ေလးေလးစားစား တုိက္တြန္းလိုက္ရေပသည္

ေဆာင္းပါး ေမာင္ခိုင္မာ(အထက္မင္းလွ)

၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္၏ ႏွစ္ဦးကာလ ဇန္နဝါရီလ ကုန္ဆံုးသြားၿပီျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ဇန္နဝါရီ၏ လဆန္းပိုင္းသတင္း အခ်ဳိ႕က ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ မဂၤလာႏွစ္သစ္အျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ့သည္ကို ၾကည္ၾကည္ႏူးႏူး သတိရေနမိသည္။ အဆုိပါ သတင္းမ်ားမွာ လူငယ္ေရးရာမူဝါဒ မိတ္ဆက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္း အခမ္းအနားသတင္း၊ ၂ဝ၁၇ အေမရိကန္ဂ်ဴနီယာ လူငယ္ေဂါက္သီး ႐ိုက္ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဟိန္းစည္သူ ပထမရရွိသည့္ သတင္းႏွင့္ World Skills Korea ၿပိဳင္ပြဲတြင္ မႏၲေလးကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မွ ေမာင္ေနဦးေက်ာ္ ပထမဆုရရွိသည့္ သတင္းမ်ား ျဖစ္သည္။

လူငယ္ေရးရာမူဝါဒ

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္သည္ ထုိႏုိင္ငံ၏ လူငယ္ထုအေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံတစ္ခု၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈသည္ အၾကင္ႏုိင္ငံက မည္သုိ႔ေသာလူငယ္မ်ားကို ပိုင္ဆုိင္ထားသနည္း ဟူသည့္ အခ်က္ေပၚတြင္လံုးဝ မူတည္ေနသည္။ သို႔ျဖစ္၍လည္း ႏုိင္ငံတုိင္း ႏုိင္ငံတိုင္းသည္ လူငယ္မ်ားအား အရည္အေသြး ျမင့္မားေစေရးအတြက္ လူငယ္မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ကာ ေဆာင္ရြက္ ေနၾကေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ကမၻာ့လူငယ္ေရးရာ မူဝါဒ အေျခအေနအရ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉ဝ ေက်ာ္တြင္ ၁၂၂ ႏုိင္ငံ၌ အမ်ဳိးသားလူငယ္ေရးရာ မူဝါဒရွိၿပီး ၃၇ ႏုိင္ငံက အသစ္စတင္ျခင္း၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ျခင္း တုိ႔ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအဝင္ ၃၁ ႏုိင္ငံက လူငယ္ေရးရာမူဝါဒလံုးဝ မရွိေသးေၾကာင္း (ႏုိင္ငံေပါင္း ၈ဝ တြင္လူငယ္မူဝါဒ မရွိေသးဟုလည္း ဆုိသည္) ကမၻာ့လူငယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအၫႊန္းကိန္းအရ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၇ဝ တြင္ အဆင့္ ၁၃၄ ၌ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ႀကီးက အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၂၄ ႏွစ္အတြင္းကို လူငယ္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ အသက္ ၁ဝ ႏွစ္မွ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ကို ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ဟု လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ၫႊန္းဆုိေသာ္လည္း ႏုိင္ငံအလိုက္သတ္မွတ္မႈ အသက္အရြယ္မွာ မတူညီႏုိင္ၾကပါ။ လူငယ္အသက္အရြယ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံထားသည့္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မရွိပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၃၄ ႏွစ္အထိကို လူငယ္အုပ္စု၏ အက်ဳံးဝင္ အသက္အရြယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ လူဦးေရႏွင့္ အိမ္အေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရ ၅၁ ဒသမ ၄ သန္းအနက္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၁၉ ႏွစ္အထိ လူငယ္က ၉ ဒသမ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အသက္ ၂ဝ မွ ၂၄ ႏွစ္အထိ ၈ ဒသမ ၆၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အသက္ ၂၅ ႏွစ္မွ ၂၉ ႏွစ္အထိ ၈ ဒသမ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ အသက္ ၃ဝ ႏွစ္မွ ၃၄ ႏွစ္အထိ ၇ ဒသမ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသျဖင့္လူငယ္အေရအတြက္က စုစုေပါင္းလူဦးေရ၏ ၃၅ ဒသမ ၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေသာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ သံုးပံုတစ္ပံုေက်ာ္က လူငယ္ထုျဖစ္ေနသည္။ ဤအေရအတြက္ကုိ အရည္အခ်င္းသို႔ ေျပာင္းလဲႏုိင္ပါက ႏုိင္ငံ၏ စဥ္ဆက္ မျပတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈက အားရဖြယ္ရာပင္ ျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္၍လည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရအေနျဖင့္ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက Focal လုပ္ၿပီး ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာန အပါအဝင္ ဝန္ႀကီးဌာန ေပါင္းစံုမွ ပညာရွင္မ်ား၊ UN အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ လူငယ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားက၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္မွစတင္၍ လူငယ္ မူဝါဒ ထြက္ေပၚေရးကို ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ေကာ္မတီသံုးရပ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ လူငယ္မူဝါဒ  Guiding Principal တစ္ခုရရွိၿပီး ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာ ၈ ရက္တြင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕က အတည္ျပဳေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ''အနာဂတ္တြင္ တုိင္းျပည္၏ အခန္းက႑အားလံုး၌ လူငယ္မ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ ႏုိင္ေရးအတြက္ လုိအပ္ေသာ အရည္အေသြး ျပည့္မီသည့္ ပညာသင္ယူေရး အခြင့္အလမ္းမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေပးႏုိင္ရန္''ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ေရးဆြဲခဲ့သည့္ ''ျမန္မာႏုိင္ငံ လူငယ္ေရးရာမူဝါဒ'' မိတ္ဆက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္း အခမ္းအနားကို ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၅ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ရွိ ျမန္မာအျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္း ဗဟိုဌာန-၂ ၌ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။

ဆက္လက္၍ လူငယ္ေရးရာ ေကာ္မတီ အဆင့္ဆင့္ကိုဖြဲ႕စည္းၿပီး တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားရွိ လူငယ္တို႔၏အသံကို ထင္ဟပ္မည့္ အစည္းအေဝးမ်ား က်င္းပၾကမည္။ ထုိလူငယ္အသံမ်ားျဖင့္ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ ေဒသ အလိုက္ေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအမံမ်ား ေပၚထြက္လာမည္ျဖစ္သည္။ ေပၚထြက္လာမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကလည္း ေန႔ခ်င္းညခ်င္း၊ တစ္မုဟုတ္ခ်င္း အခုေရတြင္းတူး အခုေရၾကည္ေသာက္ ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္း လာႏုိင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း နားလည္လက္ခံ ၾကရေပမည္။ လူငယ္တုိင္း လူငယ္တုိင္းက လူငယ္မူဝါဒကို အျမတ္တႏိုး တန္ဖုိးထားကာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ခံစားၾကဖို႔ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံလူငယ္ မူဝါဒသည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၏ လူငယ္ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးဆုိင္ရာ ဦးစားေပးေဖာ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္း(၁ဝ)ရပ္ (ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း၊ ဆင္းရဲမႈ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ လူငယ္မ်ား က်ဴးလြန္တတ္ေသာ ျပစ္မႈမ်ား၊ အားလပ္ခ်ိန္လႈပ္ရွားမႈ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ျခင္းျဖစ္စဥ္ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း လူငယ္မ်ား ပါဝင္ျခင္း)ႏွင့္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ အဇာဘိုင္ဂ်န္ႏုိင္ငံ ဗာကုၿမိဳ႕ေတာ္၌က်င္းပခဲ့သည့္ ကမၻာ့လူငယ္ေရးရာ မူဝါဒဖိုရမ္က ခ်မွတ္ေပးထားသည့္ လူငယ္ေရးရာ မူဝါဒမ်ားတြင္ ရွိသင့္ရွိထိုက္ေသာ အေျခခံလမ္းၫႊန္ခ်က္ (၄) ခ်က္ (အခြင့္အေရးကို အေျခခံျခင္း၊ ႐ႈေထာင့္မ်ဳိးစံုက်ယ္ျပန္႔စြာ ပါဝင္ေစျခင္း၊ သက္ဆုိင္သူမ်ား အားလံုးပါဝင္ေစျခင္း၊ အားလံုးပူးေပါင္း ပါဝင္ႏုိင္ျခင္း) တုိ႔ႏွင့္လုိက္ေလ်ာ ညီေထြရွိေနမည္ျဖစ္ရာ မေဝးေတာ့ေသာကာလတြင္ ျမန္မာလူငယ္တို႔၏ စြမ္းအားျဖင့္ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ကို ထုဆစ္ပံုေဖာ္ ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု အၾကြင္းမဲ့ယံုၾကည္ မိသည္။

ကိုဟိန္းစည္သူ ပထမရသည့္ သတင္း

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္ စိန္႔ၾသဂတ္စတင္းၿမိဳ႕၌ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ၂၇ ရက္မွ ၃ဝ ရက္အထိ သံုးရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့သည့္ အေမရိကန္ ဂ်ဴနီယာလူငယ္ ေဂါက္သီး႐ိုက္ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အသက္၁၇ ႏွစ္အရြယ္ ကိုဟိန္းစည္သူက ဗိုလ္စြဲခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ဂ်ဴနီယာ ေဂါက္အဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္တြင္ အဆင့္ (၁) ေနရာကို ဆြတ္ခူးရယူႏုိင္ခဲ့သည္။ဤသတင္းကို ဇန္နဝါရီလဆန္း ရက္မ်ားက သတင္းစာမ်ား၌ ဖတ္႐ႈရသည္။ ၎သည္ ယင္းၿပိဳင္ပြဲမတိုင္မီက ကမၻာ့အဆင့္ (၅) ၌ ရပ္တည္ေနခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ယခုၿပိဳင္ပြဲတြင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္မွ လူငယ္ကစားသမား ဦးေရ ၅ဝ ေက်ာ္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾက ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၎အေနျဖင့္ World Junior Golf Series တြင္ အာရွတုိက္မွ ပထမဆံုးေအာင္ႏုိင္သူအျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ သြားခဲ့ေပၿပီ။ ဤအဆင့္သုိ႔ အလြယ္တကူေရာက္ရွိ ခဲ့ျခင္းမဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာ၏။ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ဗုိလ္စြဲႏုိင္ရန္အတြက္ နံနက္မွညအထိ ၿပိဳင္ပြဲပံုစံအတုိင္း တစ္လခန္႔ေလ့က်င့္ခဲ့ၿပီး ၿပိဳင္ပြဲက်င္းပမည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ရာသီဥတု၊ ကြင္းစသည္တို႔ႏွင့္ အသားက်ေစရန္ အတြက္လည္း ဒီဇင္ဘာ ၁၁ ရက္ကတည္းက ရန္ကုန္မွ ထြက္ခြာခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ ဆုိရပါလွ်င္ ထူးခြၽန္လူငယ္အားကစားသမား ကိုဟိန္းစည္သူ အေနျဖင့္ လံု႔လ၊ ဝီရိယ၊ ဇြဲအျပည့္ျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတုိင္သို႔ အေရာက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့ျခင္း အေပၚခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ယူ မဆံုးျဖစ္ရသည္။ တကယ္လုပ္လွ်င္ အဟုတ္ျဖစ္ေၾကာင္း လူငယ္ထုအား ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ႏုိင္သည့္အတြက္လည္း အတုိင္းမသိ ၾကည္ႏူးမိသည္။

World Skills Korea ၿပိဳင္ပြဲပထမဆုရွင္

ကိုရီးယားသမၼတ ႏုိင္ငံတြင္ ၾသဂုတ္ ၁၆ ရက္မွ စက္တင္ဘာ ၁၄ ရက္အထိ က်င္းပခဲ့သည့္ World Skills Korea ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပထမဆု (Gold Medalist) ရရွိခဲ့သည့္ မႏၲေလးကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မွ ကိုေနဦးေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းက႑ကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ဖတ္လိုက္ရသည္။ ၿပိဳင္ပြဲမွာ Korea National Skills Competition 2017 ျဖစ္ၿပီး ကိုရီးယား အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေအဂ်င္စီ (KOICA) က ပံ့ပိုးေပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿပိဳင္ပြဲဝင္ ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ၿပီး ၿပိဳင္ပြဲအမ်ဳိးအစား ၅ဝ ေက်ာ္ ပါဝင္ေၾကာင္း၊ ၎အေနျဖင့္ Web design and development ဘာသာရပ္တြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေအာင္ျမင္သူတုိ႔၏ ထံုးစံအတိုင္း အခက္အခဲႏွင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာကို ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ ဤေနရာတြင္ ၎၏ခြန္အားရွိေသာ ေျပာစကားမ်ားကို ေဝမွ်လိုပါသည္။ ၎က ''ကြၽန္ေတာ္ရလိုက္တာက ဆုယူၿပီး ၿပီးသြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ေနာက္ဆက္တြဲ အဓိပၸာယ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူမ်ားႏုိင္ငံေတြအလယ္မွာ ျမန္မာကြ ဆုိတာကုိျပသခြင့္ ရလိုက္တယ္''ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ''အၿမဲႀကိဳးစားေနပါ။ အၿမဲတမ္းေလ့လာေနပါ။ ႀကိဳးစားေနတဲ့သူအတြက္အ႐ံႈးဆုိတာ ဘယ္ေတာ့မွမရွိပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးကိုယ့္မွာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေတြ ရွိရင္လည္း ေနာက္မတြန္႔ပါနဲ႔။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈရွိမွ ပိုတုိးတက္တာ ျမန္ပါတယ္''ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ''ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူေတြမညံ့ပါဘူး။ အျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ တန္းတူ လုပ္ႏုိင္စြမ္းရွိၾကတယ္''ဟူ၍လည္းေကာင္း ေျပာျပသည္။ သို႔ျဖစ္၍လည္း ျမန္မာလူငယ္ထု၏ စြမ္းရည္ကို ကမၻာသိထုတ္ေဖာ္ ျပသႏုိင္ခဲ့သည့္ ကြန္ပ်ဴတာ အတတ္ပညာရွင္လူငယ္ ကိုေနဦးေက်ာ္အား ဂုဏ္ယူမဆံုးျဖစ္ရသည္။

ေလးေလးစားစား တိုက္တြန္းလုိက္ရေပသည္ ယေန႔လူငယ္ လူရြယ္မ်ားသည္ စာေရးသူတို႔ ေခတ္ႏွင့္မတူေတာ့ပါ။ တစ္ဦးခ်င္းကလည္း ေတာ္လာၾကသည္။ ကမၻာႀကီးကလည္း ေျပာင္းလဲလာသည္။ အကယ္၍မ်ား စာေရးသူအား ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္က လူငယ္တစ္ဦး ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး အဆုိပါထူးခြၽန္လူငယ္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခိုင္းပါက လံုးဝမယွဥ္ရဲပါေၾကာင္း ရွက္ရွက္ႏွင့္ ဝန္ခံရေပမည္။ သူတုိ႔ေလးေတြ၏ သတိၱကို ေလးစားသည္။ ဂုဏ္ယူသည္။

သူတို႔တစ္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕၏ အထင္ေသးေသာအၾကည့္ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ က်န္ေသာ လူငယ္လူရြယ္မ်ားကလည္း သူတို႔လိုႀကိဳးစား ၾကေစလုိသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ မိဘျပည္သူတုိ႔ကလည္း ဝိုင္းဝန္းပံ့ပိုး ေနၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ေျပာင္းလဲေနသည့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈ ကမၻာ့ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာျပည့္ဝေသာ အရည္အေသြးမီ လူငယ္အရင္းအျမစ္ အင္အားစုမ်ားအျဖစ္ အနာဂတ္တြင္ မိမိတို႔၏ ပခံုးထက္၌ မလြဲမေသြက်ေရာက္မည့္ ႏုိင္ငံတာဝန္မ်ားကို စြမ္းစြမ္းတမံ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ရန္ အတြက္''ျမန္မာႏုိင္ငံ လူငယ္ေရးရာမူဝါဒ''ႏွင့္ အညီလူငယ္ေမာင္မယ္မ်ားက ႀကိဳးစားၾကပါရန္ ေလးစားစြာတုိက္တြန္း လုိက္ရေပသည္။ ။

ျမဝတီေန႔စဥ္သတင္းစာ စာ (၁၃)

#Themyawadydaily