၁၀ မိနစ္လွ်င္ ကေလးတစ္ဦးႏႈန္း ေသဆံုးေနသည့္ ယီမင္ျပည္တြင္းစစ္

UN blacklists Saudi Arabia-led coalition for 'killing and maiming' 

children in Yemen air strikes

( ရွိန္းထက္ )

ေမ့ေပ်ာက္ခံစစ္ပြဲ ဟု အမည္ေပးခံထား ရေသာ ယီမင္စစ္ပြဲသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ဟု ေအာ္ေနၾကသူမ်ား ၾကားတြင္ ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ ကြယ္ေပ်ာက္ ေနသည္။ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ မ်က္ႏွာလႊဲမႈကို ခံထားရ သကဲ့သို႔ ကုလသမဂၢ ကလည္း ထိေရာက္သည့္ ဖိအား ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေပ။

ဆီးရီးယား၌သာ ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို အေမရိကန္တို႔က ကမၻာ့ စာမ်က္ႏွာေပၚ၌ တင္ၾကသည္။ ယီမင္ကို အစပင္ေဖာ္ျခင္း မရွိေပ။ ယီမင္ႏိုင္ငံသည္ ဆီးရီးယား ထက္ ပိုဆိုးေနၿပီ ျဖစ္သည္။ 

ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ ၂ ဒသမ ၂ သန္းမွာ အေရးေပၚ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လိုအပ္ေနၿပီး ေလးသိန္းေက်ာ္မွာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈ ဒဏ္ကို အျပင္းအထန္ ခံစားေနရသည္။

ယခု ယီမင္ႏိုင္ငံရွိ ကေလးငယ္ ၁ဝ ဦးလွ်င္ တစ္ဦးႏႈန္းသည္ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးေနရသည္ ဟု UNICEF က ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ေဆာ္ဒီ ဦးေဆာင္သည့္ ၫြန္႔ေပါင္းတပ္ဖဲြ႕ ၏ ျပင္းထန္ေသာ ေလေၾကာင္းထိုးစစ္ မ်ားေၾကာင့္ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးေထာက္ပံ့ ပို႔ေဆာင္၍ မရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနသကဲ့သို႔ ေဆး႐ံုေရာက္သည့္ ကေလးငယ္မ်ား အတြက္လည္း ေဆးဝါးလုံေလာက္မႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ေနေပသည္။

ေဆာ္ဒီတို႔၏ ေလေၾကာင္းထိုးစစ္ ကလည္း အေထာက္အကူမ်ား မေရာက္ေစရန္ တမင္ထိုးစစ္ဆင္ ေနသလားဟု ထင္ရေလာက္ေအာင္ အခ်ိန္တိုင္း ဗံုးႀကဲေနသည္။ ေဆး႐ံု၊ ေက်ာင္းႏွင့္ ဗလီအားလံုး ဗံုးႀကဲမခံရသည့္ ေနရာမရွိသကဲ့သို႔ ေန႔စဥ္လိုလိုပင္ ျပည္သူဆယ္ဦးႏွင့္ အထက္ ေသဆံုးေနရသည္။

အကယ္၍ ေဆးဝါးအေထာက္အပံ့ ႏွင့္ အစားအစာမ်ား ေရာက္လွ်င္ ဟူသီသူပုန္တို႔ အတြက္ အသက္ဆက္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေသးသည္။ မေရာက္ပါက ဒဏ္ရာရလွ်င္ပင္ ကုသရန္ ေဆးဝါးမရွိေသာေၾကာင့္ သူ႔စရိတ္ႏွင့္သူ

ေသဆံုးရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအကြက္ကို ေဆာ္ဒီတို႔ ခင္းေနျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေဆာ္ဒီတို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဟူသီသူပုန္ တို႔အတြက္ ျဖစ္သည္။ ဗံုးႀကဲလွ်င္လည္း ေသဆံုးသည့္သူပုန္ အခ်ဳိးႏွင့္ ျပည္သူအခ်ဳိးက ဆတူနီးပါး ျဖစ္ေနသည္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္ကို ခံစားရသည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ေမြးဖြားလာသည့္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္မ်ား ျဖစ္သည္။ လိုအပ္သည့္ အာဟာရႏွင့္ အစားအေသာက္ မရရွိေသာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမရွိဘဲ ေမြးကင္းစ ကေလးကဲ့သို႔ ပိန္လွီၿပီး ေသဆံုးရသည္။

၁ဝ မိနစ္လွ်င္ တစ္ဦးဆိုေသာ ေသဆံုးမႈႏႈန္းသည္ ၾကားရသူတိုင္းကို အံ့အားသင့္ ေစသကဲ့သို႔ ေဆာ္ဒီေနရာ၌သာ အျခား အေမရိကန္၏ မဟာမိတ္မဟုတ္ေသာ အျခားႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံဆိုလွ်င္ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား၊ စစ္ေရးအရ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားႏွင့္ ယခု အခ်ိန္ဆိုလွ်င္ ထိုႏုိင္ငံသည္ အထီးက်န္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေနေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ထိုကေလးငယ္မ်ား အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏွင့္ ေသဆံုးမႈ တရားခံသည္ ေဆာ္ဒီ ျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢက ေဆာ္ဒီကို အမည္ပ်က္စာရင္း သြင္းေသာ္လည္း ပိတ္ဆို႔မႈ တစ္စံုတစ္ရာ မလုပ္ေပ။ ေဆာ္ဒီတို႔ကလည္း ကုလသမဂၢ ၏ ေဝဖန္မႈကို ဂ႐ုမစိုက္။ အေနာက္ကမၻာျခမ္း၌ ၄င္းတို႔က ေဝဖန္၍ ေကာင္းေနခ်ိန္ ေဆာ္ဒီတို႔က အေရွ႕ကမၻာျခမ္း၌ ဗံုးမိုးရြာေကာင္း ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ေဆာ္ဒီတို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနသည္၊ ရပ္တန္းကရပ္ စသည့္ ၄င္းတို႔၏ လက္သံုးစကားမ်ားပင္ မဟေတာ့ေပ။

ယီမင္၌ သမၼတ ဆာေလးႏွင့္ ဒုတိယ သမၼတတို႔ ျပႆနာတက္ ခ်ိန္တြင္ သမၼတ ဆာေလး က ျပည္တြင္းေရးေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆာနား က ထြက္ေျပးရသည္။ ဟူသီသူပုန္ တို႔က ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆာနားကို သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္ အေမရိကန္က ေဆာ္ဒီကုိ လက္နက္ တပ္ဆင္ေပးၿပီး တိုက္ေလယာဥ္ မ်ားပင္ ေစလႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ႔ဇာတ္ သူမႏုိင္ျဖစ္ကာ ေဆာ္ဒီတို႔ကို ထိန္းမရျဖစ္ၿပီး ထိုစစ္ပြဲမွ လက္ေရွာင္ခဲ့သည္။ ယခုယီမင္ စစ္ပြဲတြင္ အမရိကန္တုိ႔ မပါေတာ့ ေသာ္လည္း ၄င္းတုိ႔ စတင္ေပးသည့္ စစ္ျဖစ္သည္။ အပစ္အခတ္ ရက္သတၱပတ္ တိတိရပ္စဲရန္ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ႀကိဳးစားၾကသည္။ ၄၈ နာရီမတုိင္မီ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ တရားခံမွာ ေဆာ္ဒီပင္ ျဖစ္သည္။

အပစ္ရပ္ထားသည္ ဆုိသည္မွာ စကားလံုးမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ရပ္ထားသည္ဟု ဆိုသည္မွာလည္း ေဆာ္ဒီ ျဖစ္သည္။ တကယ္တမ္း ဗံုးႀကဲသူမွာလည္း ၄င္းပင္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ အေမရိကန္တို႔က ေဆာ္ဒီကို ထိန္းမရ ျဖစ္ေနသည္။ အာဖရိက၌ ဘာျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ ပါသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ၌လည္း အေမရိကန္ ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယီမင္အေရးကို အေမရိကန္ အစိုးရက သတင္းအေမွာင္ခ် ထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ အႀကီးတန္းအရာရွိ တို႔၏ ေဝဖန္မႈကိုပင္ ခံရသည္။ ထိုေဝဖန္မႈမ်ားက အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အရိပ္ကို မေက်ာ္ႏိုင္ ျဖစ္ရကာ ယခု အခ်ိန္ထိပင္ ယီမင္စစ္ပြဲသည္ ေမ့ေပ်ာက္ခံ စစ္ပြဲတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္။ 

ဆီးရီးယား စစ္ပြဲတြင္ အေမရိကန္ တို႔၏ ပါဝင္မႈအခန္းက႑ သည္ ေရွ႕ဆံုးမွျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားတို႔၏ ေလေၾကာင္း ထိုးစစ္ေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ားလည္း ပို႔မရ

ေအာင္ ႐ုရွားတို႔က ေလေၾကာင္းမွ တိုက္ခုိက္ေနသည္။ ေဆး႐ံုႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း တို႔ကိုပင္ မေရွာင္ေသာ ႐ုရွားတို႔၏ ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္မႈကို အေမရိကန္တို႔က အျပင္းအထန္ ေဝဖန္ၿပီး ႐ုရွားကို လူသတ္သမား အျဖစ္ ပံုေဖာ္ၾကသည္။ ယီမင္၌ ေဆာ္ဒီတို႔ ဗံုးႀကဲမႈသည္ ဆီးရီးယား၌ ႐ုရွားတို႔ ဗံုးႀကဲမႈႏွင့္ တူသည္။ သို႔ေသာ္ ယီမင္၌ ကေလး ေသဆံုးမႈႏႈန္း ျဖစ္သည့္ ၁ဝ မိနစ္လွ်င္ တစ္ဦးႏႈန္းသည္ ဆီးရီးယား၌ မရွိေပ။ ယခုေတာ့ ယီမင္၌ ျဖစ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ အကူအညီမ်ား မေရာက္ေစရန္ တမင္ပိတ္ဆို႔ တိုက္ခိုက္ေနသည္။ ႐ုရွား ႏွင့္ေဆာ္ဒီတို႔ တိုက္ခိုက္ေနတာခ်င္း အတူတူ အမည္ပ်က္ၿပီး တစ္ကမၻာလံုး သိသည္က ႐ုရွားျဖစ္သည္။ ေဆာ္ဒီကေတာ့ ေအးေအး ေဆးေဆး ပင္ျဖစ္သည္။

သတင္း စာမ်က္ႏွာမ်ား၌ ေဆာ္ဒီ မေကာင္းေၾကာင္း ပါသည့္သတင္းမွာ ရွားပါးလွသည္။ အေမရိကန္ ဆိုသည့္ အရိပ္ႀကီးသည္ ေဆာ္ဒီေရွ႕က မားမားရပ္ ကာကြယ္ ေပးထားသည္။ အေမရိကန္တို႔၏ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာ ဘက္လိုက္မႈႀကီး ျဖစ္သည္။ ယခု ထိုဘက္လိုက္မႈ ႀကီးေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ ယီမင္ ကေလးငယ္ေပါင္း မ်ားစြာ ေသဆံုးေန ၾကသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ဟု ေအာ္သည့္ ၿဗိတိန္ ဘယ္ေရာက္ေနလဲ၊ အေမရိကန္ ဘယ္ေရာက္ေနလဲ၊ အင္အားႀကီး အေနာက္အုပ္စု ဘယ္ေရာက္ေနလဲ။ ယခုသူတို႔ မသိခ်င္ ေယာင္ေဆာင္ ေနေသာ ယီမင္၌ အျပစ္မဲ့ ကေလးငယ္ေပါင္း မ်ားစြာ၏ အသက္ ေသဆံုးေနရဦးမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသား လိုက္ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)