္ခုေခၚယူ သင့္သည္ဟု ႏိုင္ငံေရး သုေတသီ တို႔က သံုးသပ္ၾကသည္။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္က ကမၻာ့စီးပြားေရး ေလးပံုတစ္ပံု၏ စီးဆင္းရာ ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ယခု ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးတြင္ ႐ုရွားကလည္း မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ လုပ္ေနသည္။ တ႐ုတ္သည္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ မည္သည့္ ညီလာခံတြင္မွ် ထိပ္တုိက္ အေတြ႕မခံဘဲ အစ ကတည္းက ႀကိဳေရွာင္ထားသူ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ ႏွင့္ အိုဘားမားတို႔ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို ထိပ္တိုက္ ေဆြးေႏြးခြင့္ ရရွိေရးကို ယခုအခ်ိန္ထိ အိုဘားမား ေစာင့္ဆိုင္း ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ အစိုးရသစ္ အတြက္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရး အဆင္ေျပလိုလွ်င္ ရွီက်င့္ဖ်င္ ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ ရရန္ မျဖစ္မေန ႀကိဳးစားရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုကိစၥ အဆင္မေျပ မခ်င္း တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔ အာရွတြင္ စစ္ျဖစ္ရန္ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားဆံုး နီးစပ္လ်က္ ရွိသည္။ တ႐ုတ္တို႔၏ စစ္ေရး အင္အားကလည္း ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ႀကီးထြား လာသည္။ မၾကာမီကပင္ တ႐ုတ္တို႔က အေမရိကန္ဒံုးပ်ံ ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ ႏုိင္သည့္ ဟိုက္ပါေဆာနစ္ ဒံုးပ်ံကို ေအာင္ျမင္စြာ စမ္းသပ္ ႏုိင္ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စီအိုင္ေအ အႀကီးအကဲ ေဟာင္း ဟိုက္ဒင္ က ''အေမရိကန္ သည္ တ႐ုတ္ကို ေကာင္းမြန္စြာ မကိုင္တြယ္ ႏုိင္ဘူး ဆိုရင္ ကပ္အႀကီးႀကီး ဆိုက္လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ ဟာ စစ္ပြဲအတြက္ အေကာင္းဆံုး ျပင္ဆင္ထား သင့္ၿပီ'' ဟု ေျပာသည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ကလည္း ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး အက္ရွ္ကာတာ ၏ မိန္႔ခြန္းတြင္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္၏ စစ္ အသံုးစရိတ္ ကို အေမရိကန္ ေဒၚလာ အနည္းဆံုး ၅ ဘီလီယံ ထပ္မံ တိုးျမႇင့္ရန္ ေျပာလာခဲ့သည္။

ဥေရာပဘက္ က ႐ုရွားႏွင့္ အာရွ က တ႐ုတ္ကို အေကာင္းဆံုး ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ရန္ ျဖစ္သည္။ စစ္ေရးအရ အေျဖရွာရန္မွာ အေမရိကန္ တို႔အတြက္ ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ ေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔၏ ႀကိဳမျမင္ ႏုိင္သည့္ စစ္ပြဲမ်ားသည္ ေန႔လား ညလား ေဝခြဲရ ခက္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ အတြက္ ျမန္ႏိုင္သမွ် အျမန္ဆံုး အေျဖရွာရန္ လိုအပ္ေနသည္။ တစ္ဖက္တြင္ တစ္ဦးကို တစ္ဦး ပစ္ပယ္မရ သည့္ စီးပြားေရး ဆက္ဆံေရး ေၾကာင့္လည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ားသည္ အေမရိကန္ အတြက္ ေဝခြဲရခက္ ေနျပန္သည္။ အေမရိကန္ ၏ ကုန္သြယ္မႈ တန္ဖိုးသည္ ဥေရာပသမဂၢ ၿပီးလွ်င္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဒုတိယ အမ်ားဆံုး ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ကို စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မရ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မရ၊ ႐ုရွားကို သံုးသည့္ နည္းလမ္းမ်ား ႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ အီရန္တို႔ကို သံုးေသာ နည္းလမ္းေဟာင္း မ်ားကလည္း အသံုးမဝင္ ေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ အတြက္ တ႐ုတ္ကို ကိုင္တြယ္ရ ခက္ေနသည္။

အကယ္၍ အေမရိကန္ ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔ၾကားတြင္ စစ္ပြဲတစ္ခုသာ ျဖစ္ပြားခဲ့မည္ ဆိုလွ်င္ ႐ုရွားသည္ တ႐ုတ္ဘက္သို႔ အလိုအေလ်ာက္ ေရာက္ရွိလာၿပီး မဟာမိတ္ျဖစ္ သြားႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ သည္ တစ္ခ်ိန္တည္း တြင္ အင္အားႀကီး ရန္သူ ႏွစ္ေယာက္ကို ရင္ဆိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ ေနရသည္။ အေမရိကန္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ မ်ားက တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားႏွစ္ႏုိင္ငံ ေပါင္းလွ်င္ေတာင္ ၄င္းတို႔၏ စစ္အင္အားကို မယွဥ္ႏိုင္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ေနတိုးကို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ရန္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ လိုအပ္လာပါက သံုးႏုိင္သည္ အထိ အမိန္႔ေပး ထားေသာ ႐ုရွား သမၼတ ပူတင္ကို တ႐ုတ္ထက္ပင္ ပိုေၾကာက္ေန ရသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္သာ ႏွစ္ဦးေပါင္းၿပီး သူတို႔ရင္ဆိုင္ ရပါက အေမရိကန္တို႔ ေျပာသည့္ ႏုိင္ဖို႔ ရာႏႈန္းျပည့္ ဆိုသည့္ ထင္ျမင္ခ်က္ သည္ တက္တက္စင္ ေအာင္ပင္ လြဲေခ်ာ္ ႏုိင္ပါသည္။

ယခု ထိုစစ္ပြဲမ်ားကို ဦးေဆာင္ႏုိင္သည့္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ စစ္ေရး အထိအေတြ႕ တစ္ခုသာလွ်င္ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္ ၾကားရွိသည္။ ယင္းမွာ ေနာက္တက္ လာမည့္ အစိုးရ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမည့္  အလြဲမခံ ႏိုင္သည့္ စိန္ေခၚမႈႀကီး ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အီရန္ကို ႏ်ဴကလီးယား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေအာင္ အိုဘားမား လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္သကဲ့သို႔ ေနာက္တက္မည့္ အေမရိကန္ အစိုးရ မည္မွ်ထိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအား တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္မည္ ဆိုသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ရဦးမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားလုိက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)