ေဒၚလာေငြေၾကးကုိ ကမၻာ့ေငြေၾကးအျဖစ္မွ ဖယ္ရွားရန္ ႀကိဳးပမ္းလာသည့္ ယူေရးရွား ေရႊႀတိဂံႏုိင္ငံမ်ား

< ႏုိင္ထူး >

ကမၻာ့ေငြေၾကးႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး ေစ်းကြက္၌ အဓိက ေငြေၾကးအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနရာယူလာသည့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ေငြေၾကးသည္ ယခုအခါ အင္အား ျပင္းထန္ေသာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ မ်ားျဖင့္ ရင္ဆုိင္လာရၿပီ ျဖစ္သည္။

ေဒၚလာေငြေၾကး၏ ရပ္တည္မႈကုိ အဓိက ၿခိမ္းေျခာက္ ေနေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ယူေရးရွား ေရႊႀတိဂံႏုိင္ငံ မ်ားဟု တင္စား ေခၚေဝၚျခင္း ခံထားရေသာ တ႐ုတ္၊ အီရန္ ႏွင့္ ႐ုရွားတုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။

ကမၻာ႔ေငြေၾကး အျဖစ္ ဂုဏ္ယူေမာ္ၾကြား ႏုိင္ခဲ့သည့္ ေဒၚလာေငြေၾကးကုိ ကုန္သြယ္ေရး ဆုိင္ရာ အဓိကေငြေၾကး အျဖစ္မွ ဖယ္ရွားႏုိင္ေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားသည္ ၿပီးခဲ့သည့္လ ေႏွာင္းပုိင္းက အေရွ႕ အလယ္ပုိင္း ေဒသသုိ႔ သြားေရာက္ ခဲ့ေသာ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ ၏ တရားဝင္ ခရီးစဥ္ အေတာအတြင္း ပုိမုိအားေကာင္း လာခဲ့သည္ဟု ဆုိရမည္ ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ခရီးစဥ္တြင္ တ႐ုတ္ အစိုးရသည္ အေရွ႕ အလယ္ပုိင္း အင္အားႀကီးႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည့္ အီရန္ႏုိင္ငံႏွင့္ သေဘာ တူညီခ်က္ ၁၇ ခ်က္ကုိ ေအာင္ျမင္စြာ လက္မွတ္ေရးထုိး ႏုိင္ခဲ့သည္။

အဆုိပါ သေဘာ တူညီခ်က္မ်ား အရ အီရန္ ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ တုိ႔သည္ စီးပြားေရးႏွင့္ နည္းပညာ အပါအဝင္ တျခားက႑ မ်ားတြင္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ ျဖစ္သည္။ အီရန္အစိုးရ၏ အျငင္းပြားဖြယ္ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေနာက္ ႏုိင္ငံမ်ားက ယင္းႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ ယခုအခါ ဖယ္ရွား ေပးလုိက္ၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အီရန္သည္ ကမၻာ႔ေရနံ ေစ်းကြက္တြင္ ျပန္လည္ပါဝင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိသည့္အျပင္ အာရွ အင္အားႀကီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ႏွင့္လည္း စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ဆက္ဆံေရးကုိ တုိးျမႇင္႔လ်က္ ရွိသည္။

တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပင္ အီရန္ အစိုးရသည္ ျပည္ပႏုိင္ငံ မ်ားႏွင့္ ကုန္သြယ္ရာတြင္ ယခင္ အသံုးျပဳလ်က္ ရွိသည့္ ေဒၚလာေငြေၾကး ေနရာတြင္ ၄င္းတုိ႔၏ ေငြေၾကးယူနစ္ ျဖစ္သည့္ ရီယယ္လ္ သုိ႔မဟုတ္ ႐ုရွား႐ူဘယ္လ္ တုိ႔ျဖင့္ အစားထုိး အသံုးျပဳရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိသည္။ အီရန္ႏုိင္ငံသည္ ျပည္ပ ကုန္သြယ္ေရး တြင္ ေဒၚလာ ေငြေၾကးအား အသံုးျပဳေနျခင္း ကုိ ရပ္ဆုိင္းေရး အတြက္ ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ အတြင္းက ျပည္ပႏုိင္ငံ တခ်ဳိ႕ႏွင့္ သေဘာ တူညီမႈ ရရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ သု႔ိရာတြင္ တခ်ဳိ႕ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ရာတြင္ အီရန္ ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ တ႐ုတ္ယြမ္၊ ယူ႐ုိ၊ လီရာ (တူရကီ)၊ ႐ူဘယ္လ္ႏွင့္ ဝမ္ (ေတာင္ကုိရီးယား) စသည့္ေငြေၾကး ယူနစ္မ်ားကုိ အသံုးျပဳ သြားမည္ဟု အီရန္ ဗဟုိဘဏ္က တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ အီရန္ႏွင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ တုိ႔သည္ ကုန္သြယ္ေရး က႑တြင္ ေဒၚလာ ေငြေၾကး၏ လႊမ္းမုိးမႈကုိ ေရွာင္ရွားႏုိင္ေရး အတြက္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ၄င္းတုိ႔၏ ကုိယ္ပုိင္ေငြေၾကး မ်ားကုိသာ အသံုးျပဳရန္ သေဘာတူညီ ခဲ့သည့္အျပင္ ကုန္သြယ္ေရး အတြက္ ရည္ရြယ္၍ ပူးတြဲဘဏ္ စာရင္းတစ္ရပ္ ကုိပါ ဖြင့္လွစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိသည္။

အလားတူ ႐ုရွား အစိုးရသည္ ယူကရိန္း ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားၿပီးခ်ိန္မွ စၿပီး ကမာၻ ့ကုန္ သြယ္ေရး ေစ်းကြက္မွ ေဒၚလာ ေငြေၾကးကုိ ဖယ္ရွား၍ ''ေဒၚလာေငြေၾကး အသံုးမျပဳသည့္ ကမၻာ'' တစ္ခုကုိ တည္ေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံက တ႐ုတ္အစိုးရႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆုိ ႏုိင္ခဲ့သည့္ ေဒၚလာ ၄ဝဝ ဘီလီယံရွိ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ သေဘာ တူညီခ်က္ ႏွစ္ခုသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အတြက္ အဓိက ထုိးႏွက္ခ်က္ တစ္ရပ္အျဖစ္ ထြက္ေပၚ လာခဲ႔သည္။ တ႐ုတ္ ႏွင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံတုိ႔သည္ အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္ မ်ားအရ ၄င္းတုိ႔အၾကား ျပဳလုပ္မည့္ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ေဒၚလာေငြေၾကး အသံုးျပဳျခင္း မရွိဘဲ ယြမ္ႏွင့္ ႐ူဘယ္လ္ေငြေၾကး ကုိသာ အသံုးျပဳ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္း အခ်က္သည္ ေဒၚလာ ေငြေၾကးအား ကမၻာ့ အရန္ေငြေၾကး အျဖစ္ ဖယ္ရွားႏုိင္မည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တစ္ရပ္အျဖစ္ ထြက္ေပၚ လာခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဘရာဇီး၊ ႐ုရွား၊ အိႏိၵယ၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံတို႔ ပါဝင္ေသာ (BRICS) အဖြဲ႕ႏွင့္ ရွန္ဟုိင္းပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕(SCO )၏ အဓိက အဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ အကူအညီ လုိအပ္ ေနခ်ိန္တြင္ အကူအညီမ်ား

ေပးအပ္မည္ ဟု ႐ုရွားအစိုးရအား ကတိကဝတ္ ျပဳထားသည့္အျပင္ ၄င္းတုိ႔ႏွစ္ႏုိင္ငံ အၾကား ကနဦး အေနျဖင့္ ေဒၚလာ ၂၅ ဘီလီယံႏွင့္ ညီမွ်သည့္ ေငြေၾကး အေပးအယူ ကိစၥရပ္မ်ားအား ယြမ္ႏွင့္ ႐ူဘယ္လ္ေငြေၾကး ကုိသာ အသံုးျပဳ၍ ကုန္သြယ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ေဒၚလာေငြေၾကး အသံုးျပဳျခင္း ကုိ ေရွာင္ရွားႏုိင္မည့္ ေငြေၾကးယူနစ္ ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳျခင္းကုိ BRICS ႏွင့္ SCO အဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ား အၾကား ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံတုိ႔က စီစဥ္ထားသည္။ ယင္းအစီအစဥ္တြင္ ပါကစၥတန္၊ အိႏိၵယႏွင့္ မြန္ဂုိလီးယား တုိ႔အျပင္ ေနတုိးအဖြဲ႕ ဝင္ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည့္ တူရကီႏုိင္ငံလည္း ပါဝင္လာႏုိင္ဖြယ္ ရွိသည္။

အေမရိကန္ အစိုးရသည္ ၄င္းတုိ႔၏ ေငြေၾကး စနစ္ကုိ ကမၻာ့အရန္ ေငြေၾကး သုိ႔မဟုတ္ ကမၻာ့ ကုန္သြယ္ေရး အတြက္ မရွိမျဖစ္ အသံုးျပဳသည့္ ေငြေၾကးအျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ ႏုိင္ေစရန္ ဆႏၵျပင္းျပလ်က္ရွိသည္။ ထုိ႔ ေၾကာင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ ေရနံကုိ ေဒၚလာေငြေၾကး အစား ယူ႐ုိျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့သည့္ အီရတ္ႏုိင္ငံအား ဝင္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ တုိက္ခုိက္ခဲ့သည္ ဟု တခ်ဳိ႕က စြပ္စြဲေျပာၾကား ခဲ့သည္။ လက္ရွိတြင္ ဥေရာပ ေစ်းကြက္သုိ႔ တင္ပုိ႔မည့္ ေရနံမ်ားကုိ ယူ႐ုိ သုိ႔မဟုတ္ ႐ူဘယ္လ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ရန္ ႀကိဳးပမ္း ေနျခင္းေၾကာင့္ ေဒၚလာေငြေၾကး သည္ ေရနံေငြေၾကး အျဖစ္မွ ေလ်ာ့က် လာမည္ကုိ အေမရိကန္ အစိုးရက စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနၿပီး အီရန္အေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ ေျဖေလွ်ာ့မႈ အပါအဝင္ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကုိ သတိထား ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ ရွိသည္။

တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု သည္ ကမာၻေပၚတြင္ ေရနံအမ်ားဆံုး အသံုးျပဳ သည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ ေနေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ကမာၻ ့စြမ္းအင္ အမ်ားဆံုး သံုးစြဲသည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ရွိေနသည္။

ထုိ႔ျပင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ လက္ရွိတြင္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေစ်းကြက္ အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိ လာၿပီး အနာဂတ္ ကာလ၌ ေရနံကုိ ယခုထက္ပုိမုိ သံုးစြဲလာ ႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္။ အလားတူ ႐ုရွားႏုိင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ ေရနံဒုတိယ အမ်ားဆံုး တင္ပုိ႔သည့္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည့္အျပင္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕ကုိ အမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္သည့္ ႏုိင္ငံ အျဖစ္လည္း ရပ္တည္လ်က္ ရွိသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆုိရပါမူ စြမ္းအင္က႑၌ တ႐ုတ္၊ အီရန္ႏွင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ တုိ႔က အဓိက အခန္းက႑မွ ပါဝင္ လာျခင္းသည္ ၄င္းတုိ႔အၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားကုိ ပုိမုိျမႇင့္တင္ ႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ကုန္သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ ရာတြင္လည္း ေဒၚ လာ ေငြေၾကးအစား ၄င္းတုိ႔၏ ႏုိင္ငံသံုးေငြေၾကး စနစ္မ်ားကုိသာ အဓိကထား အသံုးျပဳမည္ ျဖစ္ေ သာေၾကာင့္ စြမ္းအင္က႑တြင္ သာမက ကုန္သြယ္ေရး က႑တြင္ ကမာၻ ့ေငြေၾကး စနစ္အျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရပ္တည္ လာခဲ့သည့္ ေဒၚလာ ေငြေၾကး၏ အခန္းက႑ကုိ ေမွးမိွန္ေစရန္ ပုိမုိႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္လာမည္ ျဖစ္ေပသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၀)