ခ်စ္ၾကည္ေရးလမ္းေၾကာင္း ျပန္ခင္းေနၾကသည့္ ဗီယက္နမ္ ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ

( ရွိန္းထက္ )

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အာဆီယံ ေလးႏုိင္ငံ၊ တ႐ုတ္(တိုင္ေပ) ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ တို႔၏ ဆက္ဆံေရးမွာ အဆိုးရြားဆံုး ဟု ဆိုႏုိင္သည့္ အဆင့္မ်ားသုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ထိုအထဲမွ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး အတင္းမာဆံုး ႏုိင္ငံကို ျပပါဆိုလွ်င္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ကို ျပရမည္ ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္တို႔က ႏုိင္ငံ့လံုၿခံဳေရး ကိုပင္ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ား ျပဳလုပ္လာ ေသာေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္တို႔ စစ္ေရး အသံုးစရိတ္ကို ျမႇင့္တင္ၿပီး စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ားကို အလံုးအရင္း တပ္ဆင္ခဲ့ ၾကသည္။ လက္နက္ ဝယ္ယူရန္ အမွာစာမ်ား ကိုလည္း ဗီယက္နမ္တို႔က တစ္ႏုိင္ငံၿပီး တစ္ႏုိင္ငံသို႔ ပို႔ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာ့ စစ္အသံုးစရိတ္ အမ်ားဆံုး သံုးစြဲသည့္ ႏုိင္ငံစာရင္း တြင္ပင္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ က တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ျမင့္သည္ထက္ ျမင့္လာခဲ့သည္။

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယက္နမ္ ကမ္း႐ိုးတန္း၌ တ႐ုတ္ေရနံတူးစင္ လာခ်ထားၿပီး ေနာက္ ဗီယက္နမ္တြင္ တ႐ုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေပၚေပါက္ လာသည္။ ထိုဂယက္က ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ တ႐ုတ္ အထည္ခ်ဳပ္ စက္႐ံုမ်ား အထိပင္ ႐ိုက္ခတ္လာၿပီး ဗီယက္နမ္တြင္ တ႐ုတ္စက္႐ံု မန္ေနဂ်ာ ေသဆံုးရသည္ အထိ တ႐ုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရး ေပၚလာျပန္ ေသာအခါ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ျပႆနာက မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ ျဖစ္သြားၿပီး အဆိုးဆံုး ကေတာ့ ဗီယက္နမ္ ကမ္း႐ိုးတန္း ႏွင့္ မုိင္ ၁၂ဝ အကြာ၌ ငါးဖမ္းေနသည့္ ဗီယက္နမ္ ငါးဖမ္းသမား မ်ားကို တ႐ုတ္တို႔က ဖမ္းဆီးသည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္အထိ သံုးႏွစ္ဆက္တိုက္ ဆိုသကဲ့သို႔ ျပႆနာေတြက တသီတတန္းႀကီး ေပၚလာကာ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးကို ေသြးေအးသြား ေစသည္။ သို႔ေသာ္ ပထဝီဝင္ ႏုိင္ငံေရးအရ တ႐ုတ္ ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ သည္ ဆက္ဆံေရး ျပတ္ေတာက္ သြား၍လည္း မျဖစ္ျပန္ေခ်။ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ ရန္သူေတာ္ ႀကီးမ်ား ျဖစ္ေနလွ်င္ အခ်ိန္ျပည့္ စစ္ေရး ျပင္ဆင္မႈမ်ား ေၾကာင့္ စီးပြားေရး ဘက္တြင္ ထိခုိက္မည္ ျဖစ္သည္။ အဓိက ထိခိုက္ မည့္သူက ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ ဗီယက္နမ္ စီးပြားေရးမွာ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဆက္ဆံမႈ မရွိလွ်င္ ဦးစိုက္က်ဆင္း လာမည္ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ကုန္သြယ္မႈ တန္ဖိုးက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁ဝဝ ဘီလီယံနီးပါး အထိ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ကလည္း သူ႔စီးပြားေရး က်ဆင္း ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ပို႔ကုန္ ၆ဝ ဘီလီယံေက်ာ္ခန္႔ တန္ေၾကးရွိသည့္ ဗီယက္နမ္ ေစ်းကြက္ကို လက္လႊတ္ခံ လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ သူ႔စီးပြားေရး အတြက္ ပို႔ကုန္အခန္း က႑က အဓိကက် ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ဇန္နဝါရီ ၁၂ ရက္က ဗီယက္နမ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ၏ ဥကၠ႒ ငုရင္ဖူေထ်ာင္ သည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသို႔ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး တိုးျမႇင့္ရန္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ႏွစ္သစ္၏ ပထမဆံုး ႏုိင္ငံျခားေရး သံတမန္အျဖစ္ တ႐ုတ္တို႔က

ဖက္လဲတကင္း ႀကိဳဆိုၾကၿပီး အာဆီယံ၏ အႀကီးမားဆံုး ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံကို လက္မလႊတ္ ခ်င္သည့္ တ႐ုတ္တို႔၏ ပ်ားရည္ဆမ္း ထားသည့္ ႀကိဳဆိုမႈ ျဖစ္သည္။ ထိုနည္းတူစြာ ဗီယက္နမ္ ကလည္း တ႐ုတ္ႏွင့္ စစ္ေရးအရ တင္းမာၿပီး ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ဆံုရန္ အလိုမရွိေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို တ႐ုတ္တို႔က ေနာက္မဆုတ္ဘဲ ေရွ႕ဆက္တိုး လာေသာအခါ ဗီယက္နမ္တို႔က သူ႔ႏုိင္ငံ၏ လံုၿခံဳေရးအတြက္ မျဖစ္မေန စစ္ေရးျပင္ဆင္ ရေတာ့သည္။

ယခုေတာ့ ဗီယက္နမ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဥကၠ႒ က သံတမန္ေရး အရ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးကို အေျဖရွာႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။ ေပက်င္းသို႔ ေလးရက္ၾကာ ခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီးတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ အေရးႏွင့္ အျပန္အလွန္ စီးပြားေရး အတြက္ အဓိက ပစ္မွတ္ထားၿပီး အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ က ပစိဖိတ္ျဖတ္ေက်ာ္ စီးပြားေရး စီမံကိန္း TPP မွ အေမရိကန္ကို ဆြဲထုတ္လုိက္ျခင္း ေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ အတြက္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ျပန္လည္ ဆက္ဆံေရးကို တူးေဖာ္ရန္ စဥ္းစားမိျခင္း ျဖစ္သည္။

ေျမြမေသ တုတ္မက်ိဳး ဆက္ဆံေရးကို ထားရွိရန္ ဗီယက္နမ္တို႔ အစပ်ိဳးျခင္း ျဖစ္ျပီး တ႐ုတ္ႏွင့္သာ အၿပိဳင္ လိုက္တင္းမာလြန္း ေနလွ်င္ေတာ့ ဗီယက္နမ္အတြက္ ေကာင္းက်ဳိးက ရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဗီယက္နမ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဟာင္း ငုရင္တန္ေဒါင္ လက္ထက္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မွစတင္ကာ အေနာက္အုပ္စု ဘက္ကို ဗီယက္နမ္အစိုးရ အေလးသာခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္တို႔ကို ထိပ္တိုက္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္တို႔က ဗီယက္နမ္ကို ရန္သူႏုိင္ငံ ျဖစ္ေရးထက္ စစ္ေရးအရ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ကာ ဖိအားေပး ႏုိင္သည့္ အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ ေရာက္ေအာင္ သြားရန္ လမ္းေၾကာင္း မ်ားကို ယခုအစပ်ဳိး လာေနသည္။ အေမရိကန္၊ ဗီယက္နမ္ ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔ သံုးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ဗီယက္နမ္၏ ေရြးခ်ယ္မႈက အေရးႀကီးသည္။ ေသခ်ာသည့္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ တ႐ုတ္ကို ဗီယက္နမ္တို႔ သူ႔မဟာမိတ္ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ျပည္ပႏုိင္ငံ အစိုးရကို ဖိအားေပးတတ္ သည့္ တ႐ုတ္အတြက္ ဗီယက္နမ္တို႔ တြင္ ေရွ႕သင္ခန္းစာ ေကာင္းမ်ားစြာ ရွိသည္။ တ႐ုတ္ကို မဟာမိတ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိုက္ ပါက မဟာမိတ္ မျဖစ္ဘဲ ကိုလိုနီ ျဖစ္သြားမည္ကို ဗီယက္နမ္တို႔ စိုးရိမ္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ယခုပူပူေႏြးေႏြး တက္ၿပီးခါစ သမၼတသစ္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္ ေသးသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဗီယက္နမ္သည္ အေမရိကန္ ဘက္ကိုလည္း ရာႏႈန္းျပည့္ မယံုရဲေသး သည့္ အေနအထား ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္ကို ၿပိဳင္မည့္ ထရမ့္ ေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ကဲ့သို႔ တ႐ုတ္ႏွင့္ အတိုင္းအတာ အထိ ရင္ေပါင္တန္းၿပီး ၿပိဳင္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ဳိးကို ထရမ့္ လက္ပိုက္ၾကည့္ ေနလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။

ထရမ့္၏ တ႐ုတ္ကို ပစ္မွတ္ထားသည့္ အာရွေရးရာ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ထဲတြင္ ဗီယက္နမ္တို႔ ေစာစီးစြာပင္ ပါဝင္ေကာင္း ပါဝင္ေနမည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ မပါပါက ဗီယက္နမ္၏ ေက်ာ႐ိုးေဒါက္တိုင္ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားက ႐ုရွားႏွင့္ အိႏၵိယျဖစ္သည္။ အိႏိၵယက အာဆီယံႏုိင္ငံ မ်ား၏ လံုၿခံဳေရး မ႑ိဳင္တစ္ခု အျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားက စစ္ေရးအရ နယ္ေျမသစ္မ်ား စြာကို ရွာေဖြေနသည့္ ကာလျဖစ္သည္။ ယခု႐ုရွား အပါအဝင္ နယ္သာလန္ ၊ အစၥေရးတို႔ႏွင့္ ဘီလီယံခ်ီ တန္ေၾကးရွိသည့္ စစ္လက္နက္ သေဘာတူညီမႈ မ်ားကို ရယူထားၿပီး ျဖစ္ကာ အိႏၵိယဆီမွ ေရငုပ္သေဘၤာမ်ား၊ ကင္းလွည့္ ေလယာဥ္မ်ား၊ ဒံုးက်ည္မ်ား ႏွင့္ ဖရီးဂိတ္ စစ္သေဘၤာမ်ားကို ဝယ္ယူရန္ သေဘာတူညီ ထားသူျဖစ္သည္။ စစ္ေရးအရ တ႐ုတ္ကို ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ဗီယက္နမ္တို႔၏ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီသည့္ မဟာဗ်ဴဟာ စစ္ေရး စီမံကိန္းႀကီးလည္း ျဖစ္သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္ဆက္တိုက္ ဆက္ဆံေရးမ်ား ေသြးေအးေနၿပီး ယခု ဗီယက္နမ္ ဘက္က ျပန္လည္ၿပီး ထိုေအးခဲမႈကို အဆံုးသတ္ရန္ ႀကိဳးစားလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ သူ႔အတြက္ တ႐ုတ္ႏွင့္ စီးပြားေရးအရ အက်ဳိးအျမတ္ နည္းလွ်င္ ႏုိင္ငံ၏ စစ္ေရး တိုးခ်ဲ႕မႈကို ထိခိုက္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ကုန္သြယ္ေရး ပမာဏ တိုးတက္မႈႏႈန္း ၃ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိေနသည့္ အၫႊန္းကိန္းကို ထပ္ျမႇင့္ရန္ ဗီယက္နမ္တို႔ ႀကိဳးစားေနၿပီး အေမရိကန္၊ ႐ုရွားႏွင့္ အိႏၵိယ တို႔၏ စိတ္ဝင္စားမႈ ေအာက္တြင္ ပါးနပ္စြာ ေနသြားမည္ ဆုိပါက ဗီယက္နမ္ အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ ထြက္လာနုိင္မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)