ေစတန္ျဂိဳဟ္ရံလ တိုင္တန္ေပၚတြင္ မီသိန္းပင္လယ္ ေတြ႔ရွိ

၀ါရွင္တန္ ၊ ၂၉-၄-၂၀၁၆

နာဆာပိုင္ ကာစီနီ စူးစမ္းေလ့လာေရး အာကာသယာဥ္ သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၂ နွစ္ခန္ ့ မွစတင္ကာ ေစတန္ျဂိဳဟ္ ကိုလွည့္ပတ္ စူးစမ္း ေလ့လာလ်က္ ရွိရာ၂၀၀၇ မွစတင္ကာ ရွစ္နွစ္တာ ကာလအတြင္း စုေဆာင္းရရွိခဲ့ေသာ ေရဒါသတင္း အခ်က္အလက ္မ်ားကို ျခံဳငံုသံုးသပ္ျခင္း အားျဖင့္ ေစတန္ ျဂိဳဟ္ရံလ ၊ တိုင္တန္ေပၚတြင္ ရွိေသာ ပင္လယ္မွာ မီသိန္းပင္လယ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ သိရွိနိုင္ခဲ့ ေၾကာင္း သိရသည္။ 

ကာစီနီ ကို လႊတ္တင္ကာ စူးစမ္းေလ့လာမႈ မျပဳမီ တိုင္တန္လ ေပၚရွိ ပင္လယ္သည္ အီသိန္းဓာတ္ေငြ ့တို ့ျဖင့္ ျပည့္နွက္ေနနုိင္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု သိပၸံပညာရွင္ မ်ားက ယူဆထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မီသိန္း ဓာတ္ေငြ႕ မျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း ၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ မီသိန္းသည္ ေနေရာင္ျခည္နွင့္ ထိေတြ ့လ်င္ ျပိဳကြဲသြားေလ့ ရွိျပီး အီသိန္း ဟိုက္ဒရိုကာဗြန္ ထြက္ေပၚလာေလ့ ရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ သို ့ေသာ္ ထူးျခားစြာပင္ ယင္း 

ပင္လယ္ထဲတြင္ မီသိန္းဓာတ္ေငြ ့ မ်ားသာ ရွိေနသည္ကိုေတြ ့ရွိ ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းပင္လယ္ သည္ တိုင္တန္လ ေပၚတြင္ ဒုတိယ အၾကီးဆံုး ပင္လယ္ျဖစ္ျပီး Ligeia Mare ဟု အမည္ေပး ထားေၾကာင္း၊ မီသိန္းမိုး ပံုမွန္ရြာသြန္း ျခင္းေၾကာင့္ Ligeia Mare  တြင္ မီသိန္း မခမ္းေျခာက္ျခင္း ျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း၊ အီသိန္း ကိုယ္တိုင္လည္း ပင္လယ္ၾကမ္းျပင္ အေပၚယံလႊာ တြင္ ပိတ္မိ ေနနိုင္ေၾကာင္း၊ သို ့တည္းမဟုတ္ နီးစပ္ရာ ပင္လယ္ထဲသို ့ ေျမေအာက္ လမ္းေၾကာင္း မ်ားမွတစ္ဆင့္  စီးဆင္းသြားျခင္း ျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက သံုးသပ္သည္။ 

ကာစီနီသည္ ေစတန္ျဂိဳဟ္ ကို လြန္ခဲ့ေသာ ၁၂ နွစ္ခန္ ့မွ စတင္ကာ လွည့္ပတ္စူးစမ္း ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရဒါစနစ္ကို အသံုးျပဳ ေၾကာင္း၊ ရွစ္နွစ္တာ ကာလအတြင္း ရရွိထားေသာ တိုင္းထြာခ်က္ မ်ားအရ Ligeia Mare ပင္လယ္သည္  မီသိန္း ပင္လယ္ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ ့ရွိခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ Ligeia Mare သည္ အနက္ ၅၂၅ ေပရွိျပီး ၾကမ္းျပင္ ေပၚတြင္ သက္ရွိဘ၀ ရွင္သန္နိုင္ေသာ ေမွာ္ပင္မ်ား ရွိေနနိုင္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ရွင္းျပသည္။ 

ကမၻာမဟုတ္တဲ့ ျဂိဳဟ္ၾကီး တစ္လံုးရဲ  ့ ျဂိဳဟ္ရံလေပၚမွာမွ ပင္လယ္ျပင္ စူးစမ္းေလ့လာေရး ကိုလုပ္ရတာ စိတ္လွဳပ္ရွား စရာပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ နွစ္ လံုးလံုးမွာ ကာစီနီ ဟာ တိုင္တန္ ကိုလည္း တြဲဖက္ေလ့လာ ခဲ့ရာမွာ ဧရိယာ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၆၂၀၀၀၀ က်ယ္၀န္းျပီး ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္က အရည္ေတြနဲ ့ျပည့္ေနတာကို ေတြ ့ရွိခဲ့ျပီး တဲ့ေနာက္ အဲဒီ အရည္ေတြက ဘာေတြလဲ ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို ့ ဆက္လက္စူးစမ္း ေလ့လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ ဟု သုေတသီ တစ္ဦးက ရွင္းျပသည္။

Cassini spacecraft probes methane-filled sea on Titan

ရတနာပံုေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၁)