ငါးမ်ဳိးျပဳန္းတီးျခင္းႏွင့္ ျပည္တြင္းငါး ေစ်းကြက္

ႏြယ္ဦးမြန္ (က်ံဳဒါး) ၁-၆-၂၀၁၇

ျပည္တြင္းငါး၊ ပုစြန္က႑ာမွာ တစ္စထက္တစ္စ ဖမ္းဆီးရရွိမႈ နည္းပါးလာသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ရွားပါး လာရျခင္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည့္ အနက္ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈႏွင့္ လူတို႔၏ပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ အေၾကာင္းႏွစ္ခ်က္ သည္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။

ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္သည့္ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားတြင္ မိုးရြာသြန္းမႈႏွင့္ ဆီးႏွင္းက်မႈတို႔ နည္းပါးလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ငါးရံ႕၊ ငါးခူ၊ ငါးေျပမ၊ ငါးေျမြထုိး၊ ကဘီလူး၊ ကပုလဲ၊ ငါးပတ္ စသည့္ငါးမ်ားသည္ မိုးဦးက် မိုးရြာသည္ႏွင့္ လယ္ကြင္း၊ ေတာကြင္း၊ ေခ်ာင္း၊ ေျမာင္း၊ကန္ စေသာ မိုးေရျပည့္သည့္ ေနရာမ်ား၌ မိတ္လိုက္ၾကသည္။ ငါးရစ္တက္သည္ ဟုလည္း ေခၚသည္။

ထို႔ေနာက္ ဥခ်၍ သားေပါက္ၾကသည္။ ပုစြန္မ်ားသည္ လယ္ကြင္းထဲ၌ရွိေသာ ႐ိုးျပတ္မ်ား၊ ျမက္ပင္ေျခာက္မ်ား၊ ကန္သင္းေဘး ေရညႇိေရေမွာ္မ်ား၌ ဥမ်ားခ်ၾကသည္။ ထိုဥမ်ားသည္ မိုးေရထဲတြင္ အေကာင္ေပါက္သည္။ မိုးမ်ားမ်ား ရြာ၍မိုးေရမ်ားမ်ား လွ်ံလွ်င္ငါး၊ပုစြန္တို႔ မ်ားမ်ားေပါက္သည္။ မိုးနည္းပါက ဥတို႔ပ်က္စီးကာ ငါး၊ပုစြန္တို႔ အေပါက္နည္းရသည္။ မုိးေရမထိေသာ ငါးဥ၊ပုစြန္ဥမ်ား ဆိုလွ်င္လံုးဝပ်က္စီး ၾကရသည္။

ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ပင္လယ္ဒီေရေတာမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းႏွင့္ ပင္လယ္ဆုတ္သြား၍ ေသာင္မ်ား၊ ကြၽန္းမ်ား၊ ကုန္းမ်ားထြန္းေသာ အေၾကာင္းကလည္း ငါးမ်ား၊ ပုစြန္မ်ားေပါက္ပြားရန္ ဥခ်ရမည့္ေနရာမ်ား နည္းပါးသြားျခင္း ထဲတြင္တစ္ခု အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္လူတို႔၏ မဆင္မျခင္ ငါးဖမ္းဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ငါးမ်ဳိးသုဥ္းရသည္လည္း ရွိသည္။ မုိးဦးက်သည္ႏွင့္ ငါးရစ္တက္လာေသာ ငါးမ်ားကို ဖမ္းဆီးၾကသည္။ ငါးစင္႐ုိင္း၊ ငါးပတ္၊ ငါးရံ႕၊ ငါးခူ၊ ငါးဖန္ဝုိင္း၊ ငါးရွဥ့္၊ ငါးလင္ပန္း၊ ကဘီလူး၊ ကသပိုးစသည့္ ငါးမ်ားက မိုးေရရွိေသာ လယ္ကြင္းမ်ားထဲသို႔ အလုအယက္တက္၍ မိတ္လုိက္ၾကသည္။

ထိုငါးမ်ားသည္ မေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္ အုပ္ခ်ီ၍ တက္ေလ့ရွိၿပီး မည္သည့္အႏၲရာယ္ကိုမွ် ဂ႐ုမထားတတ္ေသာေၾကာင့္ လူတို႔က လက္ျဖင့္လည္းဖမ္း ၾကသည္။ ဓားျဖင့္လည္း ခုတ္ယူၾကသည္။ ပိုက္ကြန္ပစ္၍လည္း ဖမ္းၾကသည္။ေတာရြာမ်ား၌ ငါးရစ္ခုတ္သည္ ဆိုေသာစကား တစ္လံုးသည္ မိုးဦးက်အခါတြင္ အေတာ္ပင္ ေရပန္းစားသည္။ မီးအုပ္ေဆာင္းမ်ား၊ ဓာတ္မီးမ်ား၊ ဘက္ထရီ မီးေခ်ာင္းမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ လူတုိင္းနီးပါး ငါးရစ္ခုတ္ ထြက္ၾကသည္။တခ်ဳိ႕က ဟင္းစားရွာသည္။

တခ်ဳိ႕က စီးပြားျဖစ္ ဖမ္းၾကသည္။ ယင္းတားျခင္း၊ ၿမႇံဳးေထာင္ျခင္းသာမက ပိုက္တုိ႔ႏွင့္လည္း ေထာင္ဖမ္းၾကသည္။ ထိုလူတို႔ဖမ္းယူေသာ ငါးမ်ားမွာ ဥကပ္၍ ငါးမ်ဳိးဆက္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေပးမည့္ မ်ဳိးငါးမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္ ထုိငါး မ်ား၏ဗိုက္ထဲ၌ အေကာင္ေစ့ ဥျပည့္ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထုိဥငါးမ်ားကို ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ ျခင္းေၾကာင့္ ငါးမ်ဳိးသုဥ္းကာ ငါးရွားပါးလာရျခင္း ျဖစ္သည္။

လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္၌ လယ္သမားမ်ား ဓာတုေဗဒပိုးသတ္ေဆးမ်ား သံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္လည္း ငါး၊ပုစြန္မ်ား ေသေက်ပ်က္စီး ရသည္။ လယ္ကြင္းထဲ၌ရွိေသာ ငါး၊ပုစြန္တို႔ ေသေက်ပ်က္စီး ႐ံုတင္မကဘဲ ထိုလယ္ထဲရွိ ပိုးသတ္ေဆး မ်ားႏွင့္ေရာေႏွာ ေနေသာေရမ်ားသည္ မုိးေရႏွင့္အတူ ေခ်ာင္းမ်ား၊ ျမစ္မ်ားအတြင္းသို႔ စီးဆင္းသြားၾက ျပန္သည္။ ထိုေရမ်ားသည္ အဆိပ္ေရမ်ား သဖြယ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား၌ ရွိေသာငါး၊ ပုစြန္တို႔ေသေက် ရျပန္သည္။

ထိုမွတစ္ဆင့္ ပင္လယ္အတြင္းသို႔ ထိုအဆိပ္ေရမ်ား ဆက္လက္စီးဆင္းေရာက္ရွိ သြားျပန္ေလသည္။ ထိုေရဆုိးမ်ား၏ ဒဏ္ကိုပင္လယ္ျပင္ရွိ ေရသတၱဝါတို႔ အနည္းႏွင့္အမ်ား ခံရဖြယ္ရွိသည္မွာ မလြဲေပ။

စည္းကမ္းမေစာင့္ေသာ ေရလုပ္သားမ်ားေၾကာင့္ လည္းပါသည္။ ေမ၊ဇြန္ႏွင့္ ဇူလုိင္လျမန္မာလုိ တန္ခူးလ၊ကဆုန္လႏွင့္ နယုန္လတို႔သည္ ငါးမ်ားမိတ္လိုက္ ဥခ်ေသာ ရာသီျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ငါးဖမ္းျခင္းကို မေရွာင္ၾကဘဲ လက္လြတ္စပယ္ ဖမ္းဆီးေနၾကသည္။ ဥမ်ားျဖင့္ျပည့္ေနေသာ ငါးမႀကီးမ်ားေသေက် ၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဖမ္းမိသည့္ငါးမ်ား၏ ဗိုက္ထဲ၌ ငါးဥေပါင္း သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ သေႏၶလြယ္ထားေသာ ငါးမႀကီးမ်ားသာ ျဖစ္သည္။

ေရွးက ေရလုပ္သားႀကီးမ်ားသည္ တန္ခူးလျပည့္မွ ဝါဆိုလျပည့္အထိ ပိုက္ေမွ်ာျခင္း၊ ငါးဖမ္းျခင္းကို ေရွာင္ၾကသည္။ ယင္းကို ဝါေရွာင္သည္ဟု ေခၚသည္။ ငါးမ်ားဥခ် သားေပါက္ေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဥငါးမ်ား ကိုမဖမ္းအပ္၊ မစားအပ္ဟု အယူရွိသည္။ ငါးသေလာက္ဆုိလွ်င္ ၅ဝ က်ပ္သားေအာက္ငါးကို မဖမ္းေပ။ ပိုက္ကြက္ကလည္း ငါးေသးမ်ားကို မမိေသာ ပိုက္ကြက္က်ဲ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ေခတ္ ေရလုပ္သားမ်ား အသံုးျပဳေသာ ပိုက္ကြက္ သည္အေလးခ်ိန္ ငါးက်ပ္သားရွိသည့္ ငါးကိုပင္ မိသည့္ပိုက္ကြက္ ျဖစ္သည္။ ေရလားငါးလား ပိုက္ျဖင့္ဖမ္း ၾကသည္။

ပိုက္ကြက္သည္ မည္မွ်အတုိင္းအတာ ရွိသည့္ပိုက္ကြက္ျဖင့္ ဖမ္းရမည္၊မည္သည့္ ရာသီတြင္ မဖမ္းဆီးရ၊ ပုစြန္တုပ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ကဏန္းကိုလည္းေကာင္း၊ တျခားငါးမ်ားကို လည္းေကာင္း မည္မွ်ေသးငယ္လွ်င္ မဖမ္းဆီးရဟု ဥပေဒသတ္မွတ္ ထားေသာ္လည္း လိုက္နာဟန္မတူၾကပါ။ တစ္ခါတြင္ ပုစြန္တုပ္ဝယ္သည့္ ပုဂၢလိကဒိုင္တစ္ခု၌ ပုစြန္တုပ္ႀကီး၏ ဗိုက္၌ကပ္ေနေသာ ဥမ်ားကိုဖယ္ပစ္ေန၍ ေမးၾကည့္ရာ ''ဒီအခ်ိန္ပုစြန္ဥတဲ့ ရာသီျဖစ္လုိ႔ မဖမ္းရဘူး။ ဥပုစြန္ကိုဖမ္းရင္ အေရးယူခံရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥေတြကိုဖယ္ပစ္ေနတာ'' ဟုေျပာသည္။ ဤသို႔ ဥပေဒကို လက္တစ္လံုးျခား လုပ္ကာဖမ္းဆီး ေရာင္းခ် ေနၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္အဖိုးတန္ ေသာပုစြန္တုပ္ႀကီးမ်ား အလြန္ရွားပါး လာရ ျခင္းျဖစ္သည္။

ပင္လယ္ျပင္၌လည္း သမား႐ိုးက်ပိုက္မ်ား ျဖင့္ေမွ်ာ၍ ငါးဖမ္းျခင္း မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဂ်ဳတ္ဟုေခၚေသာ ေရၾကမ္းျပင္ထိ တရြတ္တုိက္ဆြဲသည့္ ပိုက္မ်ားျဖင့္ ဖမ္းၾကေသာေၾကာင့္ ငါးမွန္သမွ် အလြတ္မရွိဘဲ ငါးျပဳန္းတီး ေလသည္။ယခင္ ကပင္လယ္ျပင္၌ ေထာင္ၾကေသာ အဂၤလန္က်ား ပိုက္မ်ား၏ ေနရာတြင္ဘံုေက်ာင္း ပိုက္မ်ားျဖင့္ တရားမဝင္အႀကီးအက်ယ္ ခုိးေထာင္ၾကေသာ ေၾကာင့္လည္း ငါး၊ပုစြန္မ်ား အလြန္အကြၽံျပဳန္းတီး ပ်က္စီးၾကေလသည္။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီး၌ ငါးဖမ္းဆီးခြင့္ ပိတ္ပင္သည့္ အခ်ိန္ကာလ (Close Season) ႏွင့္ငါးဖမ္းဆီးခြင့္ ပိတ္ပင္သည့္ေဒသ (Close Area) မ်ားကို ငါးမ်ားေပါက္ပြား တတ္သည့္ အခ်ိန္ကာလအလုိက္ ငါးသယံဇာတမ်ား ထိန္းသိမ္း ေရးအတြက္ သတ္မွတ္ထားရွိသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၌လည္း ငါးသယံဇာတမ်ား ျပဳန္းတီးေလ်ာ့ပါး လ်က္ရွိရာ သုေတသန ျပဳခ်က္အရ ေရငန္ငါး (ပင္လယ္ငါး) မ်ဳိးအပိုင္း၌ ႏွစ္ ၃ဝ အတြင္း ေရေပၚငါး ၉ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ႏွင့္ ေရေအာက္ငါးမွာ ၆ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ ေလ်ာ့ပါး လ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္ ဟုဆုိသည္။ ငါးရစ္ငါးသန္ ခ်ိန္မ်ားတြင္ ငါးမ်ားကို ဖမ္းယူျခင္း မျပဳၾကရန္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ (၂/၉၂) ထုတ္ျပန္ထားသည္။ အဆိုပါ တားျမစ္ခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ ပါက တုိင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ျပည္နယ္ အသီးသီးရွိ ေရခ်ဳိေရငန္ဥပေဒအရ ဖမ္းဆီး၍ တရားစြဲဆုိ အျပစ္ေပးႏုိင္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ငါးသယံဇာတမ်ား ေပါမ်ားၿပီး ျပည္သူတို႔ထာဝရ စားသံုးႏုိင္ရန္ ႏုိင္ငံေတာ္က ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကို လုိက္နာေစာင့္ထိန္း ၾကျခင္းျဖင့္ ယခုလို မုိးဦးက်အခါတြင္ မ်ဳိးငါးမ်ားျဖစ္ေသာ ငါးရစ္ငါးသန္မ်ားကို ဖမ္းယူျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ၾကပါရန္ ႏိႈးေဆာ္အပ္ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ စာ (၅)

#Themyawadydaily