မင္းလွ ၊ ၃၁-၁၂-၂ဝ၁၅
မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး သရက္ခ႐ိုင္ မင္းလွၿမိဳ႕ရွိ ေရွးေဟာင္း မင္းလွခံတပ္သို႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပခရီးသြား ဧည့္သည္မ်ား ဝင္ေရာက္ေလ့လာမႈ မ်ားျပားလ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ မင္းလွၿမိဳ႕ ဧရာဝတီ ကမ္းပါးထိပ္တြင္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ မင္းလွခံတပ္သည္ တတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲျဖင့္ အထူးထင္ရွားေသာ ေရွးေဟာင္းနယ္ေျမ ျဖစ္ၿပီး အျပင္းထန္ဆံုး တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။
မင္းလွခံတပ္ကို ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၆ဝ-၁၈၆၁ ခုႏွစ္တြင္ ကေနာင္မင္းသားႀကီး ဦးစီး၍ ျပင္သစ္ႏွင့္ အီတလီႏိုင္ငံ တို႔မွ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ ႏိုင္ငံျခား ပညာေတာ္သင္ျပန္ ျမန္မာလူငယ္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား ပူးေပါင္း၍ ဧရာဝတီျမစ္မွ ဆန္တက္လာမည့္ အဂၤလိပ္သေဘၤာ မ်ားကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္ရန္ ႀကီးမားခိုင္ခံ့စြာ တည္ေဆာက္ ခဲ့သည္။ ခံတပ္ႀကီးသည္ အေရွ႕၊အေနာက္ အလ်ား ၁၈၄ ေပႏွင့္ ေတာင္၊ေျမာက္ အလ်ား ၁၇၁ ေပ၊ အျမင့္ ၂၆ ေပရွိၿပီး နံရံမ်ားတြင္ စစ္သည္ေတာ္မ်ား ေနထိုင္ရန္ႏွင့္ ပစၥည္းရိကၡာ သိုေလွာင္ရန္ အခန္းေပါင္း ၂၁ ခန္း ပါဝင္ဖဲြ႕စည္း ထားသည္။ ခံတပ္အတြင္းပိုင္း မွ အေပၚတက္ရန္ ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တြင္ ေလွကားႏွစ္စင္းစီ စုစုေပါင္း ေလွကားေလးစင္း တပ္ဆင္ထားကာ အေနာက္ဘက္ အဝင္ေပါက္ဝဲ/ ယာမွ ခံတပ္ေပၚသို႔ အေျမာက္မ်ားတင္ရန္ ဆင္ေျခေလွ်ာ လမ္းမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ထားသည္။ အေျမာက္ဒဏ္ႏွင့္ က်ည္ဆန္ မေဖာက္ဝင္ေစရန္ နံရံထူႀကီး ႏွစ္ခုၾကား၌ ေျမသားမ်ားဖို႔၍ တည္ေဆာက္ ထားသည္။
၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္မ်ား ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္စဥ္ မင္းလွခံတပ္မွ ''မင္းထင္မင္းလွ ရဲေခါင္သူရိန္'' ႏွင့္ တပ္သား ၅ဝဝ ေက်ာ္တို႔က အေျမာက္ႀကီး ၃၅ လက္၊ ဓား၊ ေသနတ္၊ မီးေပါက္စသည္ တို႔ျဖင့္ ႀကံ့ႀကံ့ခံကာ ခုခံတိုက္ခိုက္ ခဲ့ၾကသည္။
''မင္းလွခံတပ္ကို ျမန္မာ့ေရွးေဟာင္း သမုိင္းဝင္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုႀကီး အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ေရွးေဟာင္း သုေတသန ႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္ ဦးစီးဌာနက ၁၉၅၇ ခုႏွစ္က ေန အခုခ်ိန္အထိ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းထား ပါတယ္။ ခံတပ္အတြင္းမွာ ပလတ္စတစ္ ႏွင့္ အမႈိက္ကင္းမဲ့ဇုန္ အျဖစ္ အမိႈက္ျခင္းေတြ ထားရွိၿပီး ဝန္ထမ္းေလးဦးနဲ႔ ေန႔စဥ္ သန္႔ရွင္းေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ ပါတယ္။ ကြၽဲ၊ ႏြား၊ တိရစၧာန္ ေတြ ဝင္ေရာက္မႈ၊ ခံတပ္အတြင္း အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈနဲ႔ မဖြယ္မရာမႈေတြ မျပဳလုပ္ဖို႔လည္း အထူးတားျမစ္ ထားပါတယ္။ ျပည္တြင္း ခရီးသြားေတြ အျပင္ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြား ဝင္ေရာက္မႈ ကလည္း တစ္လလွ်င္ ပ်မ္းမွ်ဦးေရ ၁ဝဝ ေက်ာ္ကေန ၃ဝဝ အထိရွိပါ တယ္'' ဟု ေရွးေဟာင္းသု ေတသနႏွင့္ အမ်ဳိးသားျပတိုက္ မင္းလွ ဌာနစိတ္ ဒုတိယဦးစီးမွဴး က ေျပာျပသည္။
ေက်ာ္စြာ (မေကြး)
ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၃)
.jpg)
No comments:
Post a Comment