မုိးကုိေမွ်ာ္လင့္ေနသည့္ အာဖရိက ႏွင့္ မၿပီးဆံုးႏုိင္ေသးသည့္ အယ္လ္နီညိဳ ၏ ရက္စက္မႈမ်ား

မုိးကုိေမွ်ာ္လင့္ေနသည့္ အာဖရိက ႏွင့္ မၿပီးဆံုးႏုိင္ေသးသည့္ အယ္လ္နီညိဳ ၏ ရက္စက္မႈမ်ား

( ရွိန္းထက္ )

ကမၻာ့ အေရွ႕ပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္း ႏွင့္ အေနာက္ပိုင္း တို႔၌ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွ စတင္ကာ အပူခ်ိန္ က်ဆင္းခဲ့ၿပီး ေဆာင္း ဝင္ခဲ့ ေသာ္လည္း အာဖရိက၌ စံခ်ိန္တင္ အပူခ်ိန္ မ်ားျဖင့္ ဆက္လက္ ပူျပင္း ေနခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ကို ကမၻာ့ အပူဆံုးႏွစ္ တစ္ႏွစ္အျဖစ္ ကုလသမဂၢ မွ ေၾကညာခဲ့ၿပီး ေနာက္ ဆယ္စုႏွစ္ ၅ဝ အတြင္း ပူျပင္းကာလ မ်ားကို အာဖရိကတိုက္ ရွိ လူ သန္းေပါင္း မ်ားစြာ ျဖတ္သန္း ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။

အာဖရိကသည္ မိုးေခါင္မႈႏွင့္ ေရရွားမႈ မ်ားကို ခံစား ေနရခ်ိန္တြင္ အပူလႈိင္း မ်ားက ထပ္မံဝင္ေရာက္ လာျပန္သည္။ စိုက္ပ်ဳိးထား သည့္ သီးႏွံမ်ားလည္း ေသဆံုးသြားၿပီး သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ ျပည္သူမ်ားမွာ အငတ္ေဘးႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ ရေတာ့သည္။ အာဖရိက ေရာက္ NGO အဖြဲ႕အစည္း မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ အကူအညီ ေပးေရး လုပ္သားမ်ား အားလံုးသည္ အာဖရိကရွိ ကေလးငယ္ မ်ားကိုၾကည့္ကာ မ်က္ရည္ဝဲ ခဲ့ၾကရသည္။ ဆိုမာလီယာ တြင္ ကေလးငယ္ေပါင္း ၅၈ဝဝဝ သည္ အငတ္ေ ဘး ေၾကာင့္ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနၾကသည္။

ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ ၃ဝ၅ဝဝဝ မွာလည္း အာဟာရ ဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့ကာ အေရးေပၚ အကူအညီ မရရွိပါက အသက္ဆံုး႐ံႈး ရမည့္ အေနအထား သို႔ပင္ ေရာက္ရွိ ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ သည္ အာဖရိက တိုက္သို႔ အေရးေပၚ အကူအညီ မ်ားေပးရန္ ႏုိင္ငံတကာသို႔ ေမတၱာရပ္ခံ ထားသည္။ အာဖရိကတိုက္ ရွိ ကေလးငယ္ မ်ားႏွင့္ အငတ္ေဘး ႀကံဳေတြ႕ ေနရသည့္ ျပည္သူ သန္းေပါင္း မ်ားစြာကို အကူအညီ ေပးႏိုင္ရန္ ယခုလက္ရွိ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၈၈၅ သန္း ခ်က္ခ်င္း လိုအပ္လ်က္ ရွိသည္။

ထိုေငြ ပမာဏသည္ အငတ္ေဘး ျပႆနာကို ခ်က္ခ်င္း ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ကုလသမဂၢ၏ ေရတို ေတာင္းခံခ်က္သာ ရွိေသးသည္။ ျပန္လည္ နာလန္ထူေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ အလံုးစံုေသာ ေတာင္း ခံခ်က္ မ်ားသာ အပါအဝင္ ဆိုပါက အာဖရိက အတြက္ လိုအပ္ေငြသည္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ ရွိႏုိင္သည္။ ဆိုမာလီယာတြင္ အငတ္ေဘး ႀကံဳေနရၿပီး အကူအညီ လိုအပ္ေနသည့္ လူဦးေရသည္ ၄ ဒသမ ၇ သန္းခန္႔ ရွိသည္။ ထိုအထဲမွ လူဦးေရ ၉၅ဝဝဝဝ ခန္႔သည္ ေန႔စဥ္ႏွင့္ အမွ် အစာေရစာ ရရွိႏုိင္ရန္ အခက္အခဲ ေပါင္းမ်ားစြာ ႏွင့္ ႐ုန္းကန္ေန ရသည္။

အငတ္ေဘး ႀကံဳေနရသည့္ ၾကားထဲ အယ္လ္ရွာဘတ္ စစ္ေသြးၾကြ တို႔၏ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ကိုလည္း ဆိုမာလီယာ ျပည္သူတို႔ အလူးအလဲ ခံစား ေနရသည္။ ကုလသမဂၢ၏ အစီရင္ခံစာ အရ ဆိုမာလီယာ တြင္ ေလးႏွစ္အတြင္း အငတ္ေဘးႏွင့္ ျပည္တြင္း စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္ သည္ ၂၅ဝဝဝဝ အထိ ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ မၿငိမ္းခ်မ္း ေသးေသာ အာဖရိက အတြက္ ေနာက္ထပ္ သတင္းဆိုး တစ္ပုဒ္ ကလည္း ထပ္မံေရာက္ရွိ လာေသးသည္။ လာမည့္ ရက္သတၱပတ္ အတြင္း ေနာက္ထပ္ အပူလႈိင္း ႏွစ္ခု ထပ္မံဝင္ေရာက္ ႏုိင္ေသးသည္ ဆိုသည့္ သတိေပးခ်က္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခင္ ကတည္းက အငတ္ငတ္ အျပတ္ျပတ္ ျဖစ္ေနေသာ ဆိုမာလီယာ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွ စကာ အျပင္းထန္ဆံုး ႏွင့္ အရက္စက္ဆံုး ခံစားမႈ မ်ားကို ေပးခဲ့ေသာ အယ္လ္နီညိဳ သည္ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္အထိ အေမြဆိုး အေမြခံအျဖစ္ ထပ္မံလိုက္ပါ လာသည္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း အပူခ်ိန္ ေလ်ာ့က်ရန္ ယခုအခ်ိန္ ထိလည္း လမ္းမျမင္ ႏုိင္ေသးေပ။ ႏုိင္ငံတကာ၏ အကူအညီ ျဖင့္သာ ထပ္မံ အသက္ဆက္ ႏိုင္ရန္သာ အေလးသာ ေနသည္။ အကယ္၍ ကုလသမဂၢ၏ အကူအညီ မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ အကူအညီသာ မရရွိပါက ဆိုမာလီယာရွိ အငတ္ေဘး ဆိုက္ ျပည္သူမ်ားသည္ အသက္ပင္ ဆံုး႐ႈံးရလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္က ကမၻာေပၚရွိ လူသန္းေပါင္း မ်ားစြာတို႔၏ အာ႐ံုစိုက္ခံ ရေသာ ဓာတ္ပံုတစ္ပံု ထြက္ေပၚ လာခဲ့သည္။ ပိန္လွီၿပီး အစာေရစာ ငတ္ျပတ္ ေနေသာ ကေလးငယ္ တစ္ဦးကို အကူအညီ ေပးေရးလုပ္သား အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးက လမ္းေပၚတြင္ ဂ႐ုတစိုက္ ေရတိုက္ ေနသည့္ ရင္နင့္ဖြယ္ ဓာတ္ပံုပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ အကူအညီ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္ အာဖရိက ကေလးငယ္ မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ ကေလးငယ္မ်ား ဆိုင္ရာ အကူအညီ ေပးေရး လုပ္သား အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးတို႔ မ်က္ရည္ဝဲ လ်က္ ႐ိုက္ခဲ့ေသာ ဓာတ္ပံုသည္လည္း ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာ မ်ားၾကားတြင္ ေရပန္းစား ခဲ့သည္။

ဆိုမာလီယာ သည္ ေခတ္သစ္ အယ္လ္နီညိဳ ၏ဒဏ္ကို အဆိုးရြားဆံုး ခံစားရသည့္ ႏုိင္ ငံျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ အတြင္း အဆံုးရြားဆံုး မိုးေခါင္ ေရရွားမႈႏွင့္ အငတ္ေဘးကို အႀကီးအက်ယ္ ဆံုး ခံစားရလ်က္ ရွိ သည့္ႏုိင္ငံ အျဖစ္လည္း မွတ္တမ္းဝင္ သြားခဲ့သည္။ သူႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္း အီသီယိုးပီးယား ႏိုင္ငံသည္ ဒုတိယ အဆိုးရြားဆံုး အယ္လ္နီ ညိဳ ၏ ဒဏ္ကို ခံစားေနရသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ အတြင္း အႀကီးမားဆံုး မိုးေခါင္ ေရရွားမႈ ကို ႀကံဳေတြ႕ ေနရၿပီး အလ်င္ျမန္ဆံုး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္ ေနသည့္ ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို ႐ိုက္ခ်ဳိးပစ္ ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံ စိုက္ပ်ဳိးေရး၏ ၇၅ ရာခုိင္ ႏႈန္း ဆံုး႐ႈံးခဲ့ ရသည္။ လူေပါင္း ၁ဝ သန္းႏွင့္ ၁၅ သန္း သည္ အကူအညီ လိုအပ္ေနသည္။

ကေလး ၄၃ဝဝဝဝ သည္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အစာ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အာဖရိကတြင္ အီသီယိုးပီးယား သည္ စီးပြားေရး မ်ားစြာ တိုးတက္ လာခဲ့သည့္ အတြက္ လူ အေသအေပ်ာက္ မရွိေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲ ထားႏုိင္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီမ်ား ႏွင့္ အစိုးရ အေထာက္အပံ့ မ်ားကိုလည္း အခ်ိန္မီ ပို႔ႏိုင္ခဲ့သည္။ အကယ္၍ အီသီယိုး ပီးယား သာ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ အေျခ အေန ဆီမွာသာ ရွိေနခဲ့ပါက အီသီယိုးပီးယား ၏ အငတ္ေဘးသည္ အာဖရိက တြင္ ေသဆံုးမႈ အမ်ားဆံုး အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ သြားမည္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ယခု ဆိုမာလီယာ သည္ အီသီယိုးပီးယား ထက္ အေရအတြက္ နည္းေသာ္လည္း အေသအေပ်ာက္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနသည္။ ဆိုမာလီယာ ၏ စီးပြားေရး သည္ အာဖရိကထက္ မ်ားစြာ နိမ့္က်ေနေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တတိယ အယ္လ္နီညိဳ ၏ ႐ိုက္ခတ္မႈသည္ ေတာင္အာဖရိက ျဖစ္သည္။ အာဖရိကတြင္ အဖြံ႕ၿဖိဳးဆံုး ေတာင္အာဖရိက သည္ ျပည္နယ္ကိုးခု အနက္ ငါးခုကို သဘာဝ ေဘး အႏၲရာယ္ဇုန္ အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။

ျပည္သူ သန္းႏွင့္ခ်ီ လည္း အငတ္ေဘး အႏၲရာယ္ ႀကံဳခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံ၏ စိုက္ပ်ဳိးေရး က႑သည္ လည္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၆ဝဝ ေက်ာ္အထိ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ ရသည္။ ေနာက္ဆံုး သမၼတ ဂ်က္ေကာ့ဇူးမား သည္ ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို ကိုင္တြယ္ပံု ညံ့ဖ်င္းသည္။ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား မရွိဟု ဆိုကာ အတိုက္အခံ မ်ား၏ အျပစ္တင္ျခင္း ကို ခံရသည္။ ေနာက္ဆံုး ေတာင္အာဖရိက ျပည္သူမ်ား ကပင္ ဇူးမားကို အယ္လ္နီညိဳ ေၾကာင့္ပင္ အၾကည္ညိဳ ပ်က္ကုန္ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ အာဖရိကတိုက္ ၏ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ အတြင္း အႀကီးအက်ယ္ဆံုး အယ္လ္နီညိဳ ဝင္ေရာက္မႈသည္ အာဖရိက ျပည္သူ ၁၄ သန္းခန္႔ကို အႀကီးအက်ယ္ အငတ္ေဘး ဆိုက္ ေစခဲ့သည္။ တိမ္မည္း တိမ္ညိဳရိပ္ မ်ားလို အာဖရိက ေကာင္းကင္ယံ တြင္ ျမင္ေတြ႕ေန ရေသာ္ လည္း ယခုအခ်ိန္ထိ ရြာခ်မႈ မရွိေသးေသာ အာဖရိက မိုးသည္ မည္သည့္ အခ်ိန္ ႐ုတ္တရက္ ေပၚထြက္ လာမည္ကို အာဖရိက ျပည္သူမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း ႀကီးမားစြာ ေစာင့္ေနေသာ္ လည္း လိုက္ေလ ေဝးေလ ဆိုသကဲ့သုိ႔ ျပန္လည္ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားျပန္ၿပီ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အာဖရိက ျပည္သူမ်ားသည္ မိုးကို ေမွ်ာ္လင့္ရင္းျဖင့္ အယ္လ္နီညိဳ ၏ ရက္စက္မႈ မ်ားကို ဆက္လက္ခံစား ေနရပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)