ပ်ဴေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ ဟန္လင္းၿမိဳ႕ေဟာင္း ၊ ဗိႆႏုိးၿမိဳ႕ေဟာင္း ႏွင့္ သေရေခတၱရာ ၿမိဳ႕ေဟာင္း တုိ႔အား ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ အျဖစ္သတ္မွတ္

Doha, 22 June – Myanmar made its entry onto the World Heritage List today, with the inscription of its first site, Pyu Ancient Cities.

ေနျပည္ေတာ္ ၊ ၂၃-၆-၂၀၁၄

ျမန္မာႏုိင္ငံ ပ်ဴေရွးေဟာင္း သံုးၿမိဳ႕အား ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ အျဖစ္ ယမန္ေန႔တြင္ ကာတာႏုိင္ငံ ၊ ဒုိဟာၿမိဳ႕ ၌ က်င္းပသည့္ (၃၈) ႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ ေကာ္မတီ အစည္းအေ၀း 38th Session of the World Heritage Committee ( Doha 2014) က အတည္ျပဳ သတ္မွတ္ လုိက္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဤ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခံရမႈသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ ပထမဆံုး အႀကိမ္ ကမၻာ့အဆင့္ သတ္မွတ္ခံရမႈ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားစြာ တည္ရွိမႈကုိ ကမၻာက လက္ခံၿပီး ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မႈ ကုိ ကမၻာ့အဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္အညီ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ၊ ေအာက္တုိဘာလ ၄ ရက္က ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္း ၃ ၿမိဳ႕ ၊ ေျမာက္ဦး ၊ ျပဒါးလင္းဂူ ၊ အင္းေလးကန္ ၊ မင္းကြန္းေဒသ ၊ မႏၲေလး ၊ အင္း၀ ၊ ဟံသာ၀တီ စသည့္ ေရွးေဟာင္း ေနရာေဒသ ၈ ခုအား အဆုိျပဳ အေမြအႏွစ္ အျဖစ္ တင္သြင္း ခဲ့သည္။

အဆုိပါ အဆုိျပဳ အေမြအႏွစ္ ၈ ခုအနက္ ၿမိဳ႕ျပ ယဥ္ေက်းမႈ အေစာဆံုး ထြန္းကားခဲ့ျခင္း ၊ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ အေစာဆံုး ထြန္းကား ခဲ့သည့္ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္း အျဖစ္ ထင္ရွားစြာ ၾကြင္းက်န္ ေနခဲ့ျခင္း ၊ ပုဂံေခတ္အား လက္ရာ ေျမာက္မႈ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္ ျမင့္မားမႈတုိ႔ ေပါက္ဖြား လာေအာင္ မ်ိဳးေစ့ခ် ေပးခဲ့ျခင္း တုိ႔၏ အေကာင္းဆံုး ျပယုဒ္ ျဖစ္ေသာ ဟန္လင္း ဗိႆႏုိး ၊ သေရ ေခတၱရာ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္း ၃ ၿမိဳ႕အား Serial Nomination အျဖစ္ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ စာရင္း တင္သြင္းရန္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ စတင္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ ယူနက္စကုိ World Heritage Center ႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္း ၃ ၿမိဳ႕သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္က စတင္ ဖံြ႕ၿဖိဳးခဲ့သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၏ အေစာဆံုး ၿမိဳ႕ျပမ်ား ျဖစ္ျခင္း ၊ လြန္စြာ ေရွးက်ၿပီး ႀကံ့ခုိင္မႈ အားနည္း ေနျခင္း ၊ ေျမေပၚ အေမြအႏွစ္ အေထာက္အထား အၾကြင္းက်န္မႈ နည္းပါးေနျခင္း ၊ ျမန္မာမ်ား ပင္လွ်င္ ပ်ဴေခတ္ အေမြအႏွစ္၏ အေရးပါမႈ တန္ဖုိုးရွိမႈ ကို ဂဃနဏ သိသူ နည္းပါးျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ အျမန္ဆံုး ကာကြယ္ ထိန္းသိန္းရန္ လိုအပ္ ေနၿပီျဖစ္သည့္ ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕မ်ား ျဖစ္ျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ဦးစားေပး၍ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ တင္သြင္းရန္ ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ သတ္မွတ္ သင့္ မသင့္ကုိ လာေရာက္ စစ္ေဆးေသာ ICOMOS အဖဲြ႕သည္ သက္ဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံက တင္သြင္း ထားသည့္ စာရြက္စာတမ္း မ်ားႏွင့္ ကြင္းဆင္း စစ္ေဆးမႈ အေပၚ အေျခခံ စိစစ္ၿပီး 

• (၁) Inscribes ( ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ သင့္ေၾကာင္း) ၊
• (၂) Referrel ( သတ္မွတ္စံႏႈန္း မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ မ်ားရွိ၍ တစ္ႏွစ္အတြင္း ၿပီးစီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပါက ေရွ႕တစ္ႏွစ္တြင္ သတ္မွတ္ သင့္ေၾကာင္း )၊
• (၃) Defers ( သတ္မွတ္ စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေသး၍ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ျပည့္စံုေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး ျပန္တင္ျပရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း) ႏွင့္
• (၄) Not to Inscribes ( မသတ္မွတ္ သင့္ေၾကာင္း ) 

စသည္ျဖင့္ သံုးသပ္ခ်က္ ၄ မ်ိဳးကုိ က်ိဳးေၾကာင္း ေဖာ္ျပ၍ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ ဗဟုိအဖဲြ႕သုိ႔ တင္ျပရေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ၏ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္း ၃ ၿမိဳ႕ကုိ တတိယအဆင့္ Defers ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး လုိအပ္ခ်က္မ်ား ျပည့္စံုေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးေနာက္ ၂ ႏွစ္ၾကာမွသာ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ အျဖစ္ သတ္မွတ္မည္ ဟု ၄င္းတုိ႔က စိစစ္ တင္ျပခဲ့သည္။

သုိ႔ျဖစ္၍ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ ေကာ္မတီသုိ႔ တင္ျပခဲ့ေသာ Nominational Dossier အား ICOMOS က စိစစ္ခဲ့ရာ အခ်ိဳ႕ အားနည္းခ်က္ ၊ ယူဆမႈ မွားယင္းမႈ မ်ားေၾကာင္း Defers ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ အဖဲြ႕သုိ႔ Pyu Com ေနျဖင့္ ျပန္လည္ ရွင္းလင္း တင္ျပခဲ့ၿခင္း ၊ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ ေကာ္မတီ၀င္ ၂၁ ႏုိင္ငံႏွင့္လည္း အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြး ညိႇႏႈိင္းခဲ့ျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ယခု အစည္းအေ၀း တြင္ ယူနက္စကုိ ၏ အားေပးမႈ ႏွင့္ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ ေကာ္မတီ၀င္ ၂၁ ႏုိင္ငံ၏ ေထာက္ခံမႈ မ်ားေၾကာင့္ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ အတည္ျပဳ ႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယူနက္စကုိ ၏ ယမန္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ တြင္ " ဟန္လင္း ၊ ဗိႆႏုိး ႏွင့္ သေရ ေခတၱရာ တုိ႔သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္မွ စတင္၍ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ ခဲ့သည္ကုိ သက္ေသျပလ်က္ ရွိေၾကာင္း ၊ ထုိ႔ျပင္ ယင္း ၿမိဳ႕ေဟာင္း မ်ားသည္ စီးပြားေရး ၊ လူမႈေရး ၊ ႏုိင္ငံေရး ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားေၾကာင့္ ေဒသတြင္း သက္တမ္းရွည္ ေသာ အဆင့္ျမင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ အဆုိပါ ေခတ္မ်ား အတြင္း ဆန္းသစ္ေသာ နည္းပညာမ်ား ျဖစ္သည့္ အရင္းအျမစ္ စီမံ ခန္႔ခဲြမႈ ၊ အရည္ ဖိအားသံုး အတတ္ပညာ ၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး ပညာ ၊ အုတ္ဖုတ္ပညာ ႏွင့္ ပန္းပဲဆုိင္ရာ အတတ္ပညာ တုိ႔ျဖင့္ တီထြင္ ဆန္းသစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ ေကာင္းမြန္ေသာ ၿမိဳ႕ျပ စီမံကိန္း ႏွင့္ အေဆာက္အဦ ေဆာက္လုပ္ျခင္း တုိ႔သည္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသ အတြင္း စံျပအျဖစ္ ရပ္တည္ ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာန သည္ အီတလီ ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ေသာ စီမံကိန္း တစ္ခုမွ တစ္ဆင့္ ယူနက္စကုိ ၏ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈ ရယူၿပီး ယခုကဲ့သုိ႔ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ယင္း ေကာ္မတီသည္ ေတာင္ကုိရီးယား ၊ တ႐ုတ္ ၊ အိႏၵိယ တုိ႔မွ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ မ်ားအျပင္ ပုိးလမ္းမႀကီး ၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုကိုပါ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ စာရင္းသုိ႔ ထည့္သြင္း ႏုိင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း " ျဖင့္ ေဖာ္ျပ ထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။

#Themyawadydaily