ISIS အစၥလာမၼစ္ စစ္ေသြးၾကြ တုိ႔က ပါလ္မီရာ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈသမုိင္း ကုိ ဘာေၾကာင့္ ဖ်က္ဆီးခ်င္ ရသလဲ ... ?

The well-preserved city of Palmyra remains one of the most important cultural centres in the ancient world, known for its unique blend of Graeco-Roman and Persian influences.

ကုိကုိဟန္

ရန္သူကို ႐ႈပ္ေထြးေစေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး မိမိ၏စိတ္ကူး ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ရန္သူမရိပ္မိ ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း သည္ စစ္ေရးအရ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ ျဖစ္သည္ဟု တ႐ုတ္ စစ္ပညာရွင္ႀကီး ဆြန္ဇု ၏ စစ္ပညာက်မ္း တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔သည္ ၄င္းတို႔၏ မယဥ္ေက်းေသာ ၊ ရက္စက္ေသာ ပံုရိပ္ႏွင့္ လူသစ္ စုေဆာင္းမႈ တို႔တြင္ ဤစစ္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒကို သိကၡာမဲ့ေသာ၊ ျဖားေယာင္း ေသြးေဆာင္ေသာ နည္းလမ္းအျဖစ္ ကမၻာ့မီဒီယာမွ တစ္ဆင့္ ပ်ဳိးေထာင္ လာခဲ့သည္။ 

ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းရွိ ပါလ္မီရာ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕မွ ဘာလ္ရွာမင္ ဘုရားေက်ာင္း ႀကီးကို တစ္စတစ္စခ်င္း ဖ်က္ဆီး ထားေသာ လုပ္ရပ္သည္ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိင္ရာ အထြတ္အျမတ္ ထားေသအရာကို မေလးမစား မသင့္မေလ်ာ္ ျပဳလုပ္ခံ ရမႈမ်ား အနက္ ေနာက္ဆံုး က်ေသာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခု ဟု ဆိုရေပမည္။

ယူနက္စကို ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားက ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အား စစ္ရာဇဝတ္မႈ တစ္ခုအျဖစ္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း တုံ႔ျပန္ လုိက္သည္။ ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔သည္ ေရနံစုေဆာင္းဖို႔ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ မ်ားတြင္ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ားကို ေၾကာ္ျငာ၍ တရားမဝင္ ေရာင္းခ်မႈမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ရရွိေနသည္။

The courtyard of the sanctuary of Baal Shamin in Palmyra, one of the world’s best-preserved classical sites, which Islamic State activists are said to have blown up.

ဆီးရီးယားႏွင့္ အီရတ္ တစ္ဝန္းရွိ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ မ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ လုယက္ျခင္း တို႔သည္ လုပ္ငန္းႀကီး တစ္ရပ္ကို လုပ္ကိုင္သလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနသည္။ ဆီးရီးယား ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ ဆုိင္ရာ အေရွ႕ပိုင္းသုေတသန အေမရိကန္ ေက်ာင္းမ်ားက ဤ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈ မ်ားကို မွတ္တမ္း တင္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိသည္။

ဘာလ္ရွာမင္ ဘုရားေက်ာင္း ေတာ္အား ဖ်က္ဆီး လုိက္ျခင္းကို ၿပီးခဲ့သည့္ တနလၤာေန႔ က ေၾကညာသြား ခဲ့ၿပီး အဂၤါေန႔က ေပါက္ကြဲမႈ ျပင္းထန္သည့္ ပစၥည္းမ်ားအား ေရွးေဟာင္း သမိုင္းဝင္ အရာမ်ား၌ ခ်ည္ေႏွာင္ ရစ္ပတ္ထားပံု၊ ေပါက္ကြဲ သြားပံုႏွင့္ အပ်က္အစီး အစအနပံု မ်ားကို ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ တျခား သတင္းမ်ားက ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္လခန္႔ ကပင္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ လူအမ်ားက ပံုမ်ား ထုတ္ျပန္မႈကို ၾကည့္႐ႈကာ ထိတ္လန္႔သြားၿပီး အျပည့္အစံု မွတ္တမ္းတင္ မႈပင္ မလုပ္ခဲ့ ၾကေပ။

ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေသာ ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔သည္ ပါလ္မီရာ ရွိ ရတနာမ်ား သတင္းကို ေရွးေဟာင္း ပစၥည္း ကြၽမ္းက်င္၍ အေတြ႕အႀကံဳ ရင့္က်က္သည့္ ခါလက္အယ္ အဆတ္ အား ေမးရာတြင္ အျပည့္အစံု မေျဖသျဖင့္ ေခါင္းျဖတ္ သတ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဤ စိတ္မေကာင္း စရာျဖစ္ရပ္ကို ယွဥ္ၿပိဳင္မႈႏွင့္ အေလာင္းအစား လုပ္မႈမ်ား ရွိေနေသးသည္။ ငါ့ရန္သူရဲ႕ ရန္သူဟာ ငါ့မိတ္ေဆြ ဟူေသာ အေတြးအေခၚျဖင့္ ဟက္ဇ္ဘိုလာ ႏွင့္ ဆြန္နီ အစြန္းေရာက္ ျဖစ္ၾကေသာ ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔ကို ဆန္႔က်င္ တုိက္ခုိက္လ်က္ ရွိေသာ ရွီးယိုက္မ်ားအား အေနာက္ႏုိင္ငံ မ်ားက လူဆိုး မျဖစ္ႏိုင္ဟု ယူဆ ေနျခင္းသည္ အႏၲရာယ္ ရွိေနခဲ့သည္။

သဲကႏၲာရ ေနာက္ခံရွိေသာ လွပသည့္ အဆိုပါ ၿမိဳ႕ႀကီး၏ ပံုရိပ္သည္ အေနာက္ ႏုိင္ငံသားမ်ားကို သတိျပဳမိ ေစခဲ့သည္။ မဟာဗ်ဴဟာ က်ေသာ အိုေအစစ္၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ၿမိဳ႕ႀကီးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား ပထမႏွင့္ ဒုတိယ ရာစုႏွစ္မ်ားက ဧရာမ ကမၻာႀကီး၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ား သဖြယ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခု ဖ်က္ဆီးလုိက္ေသာ ဘာလ္ရွာမင္ ဘုရားေက်ာင္းမွ ေက်ာက္စာ မ်ားသည္ ေရာမဘုရင္မ်ား လက္ထက္ တစ္ရာစု၊ ႏွစ္ရာစုခန္႔က ဘာသာႏွစ္မ်ဳိး ျဖင့္ ေရးထုိးထား ခဲ့သည္။

In this image made from video posted on a militant social media account affiliated with the Islamic State of Iraq and Syria (ISIS), a militant takes a sledgehammer to a relief at the site of the ancient Assyrian city of Nimrud.

ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈ မတူၾက သူမ်ားႏွင့္ ေရာမေဒသ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ေပၚထြန္းလာသည့္ ေနရာမ်ားမွ တုိင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ား၏ ဒဏ္ကုိ သည္းခံ ေနခဲ့ရသည္။ ေရာမ ဘုရင္မ ဇီႏိုဘီးယား လက္ထက္ ၂၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ေရာမ အင္ပါယာ၏ သံုးပံု တစ္ပံုသာ အုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္ ခဲ့၍ ေရာမ အင္ပါယာႀကီး အားနည္းေသာ ကာလ ၂၆ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ား တြင္ သူပုန္မ်ားက သိမ္းပိုက္ခံ ခဲ့ရသည္။

စစ္ဘုရင္မ မ်ားသည္ အေနာက္ႏုိင္ငံ ေယာက်္ားမ်ားကို ဗဟုိျပဳေသာ သမုိင္းမွ ႏွင္ထုတ္ျခင္းကို ခံရၿပီးေနာက္ ဆုိးရြားစြာ နိဂံုးခ်ဳပ္ သြားသည္။ ေရာမဘုရင္ ၏ လက္ေအာက္ အီဂ်စ္ႏွင့္ ပ႐ုိဘတ္စ္ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ မ်ား ဇီႏိုဘီးယား ၏တပ္မ်ား၏ ေခါင္းျဖတ္ သတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ေရာမအင္ပါယာ ေအာ္ရီလီယန္ သည္ အေရွ႕ဘက္သို႔ ခ်ီတက္၍ ပါလ္မီရာ ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၿမိဳ႕ႀကီးမွ သူပုန္တို႔ ပုန္ကန္ ၾကသည္။ ၂၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ေအာ္ရီလီယန္ သည္ ပါလ္မီရာ ကို သိမ္းလုိက္၍ ဖ်က္ဆီးခဲ့ရာတြင္ ၄င္း၏ သမုိင္းေရး အခန္းက႑မွာ ဆံုးခန္းတုိင္ သြားေတာ့သည္။

ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ ဘုိင္ဇန္တုိင္း ႏွင့္ အာရပ္ေလာက တြင္ အေသးအဖြဲ က႑တြင္သာ ေနရၿပီး တခ်ဳိ႕ အထိမ္းအမွတ္ မ်ားကို ျပန္လည္ အသံုးခ်သည္။ ဥပမာ- ဘာလ္ရွာမင္ ကို ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း အျဖစ္ ယေန႔ထိ ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္ ၁၄ဝဝ တြင္ တီမားရ္ (တာမာလိန္း) တုိ႔က တစ္ဖန္ သိမ္းပိုက္၍ ဖ်က္ဆီးခဲ့ ျပန္သည္။ ပါလ္မီရာ အိုေအစစ္ သည္ မဟာဗ်ဴဟာ အခ်က္အခ်ာ က်ေသာ ေနရာတြင္ ရွိသျဖင့္ အႏၲရာယ္ကို လက္ယပ္ ေခၚသလို ျဖစ္ေနသည္။ အၿမဲလုိလိုပင္ ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔သည္ ႐ုပ္တု ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္ရန္ အေျခခံ အႏုပညာ ကိုယ္စားလွယ္မ ်ားဟု စြပ္စြဲသည္။ အစၥလာမ္ ဘာသာ မတုိင္မီက အရာဝတၴဳ မ်ားသည္ ဘာသာေရးကို ေစာ္ကားေသာ အေဆာက္ အအံုမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ယူဆသည္။ အကြဲကြဲ အျပားျပား ျဖစ္ေအာင္ ဖ်က္ဆီး ပစ္ရန္ႏွင့္ တူညီမႈ သိပ္မရွိေအာင္ လုပ္ရန္ ျဖစ္သည္။

အတိတ္က ရြံမုန္းဖြယ္ရာ သည္းခံ ေနရေသာ သက္ေသမ်ား ျဖစ္သည္။ လုယက္ယူ၍ ရေသာ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ားအား ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ ISIS စစ္ေသြးၾကြ အဖြဲ႕အတြက္ ရန္ပံုေငြမ်ား ရရွိသည္။ ဤကဲ့သို႔ ယဥ္ေက်းမႈ ပစၥည္းမ်ားကို အျပတ္ရွင္း ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ ျခင္းသည္ ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ျခင္းကို ခံယူရန္ သင့္သည္။ ပါလ္မီရာ အတြက္ ေၾကကြဲဖြယ္ရာ အျဖစ္ဆိုးသည္ အာရပ္ စာေရးဆရာ မ်ားက ဇီႏုိဘီးယား ၏ ေတာ္လွန္ေရး မြတ္စလင္ ဘာသာ ၇ ရာစုေခတ္တြင္ စတင္ခဲ့ျခင္း၏ ေရွ႕ေျပးအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကသည္။ ISIS စစ္ေသြးၾကြ  တို႔မွာ ကိုယ့္သမုိင္းကိုယ္ မသိသူမ်ား ျဖစ္ၾကရာ တ႐ုတ္ ပညာရွိႀကီး ကြန္ျဖဴးရွပ္စ္ က အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္လုိလွ်င္ အတိတ္ကို ေလ့လာပါ ဟူေသာ အဆိုအမိန္႔ကို လုိက္နာ ၾကရ ေပေတာ့မည္။

သို႔ပါ၍ ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔ ဘာေၾကာင့္ ပါလ္မီရာ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ မ်ားကို ဖ်က္ဆီး လုိရျခင္း အေၾကာင္း သိရွိႏုိင္ရန္ ေရးသား လိုက္ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၁)

#Themyawadydaily