ကူးစက္ျမန္ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္ ေရာဂါအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔ (ေဆး-၂)

ကူးစက္ျမန္ ဦးေႏွာက္ အေျမႇးေရာင္ ေရာဂါဟာ Neisseia Meningitis ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ ေရာဂါပ်ဳိးရက္ ႏွစ္ရက္ မွ ၁၁ ရက္အထိ ပ်မ္းမွ် သံုးရက္မွ ေလးရက္ အထိ ၾကာျမင့္တယ္။

ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ပံု အရ ေရာဂါရွိသူ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း ကေန တိုက္႐ိုက္ကူးစက္ ႏိုင္တယ္။ ေရာဂါရွိသူရဲ႕ ခြၽဲ၊ သလိပ္၊ ခႏၶာကိုယ္က ထြက္တဲ့ အရည္၊ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြကို ထိေတြ႕မိရင္လည္း ကူးစက္ ႏုိင္ပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာ ေတြကေတာ့ အဖ်ားႀကီးျခင္း၊ ျပင္းထန္စြာ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ေတာင့္ျခင္း၊ ၾကြက္သား နာက်င္ျခင္း၊ အေရျပားမွာ ေသြးျခည္ဥမ်ား ထြက္ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ မွိန္းျခင္း၊ သတိလစ္ျခင္း၊ တက္ျခင္းနဲ႔ ေသြးလန္႔ျခင္း တို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ငယ္ထိပ္မပိတ္ ေသးတဲ့ တစ္ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာ ငယ္ထိပ္ ေဖာင္းျခင္းနဲ႔ တင္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏုိင္တယ္။

ကူးစက္ျမန္ ဦးေႏွာက္ အေျမႇးေရာင္ ေရာဂါ ျပန္႔ပြားမႈနဲ႔ အသက္ဆံုး႐ႈံးမႈ ကို ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႔ ေရာဂါရွိၿပီ ဆိုတာသိတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရးဌာန မွာ ေဆးကုသမႈ ခံယူဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ထိေရာက္ ေသခ်ာတဲ့ ကုသမႈျဖစ္ဖို႔ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး ျပသဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ျခင္း ကေတာ့ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈကို ဂ႐ုျပဳ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ လက္ကိုင္ပဝါနဲ႔ ဖံုးအုပ္ျခင္း၊ တံေတြး၊ သလိပ္ကို စည္းကမ္းမဲ့ ေထြးျခင္းကေန ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါရွိတယ္လို႔ သံသယရွိသူ ေတြနဲ႔ဆံုတဲ့ အခါ ေရာဂါကူးစက္ျခင္း မရွိေစဖို႔ ႏွာေခါင္းနဲ႔ ပါးစပ္ဖံုးအုပ္ထားတဲ့ မ်က္ႏွာဖံုး အကာအကြယ္နဲ႔ တျခား အကာအကြယ္ ပစၥည္းေတြ သံုးရမယ္။ ပြဲလမ္းသဘင္၊ လူစည္ကားတဲ့ ေနရာနဲ႔ ဖုန္ထူထပ္တဲ့ ေနရာေတြကို သြားလာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္။

ကူးစက္ျမန္ ဦးေႏွာက္ အေျမႇးေရာင္ ေရာဂါ ျပဳစုကုသသူနဲ႔ လူနာေစာင့္ေတြ အေနနဲ႔ ေဆးႀကိဳတင္ ေသာက္ထားဖို႔ လိုပါမယ္။ စီဖရန္ ၅ဝဝ မီလီဂရမ္ ႏွစ္လံုး ႏွစ္ႀကိမ္ ေသာက္သံုးဖို႔ လိုၿပီး လူနာျပဳစုခ်ိန္ ႏွာေခါင္းစည္း၊ ပါးစပ္စည္း၊ လက္အိတ္နဲ႔ ေျခအိတ္ ဝတ္ဆင္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ စနစ္တက် ေဆးေၾကာသန္႔ရွင္း ၿပီးမွသာ အျပင္ ထြက္သင့္ၿပီး လူနာရဲ႕ စားၾကြင္းစားက်န္ ေတြကို စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လူနာကို သီးျခားခြဲ ထားၿပီး စနစ္တက် ေဆးကုသမႈ ခံယူဖုိ႔လိုပါတယ္။ ေဆးကုသမႈ ေႏွာင့္ေႏွးရင္ ေသြးဆိပ္တက္ၿပီး ေသဆံုးႏုိင္ ပါတယ္။ အစုလိုက္ ျဖစ္ပြားတတ္လုိ႔ ေသခ်ာ ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၂)