တာလီဘန္တုိ႔က အာဖဂန္နစၥတန္၏ ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္ကာ အေမရိကန္တို႕အား ေသြးတုိးစမ္း လုိက္ျခင္း

တာလီဘန္တုိ႔ သိမ္းပိုက္ လိုက္ေသာ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံ၏ ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕ကို အေမရိကန္တပ္ က ေလေၾကာင္းျဖင့္ ေခ်မႈန္းခဲ့သည္။ ပင္တဂြန္က တာလီဘန္တို႔ သိမ္းပိုက္ျခင္းကို အေႏွာင့္အယွက္ တစ္ခုဟု ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး အာဖဂန္နစၥတန္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ား အားလံုး ယံုၾကည္မႈ ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပ လုိက္သည္။

အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္မ်ားသည္ ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္ေသာ ကြန္ဒူ႔စ္မွ တာလီဘန္ တုိ႔ကို ေမာင္းထုတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္ အေနျဖင့္ တန္ျပန္ထုိးစစ္ ဆင္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ တပ္မ်ား ပါဝင္ တိုက္ခုိက္ျခင္းကို အႀကီးအက်ယ္ ကန္႔သတ္ ထားသည့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ စစ္နည္းဗ်ဴဟာ စမ္းသပ္မႈ တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ စစ္ေလယာဥ္ မ်ားသည္ ၿမိဳ႕၏ ေလဆိပ္အနီးတြင္ ေလေၾကာင္း ေခ်မႈန္းေရးကို အႀကိမ္ေပါင္း မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၫြန္႔ေပါင္း တပ္ဖြဲ႕သည္ အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္မ်ားကို ေထာက္လွမ္းေရး ႏွင့္ ေဝဟင္ ေထာက္လွမ္းေရး အကူအညီမ်ား ေပးခဲ့သည္။

တုိက္ပြဲမ်ား အျပင္းအထန္ ျဖစ္ပြား၍ အာဖဂန္နစၥတန္ သမၼတ အက္ရွ္ရက္ဖ္ဂါနီ က အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္မ်ားသည္ အစိုးရ အေဆာက္အအံု တခ်ဳိ႕ကုိ ျပန္လည္ သိမ္းပိုက္ ရရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။ ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕ႀကီးကုိ ျပန္လည္ သိမ္းရန္ တုိးတက္မႈမ်ား ရရွိေနေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ တာလီဘန္ တုိ႔က အရပ္သား တို႔အား လူသားဒိုင္း အျဖစ္ အသံုးခ် ေနသျဖင့္ ေႏွာင့္ေႏွးရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း BBC သတင္းဌာန ကေျပာသည္။ တာလီဘန္တို႔က လူေနအိမ္ မ်ားတြင္ ေနရာယူထားေၾကာင္း အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ေသာ ၫြန႔္ေပါင္းတပ္ဖဲြ႕ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ ကာဘူးလ္မွ ျပည္သူ႔ေရးရာ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္းတပ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဘ႐ိုင္ယင္ ထရီဘတ္စ္ က ေျပာသည္။ အာဖဂန္နစၥတန္ အစိုးရတြင္ ၿမိဳ႕ကိုသိမ္းရန္ တပ္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ ရွိသည္။ ''သူတုိ႔ တာလီဘန္ေတြကို အႏိုင္ရရွိမွာပါ။ ၿမိဳ႕ကို ထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္မွာပါ'' ဟု ပင္တဂြန္မွ ျပန္ၾကားေရး အတြင္းဝန္ ပီတာကြတ္ က ေျပာသည္။

သုိ႔ေသာ္ အာဖဂန္နစၥတန္ အစုိးရတပ္ မ်ားသည္ သူပုန္မ်ားကို ၿမိဳ႕မွေမာင္းထုတ္ ရာတြင္ အျပင္းအထန္ တြန္းလွန္မႈႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳေနရ သျဖင့္ အေတာ္ႀကိဳးစား ေနရသည္။ တာလီဘန္တုိ႔ အေနျဖင့္ ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕ ႀကီးကုိ သိမ္းပိုက္ ႏုိင္ျခင္းသည္ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ တပ္မ်ားက အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ကုိ အာဏာလက္လြတ္ သြားေစရန္ လုပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေအာင္ပြဲျဖစ္သည္။

ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အဓိက ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕ကုိ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ ျခင္းအား အေမရိကန္တုိ႔ အာဖဂန္နစၥတန္မွ ျပန္လည္ ဆုတ္ခြာေရး စီမံခ်က္မ်ားႏွင့္ အီရတ္ႏွင့္ ယွဥ္၍ ေမးစရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ အေမရိကန္တပ္မ်ား ဆုတ္ခြာၿပီးေနာက္ အၾကမ္းဖက္ ဆူပူမႈမ်ား ထၾကြ လာခဲ့သည္။ ယခင္ႏွစ္က ISIS စစ္ေသြးၾကြ တို႔သည္ အီရတ္ႏိုင္ငံ ထဲသို႔ ခ်ီတက္ဝင္ေရာက္ ခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕ႀကီး အေတာ္မ်ားမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ ထားခဲ့ရာ တြန္းလွန္မႈ မရွိသေလာက္ ႏွင့္ အလြယ္တကူ သိမ္းႏုိင္ခဲ့သည္။

ကြန္ဒူ႔စ္က ေထာက္ျပ ေနသည္မွာ အေမရိကန္ တပ္မ်ားအား အာဖဂန္နစၥတန္မွ ထြက္ခြာလွ်င္ တာလီဘန္ တို႔အား အဓိက ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကို တိုးခ်ဲ႕သိမ္းပိုက္ရန္ စစ္နည္းဗ်ဴဟာ ေပးထားသကဲ့သ႔ို ျဖစ္ေပမည္။ ယခုဆုိလွ်င္ အာဖဂန္နစၥတန္ တြင္ အေမရိကန္ တပ္အင္အား ၁ဝဝဝဝ ေအာက္သာ ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ အႀကံေပးႏွင့္ အကူတပ္ မ်ားသာျဖစ္သည္။ အုိဘားမား အစိုးရ၏ လက္ရွိ အစီအစဥ္သည္ ေနာက္ႏွစ္ ကုန္လွ်င္ တပ္အမ်ားစု ဆုတ္ခြာသြား ေစ၍ ေနတိုး၏ တပ္မ်ားသာ က်န္ခဲ့မည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းတပ္မ်ားအား ခ်န္ထားခဲ့မည့္ အေျခအေနကို ဆံုးျဖတ္ရျခင္း မရွိေသးေပ။

အာဖဂန္အစိုးရ အေနျဖင့္ အီရတ္ႏွင့္ မတူဘဲ အေမရိကန္တပ္မ်ား ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း က်န္ေနခြင့္ျပဳရန္ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈ မေပးႏိုင္ေခ်။ အာဖဂန္နစၥတန္ အစိုးရက အေမရိကန္တိ႔ုကို ဆက္ေနေစလိုသည္ဟု ဆက္သ္ဂ်ဳံးစ္ က ေျပာသည္။ ၫြန႔္ေပါင္းတပ္ဖြဲ႕ မ်ားသည္ အေျခခံ စစ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္ ၌သာ ေနရန္ ကန္႔သတ္ထား သျဖင့္ အႀကံေပးမ်ားက အာဖဂန္နစၥတန္ တုိက္ခိုက္ေရး တပ္မ်ားႏွင့္ စစ္ေျမျပင္ တုိက္ပြဲမ်ားသို႔ အတူလုိက္ပါ၍ မရေခ်။ ၫြန္႔ေပါင္း တပ္ဖြဲ႕၏ ေလေၾကာင္း ပစ္ကူမ်ား မရွိေတာ့ျခင္းသည္ အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္မ်ားအတြက္ စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ အေမရိကန္ ေလယာဥ္မ်ားကို အားကိုးၿပီး သတိေပးျခင္း၊ ပစ္ခတ္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ပစ္ကူေပးျခင္း မ်ားကို မည္သည့္ အကြာအေဝးတြင္ ျဖစ္ေစ လုပ္ေပးခဲ့သည္။ ၫြန႔္ေပါင္း တပ္ဖဲြ႕၏ ေလယာဥ္မ်ားသည္ အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ လႈပ္ရွားခ်ီတက္ တိုက္ခုိက္ ေစခဲ့သည္။

လက္ရွိ မူဝါဒအရ ၫြန္႔ေပါင္းတပ္ဖဲြ႕ ေလေၾကာင္း ပစ္ကူကို ေယဘုယ် ကန္႔သတ္၍ ၫြန္႔ေပါင္းတပ္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အစိုးရကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္သာ အဓိကထား၍ လံုၿခံဳေရး ဦးစားေပး ေနရသည္။ ၫြန္႔ေပါင္းတပ္ဖြဲ႕၏ ေလေၾကာင္း ေခ်မႈန္းေရး မ်ားကို ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕လယ္ ၌ အင္အားသံုး ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ေနေၾကာင္း ထ႐ုိင္ဘတ္စ္ က ေျပာသည္။ ၫြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕၏ အႀကံေပး မ်ားသည္ ကြန္ဒူ႔စ္ နယ္ေျမတြင္ အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္မ်ားကို အႀကံေပးျခင္း၊ အကူအညီ ေပးျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိသည္။

တာလီဘန္မ်ားက ကြန္ဒူ႔စ္ ေလဆိပ္ကို သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိရာ ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သူတုိ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ သမၼတ အက္ရွ္ရက္ဖ္ဂါနီ က '' ၿမိဳ႕ကုိ ျပန္သိမ္းမယ္။ အာဖဂန္နစၥတန္ တပ္ေတြ သူတုိ႔ အလုပ္ကို ယံုၾကည္ၾကပါ။ အေမရိကန္ ေလေၾကာင္းပစ္ကူ နဲ႔ တန္ျပန္ထုိးစစ္ စေနၿပီ။ ျပန္သိမ္း ႏိုင္ေတာ့မယ္'' ဟု ေျပာၾကား သြားသည္။ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ၿမိဳ႕အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ ျပည္နယ္ ရဲဌာနခ်ဳပ္ တို႔ကို ျပန္သိမ္းႏိုင္ၿပီး ၿမိဳ႕ထဲ၌ တုိက္ပြဲျပင္းထန္ ၍ ၿမိဳ႕ေနလူမ်ား လွ်ပ္စစ္မီးမရ၊ ဖုန္းလုိင္းမ်ားမရ ျဖစ္ေနၾကသည္။

ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕ကို တာလီဘန္တို႔ ေခ်မႈန္းေရး လုပ္ေနစဥ္ ေထာင္က် အက်ဥ္းသား ၆ဝဝ လြတ္သြားရာ တာလီဘန္ ၁၄၄ ေယာက္ပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္ မူလာ အကၠဘာမန္ေစာ က ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ အစိုးရကုိ ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕ က် ဆံုးသြားၿပီကို ဝန္ခံခိုင္းသည္။ ''ဒီလိုသိမ္းပိုက္ ေအာင္ပြဲခံႏုိင္တာ မူဂ်ာဟစ္ဒင္ ေတြရဲ႕ စြန္႔လႊတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ကာဘူးလ္ အရာရွိေတြ သူတုိ႔႐ႈံးတာ ဝန္ခံရမယ္။ ကြန္ဒူ႔စ္ ၿမိဳ႕သားေတြ မစိုးရိမ္ၾက ပါနဲ႔၊ သူတို႔ပစၥည္းပဲ ဆံုးတာ၊ အသက္အိုးအိမ္ ေတြ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ ခါတုိင္း ေနသလုိ ေနၾကပါ'' ဟု ေၾကညာသည္။ ႏိုင္ငံတကာမွ ၾကက္ေျခနီ ဝန္ထမ္းမ်ား၊ ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းမ်ား ထြက္သြားၾကၿပီ။ သမၼတ အက္ရွ္ရက္ဖ္ဂါနီ ၏ သမၼတ သက္တမ္း တစ္ႏွစ္တြင္ ၿပိဳက်သြားၿပီ။ သူ၏ အာဖဂန္နစၥတန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေပးမည့္ ကတိမွာ ဘယ္ေရာက္ သြားသည္ မသိေတာ့ေပ။ 

အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕သည္ အႀကီးဆံုး၊ အခ်မ္းသာဆံုး ၿမိဳ႕ျဖစ္၍ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ ဆက္သြယ္ေသာ နည္းဗ်ဴဟာ ျဖတ္လမ္း ေပၚတြင္လည္း ရွိသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ အလယ္ အာရွၾကား လမ္းေၾကာင္း တြင္လည္း ရွိသည္။ ''အခုေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲက လူေတြ ၿမိဳ႕ျပင္ထြက္ဖုိ႔ အလြန္ ေနာက္က်သြားၿပီ။ အစိုးရ အရာရွိေတြ၊ သူတုိ႔ ကိုယ္ရံေတာ္ေတြ ေလဆိပ္ကို ေျပးၿပီ။ ကြန္ဒူ႔စ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အုိမာဆာဖီ လည္း ရက္ပိုင္း အနည္းငယ္ အတြင္းက ထြက္ေျပးသြားၿပီ။ သူ ဘယ္ေရာက္ေနမွန္း မသိရေတာ့ပါ '' ဟု တာလီဘန္ မ်ားက ေျပာသည္။

ကြန္ဒူ႔စ္ၿမိဳ႕၌ သတၱဳတြင္းမ်ား ေပါမ်ားသည္။ တုိက္ပြဲ ဆက္ျဖစ္ပါက ဒဏ္ရာရသူ မ်ားျပား လာေတာ့မည္ဟု ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မင္းႀကီး ဇိုက္ရက္အမ္ ဟူစိန္ က ေျပာသည္။ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဝါဟိဒူလာ မာယာ က ကြန္ဒူ႔စ္ ေဆး႐ံု၌ ဒဏ္ရာရလူနာ ၁၇၂ ဦးႏွင့္ လူေသ ၁၆ ဦးအေလာင္း ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။ ကြန္ဒူ႔စ္ကို ရလိုက္ျခင္းသည္ တာလီဘန္ တို႔အတြက္ေတာ့ ႀကီးမားေသာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ေအာင္ပြဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘာသာျပန္ဆို ေရးသား လိုက္ရပါသည္။

ကုိကုိဟန္

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)

#Themyawadydaily