ဓာတ္မတည့္ျခင္း

ဓာတ္မတည့္ျခင္း

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔

လူတစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ဓာတ္မတည့္ျခင္း မတူညီႏိုင္ပါ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ လူဦးေရရဲ႕ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ရာ ေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ခံစားရတယ္ ဆိုတယ္။

ဓာတ္မတည့္ျခင္း ဆိုရာမွာ အရာဝတၴဳ တစ္ခုခုကို သြားေရာက္ ထိမိရင္၊ စားေသာက္ရင္၊ ႐ွဴ႐ိႈက္မိရင္၊ အျခား လူမွာမျဖစ္ဘဲ ဓာတ္မတည့္ သူမွာသာ ယားယံျခင္း၊ အဖုအပိမ့္ ထြက္ျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ရင္က်ပ္ျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြ ေပၚေပါက္ လာတာကို ဓာတ္မတည့္ျခင္း ဟု ေခၚပါတယ္။

လူတစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ဓာတ္မတည့္ျခင္း မတူညီႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္ ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာ နဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္စပ္ မိတဲ့အခါတိုင္း ဓာတ္မတည့္တဲ့ လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္ လာေလ့ ရွိပါတယ္။

လူရဲ႕ခႏၶာကိုယ္မွ ပဋိပစၥည္း မ်ဳိးစံုရွိတယ္။ ယင္းတုိ႔ဟာ မိမိနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ပဋိပစၥည္းလႈံ႔ (Antigen) တုိ႔ကိုသာ ခုခံတိုက္ခိုက္ ႏိုင္စြမ္းရွိတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ မွလည္း ယင္း ပဋိပစၥည္းမ်ားကို လုိအပ္သလို ျဖစ္ေပၚ ေစႏုိင္တယ္။ ဓာတ္မတည့္ ေစတဲ့ ပစၥည္းဟာ ပဋိပစၥည္း လႈံ႔တစ္မ်ဳိး ျဖစ္တယ္။

တကယ္လို႔ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ယင္းပဋိပစၥည္း လႈံ႔ဝင္ေရာက္ လာတဲ့အခါ ဓာတ္မတည့္ ေစတဲ့ အေၾကာင္း အခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အခါ ယင္းတုိ႔နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း၌ သက္ဆိုင္တဲ့ ပဋိပစၥည္းမ်ား ေတြ႕ဆံု တိုက္ဆိုင္ၾက ျခင္းက ဓာတ္မတည့္တဲ့ လကၡဏာ ေပၚေပါက္လာတယ္။ ယင္းတုိ႔ရဲ႕ တုိက္ပြဲဟာ ေသြးလန္႔ တစ္သွ်ဴးမ်ား ျဖစ္တဲ့ ေသြးေၾကာမ်ားနဲ႔ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္း၊ အစာ လမ္းေၾကာင္း၊ အဆုတ္ စတာေတြမွ အေျမႇးပါး မ်ားပါ ထိခိုက္ေစတယ္။

ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္စဥ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ ဟစ္တမင္ ေခၚ ဓာတ္တစ္မ်ဳိး ထြက္လာတယ္။ ယင္းဟာ အေရျပား ယားယံေစၿပီး ေသြးေၾကာငယ္မ်ား က်ယ္လာေစတယ္။ အေရျပားမွာ နီၿပီး အဖုအပိမ့္ ေပၚထြက္လာတယ္။ 

ေသြးေၾကာငယ္ ေတြ က်ယ္ျပန္႔လာဖုိ႔ ေသြးဖိအားလည္း က်လာလုိ႔ ဓာတ္မတည့္ျခင္းမွ တစ္ခါတစ္ရံ ေသြးလန္႔ ေမ့ေျမာျခင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ပင္နီဆီလင္ မတည့္ျခင္းမွာ သည္လို အျဖစ္ပ်က္မ်ဳိး ျဖစ္ၿပီး ေဆးအခ်ိန္မီ မထိုးႏုိင္ရင္ေသဆံုးတတ္ ပါတယ္။

ကဏန္း၊ ပုစြန္၊ ဘဲဥ၊ ၾကက္ဥ၊ ငါး၊ ဝက္သား၊ ပုရစ္၊ အရက္၊ မႈိ၊ မွ်စ္၊ ခရမ္းသီး၊ ေဆးသၾကား စတဲ့ အစားအစာေတြ စားေသာက္မိရင္၊ ႏုိင္လြန္၊ သိုးေမြး၊ သားေရ၊ တက္ထရြန္ စတဲ့ အဝတ္အစားေတြ ဝတ္ဆင္မိရင္၊ မိတ္ကပ္၊ ေပါင္ဒါ၊ ႏႈတ္ခမ္းနီ၊ ေရေမႊး၊ ဆံပင္ဆိုးေဆး စတဲ့ အသံုးအေဆာင္ေတြ အသံုးျပဳမိရင္ ပန္းရနံ႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေညႇာ္နံ႔၊ စက္ဆီနံ႔၊ ေရေမႊး၊ ဓာတ္ေငြ႕အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အနံ႔ဆိုး အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ႏြားေခ်း၊ ၾကက္ေခ်း၊ ၾကမ္းပိုးနဲ႔၊ ဖုန္မႈန္႔၊ ေပါင္ဒါမႈန္႔ စတာေတြ ႐ွဴ႐ႈိက္မိရင္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္ေပၚ လာပါတယ္။

အခ်ဳိ႕ကလည္း အပူအေအး၊ ရာသီဥတုကို လိုက္ၿပီး ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္ အခ်ဳိ႕နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ေနတဲ့အခါေတြမွာ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ ေဆးဝါးေတြ၊ ပင္နီဆီလင္၊ ဆာဖာေဆးမ်ား၊ ကန္႔ဓာတ္ ပါတဲ့ေဆး၊ ဘားပလက္ေဆး၊ အင္ဖရြန္ေဆး တုိ႔ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္လို႔ ထိုးေဆး၊ ေသာက္ေဆး အေနနဲ႔ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္ေစပါတယ္။

စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ စိတ္ညစ္ညဴး မႈေတြ ပူပင္ေသာကနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား ႀကံဳေတြ႕ရရင္ လူအခ်ဳိ႕ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါဟာ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ တတ္ပါတယ္။ ပန္းနာရင္က်ပ္ ထတဲ့အခါ ေခ်ာင္း တဟြပ္ဟြပ္ ဆိုးျခင္း၊ အသက္႐ွဴမဝ ျဖစ္ျခင္း၊ ရင္တြင္း ဆို႔က်ပ္ၿပီး ေမာပန္းေနလုိ႔ ဒုကၡေရာက္ ရေလ့ရွိတယ္။ ကေလးနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အို ေတြ အျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ ကေလးအရြယ္  ကစၿပီး ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။

အစားအစာ၊ အနံ႔၊ စိတ္၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲ ရင္လည္း ပန္းနာရင္က်ပ္ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ယင္းေရာဂါဟာ မ်ဳိး႐ိုး လုိက္ေလ့ရွိၿပီး ေပ်ာက္ကင္းဖုိ႔ ကုသရန္ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ယင္းနဲ႔အတူ ႏွင္းခူ၊ အေအးမိ ႏွာေစးျခင္းတုိ႔ တြဲၿပီး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဓာတ္မတည့္ျခင္းမွာ ကုသဖို႔ လြယ္ကူေပမယ့္ ကာကြယ္ဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္တဲ့အခါ ဟစ္တမင္ဓာတ္ ကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ဖ်က္တဲ့ ေဆးမ်ား၊ အင္တီဟစ္ တမင္၊ ပိုင္ရီတြင္ ေဆးမ်ားနဲ႔ ကုသေပးရင္ အျမန္သက္သာ လာႏုိင္တယ္။

ဓာတ္မတည့္ျခင္း မျဖစ္ဖုိ႔ ဓာတ္မတည့္ ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာ မ်ားနဲ႔ မိမိ ခႏၶာကုိယ္ ဘယ္လုိမွ ထိေတြ႕ျခင္း မျဖစ္ေစဖို႔ ေရွာင္ရွားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ တစ္ႀကိမ္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္ရင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ မပတ္သက္ဖုိ႔ ဆင္ျခင္ ေနထိုင္သင့္ ပါတယ္။ အရဲစြန္႔ၿပီး စားသံုးမႈ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဓာတ္မတည့္တဲ့ အရာကို ႀကိဳတင္ၿပီး သိရွိဖို႔နည္း အခ်ဳိ႕၊ ဥပမာ အေရျပားမွာ စမ္းသပ္ထိုးၾကည့္ ႏုိင္ပါတယ္။

ခႏၶာကိုယ္ ရွနာေပးၿပီး ဓာတ္မတည့္ ေစတဲ့ ပစၥည္းကို ထိၾကည့္ရင္ ယင္းေနရာ တစ္ဝိုက္ နီရဲေဖာင္းၾကြ ယားယံကာ ယင္းပစၥည္းမ်ားနဲ႔ ဓာတ္မတည့္ တာလုိ႔ ေယဘုယ် ယူဆ ႏိုင္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အနည္းငယ္စီ ဝင္ေရာက္ ထိေတြ႕ေစျခင္းက ယဥ္ပါးလာၿပီး ဓာတ္မတည့္ျခင္း မျဖစ္ႏိုင္တာ မ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြက မ်ားျပားသလို ယင္းနည္းလမ္း ေတြအသံုးျပဳရင္ ခက္ခဲမႈရွိၿပီး စရိတ္စက လည္း အကုန္အက် မ်ားလာႏုိင္ ပါတယ္။

အင္ပ်ဥ္ထျခင္း အခ်ဳိ႕ဟာ ဓာတ္မတည့္ျခင္း တံု႔ျပန္မႈတစ္ခု ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဓာတ္မတည့္ တံု႔ျပန္မႈဟာ မိနစ္ပိုင္း အတြင္း ထိေတြ႕႐ံုနဲ႔ ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္ပါတယ္။ အေရျပားက ယားယံၿပီး အ႐ိႈးရာ ထင္ေအာင္ ေရာင္ရမ္း လာတတ္တယ္။ 

အလယ္မွာ အေရာင္ေဖ်ာ့ၿပီး ေဘးဘက္ နီျမန္းလာကာ အင္ပ်ဥ္ထတယ္၊ အဖုအပိမ့္ အကြက္ေတြ ေတြ႕ လိုက္၊ ေလ်ာ့လိုက္၊ မ်ားလိုက္ျဖစ္ၿပီး မိနစ္ပိုင္းမွ ရက္ အနည္းငယ္ အထိ ၾကာႏုိင္ပါတယ္။ အင္ပ်ဥ္ထျခင္း ကို ႏႈတ္ခမ္းေတြ မ်က္လံုးေတြ ေရာင္ရမ္းကာ ျပင္းထန္လာ တယ္။ ေသြးဖိအားပါ က်ဆင္းၿပီး ေသြးလန္႔ျခင္းပါ ျဖစ္ရင္ အက္ဒရီနယ္လင္ ခ်က္ခ်င္းထိုးလုိ႔ ကုသရမယ္ သုိ႔မဟုတ္ စတီး႐ိြဳက္၊ ဘာမီတြန္ ထိုးႏွံၿပီး ကုသေပးႏုိင္ ပါတယ္။

မတည့္တဲ့ အစားအစာ စားၿပီး ဓာတ္မတည့္ ျခင္းမွာ အစားအစာ အခ်ဳိ႕စားၿပီး ဓာတ္မတည့္ျခင္း ျဖစ္ခဲ့ရင္ ထိုအခ်က္ကို မွတ္သားထားၿပီး ေရွာင္ရွားရင္ ကိုယ္နဲ႔ မတည့္တဲ့ အစာကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။ စေတာ္ဘယ္ရီ အနံ႔နဲ႔ ဓာတ္မတည့္ရင္ စားေသာက္ဖုိ႔ မႀကိဳးစားသင့္ ပါဘူး။ ရက္လြန္ဒိန္ခဲ၊ ၾကက္အူေခ်ာင္း၊ ဆာဒင္း၊ မက္ကာရင္၊ တူနာငါးေတြ နဲ႔ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ငါးအူေခ်ာင္း၊ ဝက္အူေခ်ာင္း၊ ေဂၚဖီထုပ္ခ်ဥ္၊ အရက္၊ ဝိုင္အနီေတြ မတည့္ရင္ေရွာင္ရွားဖုိ႔ လိုပါတယ္။

ကစီဓာတ္ပမာဏ မ်ားေနရင္ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းထဲ ဗက္တီးရီးယား ေတြက တံု႔ျပန္မႈေၾကာင့္ ဇီဝတြင္း ပ႐ိုတိန္း ျဖစ္ပ်က္မႈက ထြက္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ကစီဓာတ္ မ်ားတဲ့ သစ္သီး၊ ဟင္းရြက္ေတြ ေလွ်ာ့စား သင့္ပါတယ္။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ရွိတဲ့ ဒိန္ခ်ဥ္က အူထဲက အက်ဳိးျပဳ ဗက္တီးရီးယား ပမာဏကို ထိန္းညိႇေပး ပါတယ္။ ကစီဓာတ္မ်ားတဲ့ သစ္သီးနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ေတြ ေလွ်ာ့စားရင္ ကီဝီသီး၊ လိေမၼာ္သီးနဲ႔ စပ်စ္သီး လို သစ္သီးေတြကေန ဗီတာမင္ ျပည့္ဝေအာင္ စားသံုးျခင္းက ခုခံမႈစနစ္ ျမင့္တက္ေစၿပီး ဓာတ္မတည့္မႈမ်ား အေပၚ ခံႏုိင္ရည္ ရွိပါတယ္။

ျပည္သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေပၚေပါက္လာရင္ သက္သာလာဖုိ႔ မိမိရဲ႕ အစားအေသာက္၊ အဝတ္အစား၊ အေနအထိုင္ တို႔ကို ေခတၱျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲၿပီး ဓာတ္မတည့္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ဆင္ျခင္ စဥ္းစားသင့္ ပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္ ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာ နဲ႔ ဘယ္လိုမွ နီးစပ္မႈ၊ ပတ္သက္မႈ မရွိေစဘဲ ေဝးေဝးက ေရွာင္ရွား ဆင္ျခင္ရင္ ဓာတ္မတည့္တဲ့ အႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမဝတီ သတင္းစာဖတ္ ပရိသတ္ အတြက္ သတင္းေကာင္း ပါးလုိက္ပါတယ္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၈)