စကားေျပာ စြမ္းရည္

ေဆာင္းပါး ၂၆-၂-၂ဝ၁၈ 

စကားေျပာစြမ္းရည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျမန္မာမူရင္း စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ပရိသတ္ကို ေဟာနည္းေျပာနည္း (ဘာသာျပန္) စာအုပ္တခ်ဳိ႕ကို ဖတ္႐ႈေလ့လာဖူးပါတယ္။ ႏႈတ္မႈစြမ္းရည္ဆိုတာ အႀကီးအမွဴး၊ ေခါင္းေဆာင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္ အရည္အေသြးတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္အရာရွိ သင္တန္းေတြမွာလည္း မိမိတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ေတြ႕တိုက္ပြဲ အေတြ႕အႀကံဳေတြကို တျခားသင္တန္းသားေတြ ေရွ႕ထြက္ၿပီး ေဟာေျပာေစတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ဳိးေတြ လုပ္ရပါတယ္။ တပ္စုမွဴး၊ တပ္ခြဲမွဴး၊ တပ္ရင္းမွဴး စတဲ့အဆင့္ဆင့္ ရာထူးတာဝန္ဆိုင္ရာ သင္တန္းအားလံုးမွာ သင္ၾကားပါတယ္။ စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး တကၠသိုလ္တို႔မွာလည္း ပါတာပဲ။ ပရိသတ္ေရွ႕ ေဟာေျပာတာလည္း ပါတယ္။ အုပ္စုဖြဲ႕ေဆြးေႏြးျငင္းခံု တိုင္ပင္ၾကတာလည္း ပါတယ္။ လူမႈေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံေရး၊စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘယ္နယ္ပယ္မွာမဆို ေခါင္းေဆာင္ လုပ္တဲ့လူဟာ လူအမ်ားကို ကိုယ္ေျပာျပခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ သေဘာထား အယူအဆကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပေျပျပစ္ျပစ္နဲ႔ အစီအစဥ္တက် ေျပာျပတတ္မွ နားေထာင္ရတဲ့သူေတြက နားဝင္လက္ခံမွာေပါ့။ ဒါဟာ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕တာဝန္ပဲ။

စင္ေပၚမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စကားဝိုင္းမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ပရိသတ္ကို စိတ္ႏွလံုးခံစား နားလည္သြားေအာင္ ေျပာဆိုတဲ့ေနရာမွာ သိမ္းက်ဳံးဆြဲေဆာင္ ႏိုင္ၾကတဲ့ စကားေျပာစြမ္းရည္ ထူးခြၽန္ၾကတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာတင္ျပရရင္-

၁။ သုခ

၂။ လူထုဦးလွ

၃။ ဦးဆန္းထြန္း

၄။ ဗိုလ္ဗကို

၅။ ဗိုလ္ကေလးတင့္ေအာင္

၆။ ေအာင္သင္း

၇။ ဂုဏ္ထူးဦးသိန္းႏိုင္

၈။ ေမာင္ဆုရွင္

၉။ လယ္တြင္းသားေစာခ်စ္

၁ဝ။ ခ်စ္ဦးညိဳ

ကိုယ္တိုင္ကိုယ္ေတြ႕ ႀကံဳဖူးၾကားဖူးတဲ့ ဆရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားသူေတြရဲ႕ တစ္ဆင့္ေျပာစကားအရ ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္ ေတြဟာလည္း စကားေျပာစြမ္းရည္ အလြန္ေတာ္ေၾကာင္း ၾကားဖူးမွတ္ဖူးပါတယ္။

၁။ ဦးႏု

၂။ ဝိဓူရသခင္ခ်စ္ေမာင္

၃။ ေမာင္ကိုယု

၄။ ေမာင္ေသာ္က

၅။ အျခားထင္ရွားသူမ်ား

ေလ့လာဆည္းပူးၿပီး အတုယူသင့္ပါတယ္။ စာေရးဆရာေတြထဲမွ စာေရးေကာင္းသူ တိုင္းလည္း စကားေျပာစြမ္းရည္ ထူးခြၽန္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စာေရးတဲ့ပညာနဲ႔ စကားေျပာတ့ဲပညာဟာ တစ္ဘာသာစီ သီးျခားရွိေနတဲ့ အခ်င္းအရာမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပရိသတ္ကို စင္ေပၚကေန ေျပာရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေဆြးေႏြးပြဲစကားဝိုင္း ထဲမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စကားေျပာစြမ္းရည္ ေတာ္တဲ့ လူကေတာ္တာပဲ။ စာေရးရာမွာေတာ့ ထူးခြၽန္ခ်င္မွ ထူးခြၽန္မယ္။ ႏွစ္မ်ဳိး၊ ႏွစ္ဘာသာလံုး ေတာ္တဲ့၊ ေက်ာ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ထင္ရွားသူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဘယ္နယ္ပယ္မွာမဆို ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ေနရာ တာဝန္ယူ ရမယ့္လူဟာ စကားေျပာစြမ္းရည္ေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ ရွိဖို႔လိုတာကို အားလံုးလိုလို သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဘယ္လိုသင္ယူ ေလ့က်င့္ရမလဲဆိုတဲ့ နည္းနာနိႆယကိုသာ သိခ်င္မွသိမယ္။ ေတာ္သလို ေလ်ာ္သလို ၾကည့္စခန္းသြားတာ ေပါ့ဆိုၿပီး ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာထား ၾကသူမ်ဳိးလည္း ရွိေကာင္းရွိမွာပါ။ မသင္ယူရင္ မတတ္ပါ။ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ရၿပီဆိုရင္ ေျပာတတ္၊ဆိုတတ္၊ ေျပာႏိုင္၊ ဆိုႏိုင္ျဖစ္ရင္ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ထိုင္းတပ္မေတာ္က တာဝန္ယူ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ ေလးႏွစ္ေလာက္ ေက်ာ္ေရာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လုပ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ ထိုင္းျပည္သူလူထုကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားကေနၿပီး စကားေျပာတယ္။သူက အစီရင္ခံတယ္ဆို ခ်င္ဆိုေပါ့။ နာရီဝက္ေလာက္ အပတ္စဥ္ျပည္သူနဲ႔ ထိေတြ႕စကားေျပာပါတယ္။ 

တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း လစဥ္မပ်က္ျပည္သူကို ေရဒီယိုကတစ္ဆင့္ စကားေျပာပါတယ္။ တစ္လတာ အစိုးရရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ မူဝါဒ၊ သေဘာထား၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြလည္း ပါတာေပါ့။ လစဥ္၊လစဥ္ အစီရင္ခံထိေတြ႕တဲ့သေဘာ။ ျပည္သူကေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ တာဝန္ေပးထားတာေလ။ အၿမဲတေစ ျပန္လည္ တင္ျပအစီရင္ခံ တာဟာသူရဲ႕တာဝန္သိမႈ၊ တာဝန္ေက်ပြန္မႈ၊ ေလးစားမႈ၊ ျပည္သူကို ဦးထိပ္ထား၊ ဦးစားေပးမႈကို ေတြ႔ၾကရတာပါပဲ။ ဒီလိုအဆက္မပ်က္ ထိေတြ႕ေနေတာ့ ပြင့္လင္း ျမင္သာပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ျပည္သူ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈလည္း ရွိၾကတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ဟာ အေျပာေကာင္းလွတဲ့သူေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ ႐ုိးဂုဏ္ရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေျဖာင့္မတ္ ျဖဴစင္မႈကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ တရားတရား၊ ေဟာဖန္မ်ားရင္ တရားထဲကပါဠိရ။ စကားစကား၊ ေျပာဖန္မ်ားရင္ စကားထဲက ဇာတိျပသတဲ့။ ေရွးဆို႐ုိးစကားလည္း ရွိထားေတာ့ တခ်ဳိ႕က စကားမ်ားမ်ား မေျပာရဲဘူး။ ရြံ႕တယ္။ စကားဆိုတာ ဆိုေရးရွိက ဆိုအပ္လွ၏တဲ့။ ေျပာသင့္တဲ့အခ်ိန္အခါ၊ ေျပာသင့္တဲ့ေနရာမွာ ေရွာင္လႊဲမေနဘဲ ေျပာကိုေျပာရမွာပဲ။ ၿမံဳစိစိလုပ္ ေနလို႔မျဖစ္ဘူး။ မေျပာရင္ကင္းကြာ သြားမွာေပါ့။စကားေကာင္းေကာင္း ေျပာတတ္ခ်င္ရင္ စာမ်ားမ်ားဖတ္ပါလို႔ ဦးစြာပထမ အႀကံျပဳပါရေစ။ သတင္းစာ၊ စာေစာင္၊ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္ေတြကို မျပတ္တမ္းဖတ္သင့္ပါတယ္။ သီးျခားဗဟုသုတရွိႏိုင္တဲ့ စာအုပ္စာေပအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုလည္း ရွာေဖြဖတ္႐ႈသင့္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔၊ ဦးသန္႔တို႔ ကမၻာေက်ာ္ေလာက္ေအာင္ ေခါင္းေဆာင္မႈေကာင္းမြန္ထူးခြၽန္ ၾကတာဟာ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားဘဝ၊ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း သားဘဝကတည္းက အလြန္စာေပေမြ႕ေလ်ာ္ခဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြမို႔ လူႀကီးလူေကာင္း ျဖစ္လာၾကျခင္းပါ။

ေခါင္းေဆာင္ပီပီသသ ျဖစ္လာၾကတဲ့ သူမွန္သမွ်ကေတာ့ အားႀကီးစာဖတ္တဲ့ လူခ်ည္းပဲ။ စာမဖတ္ဘဲဘယ္သူမွ ထိပ္တန္းမေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။ စာဖတ္တဲ့သူေတြက နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ ေအာင္ျမင္ထူးျခားတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြျဖစ္လာ ပါတယ္။"ကြၽန္ေတာ္ဟာ နားေထာင္ရတာကို သေဘာက်တယ္။ ဂ႐ုတစိုက္နားေထာင္ ျခင္းေၾကာင့္ တျခားလူေတြ ဆီကေန အမ်ားႀကီး သင္ယူႏိုင္ခဲ့တယ္။ လူအမ်ားစုကေတာ့ ဘယ္တာ့မွ နားမေထာင္တတ္ၾကဘူး"တဲ့။ကမၻာေက်ာ္ အေမရိကန္ စာေရးဆရာ အာနက္ (စ္) ဟယ္မင္ေဝးက ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ေျပာသူမလုပ္ခင္ အရင္ဦးစြာ ေကာင္းေကာင္းနားေထာင္ တတ္တဲ့လူျဖစ္ေအာင္ ကို္ယ္တို္င္ေလ့က်င့္ ရပါမယ္။ နားေထာင္တတ္ေအာင္ သင္ယူပါလို႔ "How To Talk To Anyone"ဆိုတဲ့စာအုပ္ရဲ႕ထိပ္ဆံုး အဖြင့္စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးထားတာ ဖတ္ရတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္တတ္ရဲ႕လား။ အခုမွစေတြ႕တဲ့ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ စကားစေျပာ ရမယ္ဆိုရင္ ဘာနဲ႔စေျပာမလဲ။ အခုတေလာ ျဖစ္ပ်က္ေနတ႔ဲ သတင္းေတြအေၾကာင္း ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိလူႀကိဳက္မ်ားေနတဲ့ ဇာတ္ကား ဒါမွမဟုတ္ သီခ်င္းဒါမွမဟုတ္ တစ္ခုခုေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပတ္ဝန္းက်င္မွာရွိေနတာ ျဖစ္ေနတာ ေတြေျပာၿပီး စလို႔ရပါတယ္တဲ့။ နားေထာင္သူနဲ႔ အလြမ္းသင့္ေအာင္ စပ်ဳိးႏိုင္ရမယ္။ စကားေျပာတဲ့ေနရာမွာ သင္ဘာေျပာတယ္ ဆိုတာက အေရးမႀကီး လွပါဘူးတဲ့။ ဘာကအေရးႀကီးတာလဲ။''အေရးအႀကီးဆံုးက သင္ဘယ္လို ေျပာတာလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ''တဲ့။ သိရၿပီေနာ္။ ဒီအခ်က္ဟာ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးပဲတဲ့။ သင္ကဘယ္လို ေျပာသလဲဆိုတဲ့ ေျပာဆိုပံုေျပာဆို နည္းဟာ အေရးအႀကီးဆံုး ဆိုပါလား။ ဒါကအေျပာင္းအလဲ ေတြအမ်ားႀကီး ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ?သင့္ရဲ႕အသံ၊ သင့္ရဲ႕ေလယူေလသိမ္း၊ မ်က္ႏွာအမူအရာ၊ ခႏၶာကိုယ္ဘာသာစကား (Body Language) က ဆက္သြယ္ေျပာဆိုမႈရဲ႕ အဓိကေသာ့ခ်က္ျဖစ္ေနလို႔ပါတဲ့။

အဲဒီစာအုပ္ထဲက ဖတ္ရမွတ္ရတဲ့ အခ်က္တခ်ဳိ႕ကို စာေရးသူကႀကိဳက္လို႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေကာက္ႏုတ္ မွ်ေဝလိုပါတယ္။ စာဖတ္သူလည္း ႀကိဳက္ရင္ယူေပါ့။ မႀကိဳက္ရင္ေတာ့လည္း ထားေပါ့။ 

၁။ စကားေျပာရာမွာ အရွိန္ေလွ်ာ့ပါတဲ့။အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုေျပာရင္ စိတ္ပါလာတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္လႈပ္ရွားတဲ့အခါ ေလာေလာျမန္ျမန္ ေျပာမိတတ္တယ္။ မေလာပါန႔ဲ။ သတိျပဳပါ။ မျမန္ပါနဲ႔။ ပီပီသသ မွန္မွန္ေျပာပါ။ထြန္းေဝ၊ ဘီအီးဒီေအာင္သိုက္၊ ျမတ္ေလးတို႔ ေျပာတာမ်ဳိးက နားေထာင္လို႔ ေကာင္းတယ္ မဟုတ္လား။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းရွိတယ္ေလ။

၂။ က်ယ္က်ယ္ေျပာပါ။ သူတို႔ၾကားရေလာက္ ေအာင္ေတာ့ေျပာပါ။ ေအာ္ေျပာစရာမလိုေပမယ့္ တိုးတိုးေလး မၾကားတၾကားေျပာရင္ အလကားပဲ။ မထိေရာက္ဘူး။ (တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးေတြေျပာတာ မပြင့္တပြင့္။ မရွင္းပါ။)

၃။ ခံစားခ်က္ အျပည္နဲ႔ေျပာပါ။ စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာပါ။ အသံအနိမ့္အျမင့္မရွိဘဲ ေျပာေနမယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ နားမေထာင္ခ်င္ဘူး။ အသံထဲမွာ ခံစားခ်က္ေတြ ေရာင္ျပန္ဟပ္ ေနပါေစ။ ဒါက အဓိကသံုးခ်က္ပါ။ စကားဝိုင္းဖြဲ႕ ေျပာတဲ့အခါ-၁။ စကားဝိုင္းထဲမွာ အားလံုးပါဝင္ပါေစ။ အခ်ိန္မွ်ေဝေပးပါ။ ၂။ သူမ်ားေျပာေနစဥ္ ၾကားဝင္ ျဖတ္မေျပာပါနဲ႔။ ၃။ ျငင္းခံုတာမ်ဳိးေရွာင္ပါ။ ၄။ ငါ့စကားႏြားရ အႏိုင္ရၿပီးေရာ မေျပာနဲ႔။ သင္ႏိုင္လို႔လည္း ဘယ္သူကမွ အထင္မႀကီးဘူး။

၅။ ထိုင္ခံုမွာ သက္ေသာင့္သက္သာ ထိုင္ပါ။

၆။ သူမ်ားေျပာတာေတြကို စိတ္ဝင္တစားနဲ႔ နားေထာင္ပါ။ ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ပါ။

၇။ စိတ္ေကာင္းေစတနာ ေကာင္းနဲ႔ အႀကံေကာင္း၊ ဥာဏ္ေကာင္းေပးပါ။

၈။ ၿပံဳးၿပံဳးရႊင္ရႊင္ ေလးေလးစားစားေျပာပါ။

သူမ်ားေကာင္းတာ ေျပာရင္လည္း ေထာက္ခံအားေပးပါ။

၉။ အဆက္အစပ္ရွိေအာင္ ေျပာပါ။

၁ဝ။ ေကာင္းတဲ့ခံစားခ်က္ေတြ မွ်ေဝပါ။

၁၁။ ညည္းညဴ ေျပာဆိုတာမ်ဳိး မေျပာနဲ႔။

၁၂။ သူတစ္ပါးမေကာင္းေၾကာင္း၊ ပုတ္ခတ္၊ ႐ႈတ္ခ်တိုက္ခိုက္တာမ်ဳိး မေျပာပါနဲ႔။

၁၃။ ခႏၶာကိုယ္ ဘာသာစကားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ သတိထားပါ။

၁၄။ ရယ္ရႊင္ဖြယ္၊ ရယ္ေမာစရာ ေျပာသင့္ရင္ ေျပာပါ။ (ေလးနက္တာ ေျပာေနၾကစဥ္မွာ အရႊန္းေဖာက္မိလို႔ ေထာင္တန္တဲ့ စကားဟာ ရယ္စရာေျပာလို႔ ေပါ့ပ်က္သြားရတယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။)

၁၅။ တစ္ဖြဲ႕လုံး၊ တစ္ဝိုင္းလံုး တက္ညီ၊ လက္ညီခ်စ္ခင္ စည္းလံုးေရးကုိ ေရွ႕႐ႈပါ။ တစ္ကိုယ္ေကာင္း မဆန္မိပါေစနဲ႔။ အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ သေဘာထားနဲ႔မွ်ေဝပါ။ နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အႀကံျပဳခ်င္တာက စကားေျပာ စြမ္းရည္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဘယ္သူမဆို တိုးတက္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူၿပီး ေလ့က်င့္ရင္ရတယ္။ (တခ်ဳိ႕ပုဂၢဳိလ္ေတြဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အဆိုလည္းမတင္၊ ေမးခြန္းလည္းမေမး၊ သူမ်ားတင္ျပစဥ္မွာလည္း စိတ္မဝင္စားတဲ့မ်က္ႏွာ ထားနဲ႔ ျမင္ရတာ စိတ္မသက္သာစရာပဲ။) အထက္ပါ အခ်က္ေတြကိုပဲ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းတစ္လေလာက္ ထိထိမိမိေလ့က်င့္ၾကည့္ရင္ သိသိသာသာ စကားေျပာစြမ္းရည္ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳး လာေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္ (အံ့ၾသေလာက္ေအာင္)လက္ေတြ႕ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ေလ့က်င့္ရင္း ဘာေတြ႕ေျပာင္းလဲ လာသလဲဆို တာလည္း မွတ္တမ္းလုပ္ထား ၾကည့္ေပါ့။ အက်ဳိးရွိတာကိုပဲ ေစတနာအရင္းခံနဲ႔ တင္ျပတာပါ။ ခ်စ္လို႔ေျပာတာ မွတ္ပါ။

ခ်စ္ႏိုင္ (စိတ္ပညာ)

ရတနာပံုေန႔စဥ္သတင္းစာ စာ (၄)

#Yadanarpondaily