စာဖတ္ျခင္းေက်းဇူး

မေက်းဥ

လူ႔ေလာကရွိ လူသားတို႔သည္ မည္သည့္ အမ်ဳိးအႏြယ္မွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြား လာၾကရေစကာမူ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ အတြက္ ပိုင္ဆိုင္ရမည့္ အျမတ္ဆံုး ဥစၥာသည္ကား သီလႏွင့္ ပညာျဖစ္၏။ သီလႏွင့္ပညာကို ရွင္ေတာ္ဘုရားက သီလအား ေျခေထာက္ႏွင့္ ဥပမာျပဳ၍ ပညာအား မ်က္စိျဖင့္ ဥပမာျပဳ ေတာ္မူခဲ့သည္။ ေျခေထာက္ရွိၿပီး မ်က္စိႏွစ္ကြင္း အလင္းမရသည္ ရွိေသာ္ လိုရာမေရာက္ ခရီးမေပါက္ႏိုင္ သကဲ့သို႔ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း အလင္းရ ေသာ္လည္း ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္ မသန္စြမ္းခဲ့ ပါမူ လိုရာမေရာက္ ခရီးမေပါက္ဘဲ ျဖစ္ရ၏။

လူတစ္ဦးခ်င္း စီတြင္ရွိေသာ ေျခႏွစ္ဖက္ မွာလည္း သန္စြမ္း၊ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း မွာလည္း အလင္းရမွသာ လိုရာပန္းတိုင္ ေရာက္ေပမည္။ မိမိတို႔လိုရာ ပန္းတိုင္ခရီးသို႔ ေရာက္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ေျခႏွစ္ဖက္ႏွင့္ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း ႀကံ့ခိုင္သန္စြမ္း ေနရမည္ ျဖစ္သည့္နည္းတူ လူတစ္ဦးခ်င္း စီတြင္ ေျခႏွစ္ဖက္ႏွင့္ တူေသာ သီလ၊ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း ႏွင့္တူေသာ ပညာသည္ မယြင္းမပ်က္ တြဲဖက္ရွင္သန္ ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

သီလရွိၿပီး ပညာမရွိလွ်င္၊ ပညာရွိၿပီး သီလမရွိလွ်င္ ပန္းတိုင္မေရာက္ ခရီးမေပါက္ႏိုင္။ သီလသည္ ပညာကို အမွီသဟဲျပဳ၍ လည္းေကာင္း၊ ပညာသည္ သီလကို အမွီသဟဲျပဳ၍ လည္းေကာင္း တည္မွီရ၏။ လူတစ္ဦးခ်င္း စီတြင္ သီလခ်ည္း လံုၿခံဳေန႐ံု မွ်ျဖင့္ အရာရာကို မၿပီးေျမာက္ ႏိုင္သကဲ့သို႔ ပညာခ်ည္း ကြၽမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္ ေန႐ံုမွ်ျဖင့္လည္း အရာရာကို မၿပီးေျမာက္ ႏိုင္ဘဲ ရွိေခ်သည္။ အရာရာကို ၿပီးေျမာက္လိုပါမူ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ တြင္ သီလေရာ ပညာပါ ယွဥ္တြဲေပါင္းဖက္ ေနရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း စီတြင္ သီလလည္း လံုရပါမည္။ ပညာလည္း စံုရပါမည္။ 

သီလလံုၿပီး ပညာစံုရမည္ ကို ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မန္လည္ ဆရာေတာ္ႀကီး က မဃေဒဝလကၤာ တြင္-

''ပညာျပည့္ဝ၊ ႏွလံုးလွေသာ္၊ ကိစၥႀကီးငယ္၊ ေဆာက္သဖြယ္လွ်င္၊ က်ဥ္းက်ယ္ ထြင္းေဖာက္၊ ျဖတ္ေတာက္လိုရာ ၿပီးႏိုင္စြာ၏'' ဟူ၍ ေရးဖြဲ႕သီကံုး ဆံုးမေတာ္မူ ခဲ့ေပသည္။ ပညာလည္း ျပည့္စံု၊ ႏွလံုးလည္း လွမွသာ အရာရာကို ၿပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းႏိုင္စြမ္း ရွိေၾကာင္း  ဆံုးမေတာ္မူ ခဲ့ေသာ လကၤာစာသား ျဖစ္ပါသည္။ အၿမဲမျပတ္ မွတ္သားနာယူ က်င့္ေဆာင္ ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပညာျပည့္ဝၿပီး ႏွလံုးလွသူမ်ား ျဖစ္ေအာင္စာဖတ္ၾက ရပါမည္။

စာဖတ္သူသည္ တိုးတက္ၿမဲ တိုးတက္ေနသည္။ စာမဖတ္သူမွာ တိုးတက္မႈ ရပ္ေနသည္။ စာဖတ္သူသည္ ဖြင့္ထားေသာ ျပတင္းေပါက္ႏွင့္ တူ၏။ အရာရာကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စူးစမ္းဆင္ျခင္ ေတြ႕ျမင္ ႏိုင္သည္။ စာမဖတ္သူ မွာကား ပိတ္ထားေသာ ျပတင္းေပါက္ ႏွင့္ တူ၏။

စာဖတ္သူမွာ လိမၼာ ယဥ္ေက်း၏။ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတ ရွိ၏။ အရာရာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္၏။ ေရွာင္သင့္တာ မွန္သမွ် ေရွာင္ရွားႏိုင္ၿပီး ေဆာင္သင့္သည္ မ်ားကို ေဆာင္ထားကာ လူ႔ေလာက လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္ တြင္ အျမင္တင့္တယ္ ေပသည္။

စာဖတ္သူသည္ ေျပာတတ္၊ ဆိုတတ္၊ လုပ္ကိုင္တတ္၏။ ေအးေအးေဆးေဆး ထိထိမိမိႏွင့္ အရာရာကို ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္ ႏိုင္ေပသည္။ လူခ်စ္လူခင္ ေပါမ်ားကာ လူတကာ၏ ၾကည္ညိဳ ေလးစားမႈ ခံရပါသည္။ လူတိုင္းကလည္း အားကိုး ယံုၾကည္ကာ မည္သည့္ကိစၥ မဆို အႀကံဉာဏ္ ေတာင္းျခင္းခံ ရတတ္ပါသည္။ စာမဖတ္သူမ်ားကား လံုးဝအသိတရားမရွိ ထင္ရာ ေျပာဆိုလုပ္ကိုင္ တတ္သည္။ လုပ္သင့္၊ မလုပ္သင့္ မစဥ္းစား ေရွ႕ေရးေနာက္ေရး မေတြး အရာရာ မွားၿပီးမွ ေနာင္တမ်ား ရတတ္သည္။ စာမတတ္သူမ်ားကို ကန္းေနေသာ မ်က္ကန္းမ်ား ဟူ၍ တင္စားထား ပါသည္။ စာတတ္ပါလ်က္ စာမဖတ္ဘဲ ေနသူမ်ားမွာလည္း မည္သည့္ အသိဉာဏ္ ဗဟုသုတမွ မရွိ၍ စာတတ္ကန္းမ်ား ဟူ၍လည္း ဆိုထားပါသည္။

စာတတ္ၿပီး စာဖတ္ပါမွ အက်ဳိးမ်ား ေပမည္။ စာမတတ္သူမ်ားက စာမဖတ္သည္မွာ သဘာဝက် ေသာ္လည္း စာတတ္ၿပီး စာမဖတ္သူ မ်ားကား ဆိုးရြားလြန္းလွ ပါသည္။ စာမတတ္၍ စာမဖတ္ဘဲ အမွားမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ ေျပာဆိုျခင္း ကိုကား နားလည္ခြင့္လႊတ္ ႏိုင္ပါ၏။ စာတတ္ၿပီး စာမဖတ္မိ၍ လုပ္ကိုင္ေျပာဆို သမွ် အမွားမွား အယြင္းယြင္း ခ်ည္းသာ ျဖစ္ေနလွ်င္ကား လက္မခံစရာ၊ သဘာဝမက်စရာ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။

စာအုပ္စာေပသည္ လူတိုင္းအတြက္ အဖိုးတန္ရတနာ တစ္ပါးျဖစ္သည္။ ေရွးေခတ္ျမန္မာ တို႔က ေပရြက္ေပၚတြင္ ကညစ္ျဖင့္ စာကိုေရးသား သီကံုးခဲ့ၾကသည္။ ''က'' ကညစ္ ေပမွာျခစ္ ဟူေသာ ေက်ာင္းသံုးအကၡရာ ဗ်ည္းကဗ်ာ စာတြင္ ဟိုယခင္က အသံုးျပဳခဲ့ဖူးသည္။ ေပရြက္ကို ဆီလူး၍ အသံုးျပဳပါက တာရွည္ခံပါသည္။ ဆီမလူးေသာ ေပဖူးလႊာကို ေရွးေခတ္ စစ္သည္မ်ား အသံုးျပဳခဲ့ၾက၏။ ပုရပိုက္ကို ကံ့ကူဆံျဖင့္ ေရးသားရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာစကားတြင္ ''ကံ့ကူလက္လွည့္'' စကား ေဝါဟာရ ရွိခဲ့သည္။ ေပပုရပိုက္ မ်ားတြင္ ျမန္မာ့ရာဇဝင္ သမိုင္း မွတ္တမ္းေမာ္ကြန္း စေသာ စာေပမ်ားကို စာအုပ္သဖြယ္ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးျမန္မာ ႀကီးမ်ားက ''အလိမၼာစာမွာရွိ'' ဟူ၍ ဆိုခဲ့ၾက ေလသည္။ 

သကၠရာဇ္ ၇၆၂ တြင္ ဘုရင္မင္းေခါင္ နန္းတက္သည္။ ဘုရင္မင္းေခါင္ သည္ ''စည္းတပစ္'' အမတ္ႀကီးကို ေခၚယူ၍ ''အဘိုး တိုင္းျပည္ ေအးခ်မ္းေအာင္ ဘယ္လိုက်င့္ ရမည္နည္း'' ဟု ေမးပါသည္။ ျပည္ႀကီး၏အရွင္ ျမတ္ေသာမင္းတို႔ မည္သည္ ျပည့္တံခြန္ကို မလဲွရာ (ရေသ့၊ ရဟန္း၊ ပညာရွိ တို႔သည္ ျပည့္တံခြန္မည္၏)။ ျပည့္ဦးကင္းကို မႏွိမ္ရာ (ပညာရွိ အမတ္ႀကီး၊ ဝန္ႀကီး၊ ပညာရွိသုခမိန္ မ်ားသည္ ျပည့္ဦးကင္းမ်ား ျဖစ္၏)။ ျပည့္စြယ္ျပည့္သြား ကို မခ်ဳိးရာ (မင္းညီမင္းသား တို႔သည္ ျပည့္စြယ္ ျပည့္သြားမ်ား ျဖစ္၏)။ ျပည့္မ်က္လံုးကို မေဖာက္ရာ (ေလာကီ၊ ေလာကုတ္၊ ပညာတတ္ ပညာရွိသူ တို႔သည္ ျပည့္မ်က္လံုးမ်ား ျဖစ္၏)။ ျပည့္မ်က္ႏွာကို မဖ်က္ရာ(မိဘ၊ လင္သားတို႔၏ ေၾကးမံု သဖြယ္ျဖစ္ေသာ သူတို႔၏ သားသမီး၊ ဇနီးတို႔ကို အႏိုင္အထက္ မျပဳအပ္ဟု ဆိုလိုသည္)။ ျပည့္ေျချပည့္လက္ ကို မျဖတ္ရာ(သူရဲေကာင္း တို႔သည္ ျပည့္ေျချပည့္လက္ မ်ားႏွင့္တူ၏)။ ျပည့္ဝမ္းကို မေဖာက္ရာ (သူေဌးသူၾကြယ္ တို႔သည္ ျပည္၏ဝမ္းျဖစ္၏)။ ျပည့္ေက်းဇူးကို မထိန္ရာ(တိုင္းသူျပည္သား တို႔သည္ တိုင္းျပည္၏ ေက်းဇူးရွင္မ်ားျဖစ္၏) စသည့္ မင္းတို႔ က်င့္အပ္ေသာ ''အပရိဟာနတရား'' ခုနစ္ပါးကို ေရႊႏွလံုးသြင္း ေတာ္မူ၍ မွည့္မွဆြတ္ေသာ ဥယ်ာဥ္မွဴး တို႔ကို လည္းေကာင္း၊ တေရြ႕ေရြ႕ ပြားေစတတ္ေသာ ပိုးနက်ယ္ တို႔ကို လည္းေကာင္း ပမာျပဳ၍ က်င့္ေတာ္မူရာ၏'' ဆိုေသာ ခမ္းနား ႀကီးက်ယ္ေသာ အႀကံကို ေပးခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဘိုးရာဇာဆိုသည့္ အမည္ႏွင့္ အေဆာင္အေယာင္ တို႔ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။ အလြန္တန္ဖိုး ရွိေသာ စကားမ်ားကို ေပးႏိုင္သူ စည္းတပစ္ အမတ္ႀကီးသည္ -

''ဘိုးရာဇာဟာေလ xxx တကယ္ေတာ့ လယ္သမားေလး ပါဗ် xxxx သူတကယ္ လိုက္စားခဲ့တာက xxxx လံု႔လႏွင့္ ပညာကိုရွာ xxxx ဘုရင့္ေရႊနားေတာ္xxxx ေပါက္ၾကားရာက ေျမႇာက္စားခံရပါတဲ့ ပညာရွိႀကီးပါ xxxx'' ဆိုသည့္ သီခ်င္းအတိုင္း လယ္သမား တစ္ေယာက္ျဖစ္ ေသာ္လည္း ပညာကို လိုခ်င္သူျဖစ္၍ ေတြ႕သည့္ ေနရာ၌ ပညာကိုရေအာင္ ရွာေဖြစုေဆာင္း တတ္သူျဖစ္ၿပီး စာဖတ္ျခင္း၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ပညာရွိအမတ္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။

သကၠရာဇ္ ၇၃ဝ တြင္ မိတၳီလာကန္ ေပါက္၍ ဘုရင္မင္းႀကီးစြာမွ ကန္ကို ဆည္ေတာ္မူ၏။ ေျမတူးရာ၌ ေရႊႏွင့္ သြန္းလုပ္ထားေသာ ယိုးဒယား လင္းဇင္းမင္း တို႔၏ သား၊ သမီးအ႐ုပ္ကို ကမၸည္းႏွင့္ တကြ ေတြ႕ရ၏။ ဝန္စင္း(ဝန္ဇင္း) ရြာသူႀကီးကို ေမးေတာ္မူရာ မသိေၾကာင္း၊ အသည္သား (မင္းမႈထမ္း မဟုတ္သူ သာမန္ အရပ္သား) ေမာင္ညိဳ ေခၚသူ တစ္ေယာက္သည္ ယာထြန္လွ်င္ ခါးတြင္ ပုရပိုက္ႏွင့္ ပညာရွိတို႔ကို ခ်ဥ္းကပ္ ေသာေၾကာင့္အၾကားအျမင္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္။ ထိုသူ သိႏိုင္လိမ့္မည္ ဟု နားေတာ္ ေလွ်ာက္၏။ ဝန္စင္း အသည္သားကို ေမးေတာ္မူရာ-

''ကြၽန္ေတာ္မ်ဳိး ၾကားဖူးပါသည္ ဘုရား။ ေဘးေလာင္းေတာ္ အေလာင္းစည္သူ မင္းႀကီး တိုင္းခန္း လွည့္ေတာ္မူစဥ္ ထိုသို႔ေသာ မင္းတို႔ကို သစၥာခံေတာ္မူ ေစၿပီး ေျခေတာ္ရင္း၌ ၿမဲေစခဲ့ေၾကာင္း၊ တစ္ရံေရာအခါ အေလာင္းစည္သူ မင္းႀကီး မိတၳီလာကန္ကို ဆည္ခိုက္ ေနာက္ေတာ္ တြင္ပါလာေသာ သား၊ သမီးတို႔ ကံေတာ္ကုန္ ေသာေၾကာင့္ လာလတၱံေသာ မင္းတို႔ သိေစေသာငွာ အ႐ုပ္ကို ေသခ်ာစြာ စာတန္းထိုးျမႇဳပ္ ထားေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း'' ေလွ်ာက္ထားရာမွ ပညာရွိအျဖစ္ နန္းေတာ္သို႔ ေခၚယူ ေျမႇာက္စားခံ ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

''စည္းတပစ္'' ဆိုသည္မွာ ''သႏၵပေဇၨာတ သဒၵါ'' ကို အစြဲျပဳေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စႏၵသဒၵါ-လ၊ ေဟာ၊ ပေဇၨာတသဒၵါ- အလင္းေရာင္ ကို ေဟာသျဖင့္ လကဲ့သို႔ ထြန္းလင္း တင့္တယ္ေသာ ပညာရွိဟု ဆိုလိုေၾကာင္း သိရသည္။ (အရွင္သံဝရာ လကၤာရ-စည္းတပစ္ ေလွ်ာက္ထံုး၊ အေတြးအျမင္ ၂၃၅)။

ဘိုးရာဇာ ေခၚ ေမာင္ညိဳ ဆိုေသာ သာမန္ လူငယ္ေလးသည္ ပညာရွိႀကီး ျဖစ္ေစေရာ့၊ ဘုရင့္ အခ်ီးအေျမႇာက္ ခံရေစေတာ့ ဟူသည့္ စိတ္ႏွင့္ ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ပညာကိုသာ လိုခ်င္သိခ်င္သူ ျဖစ္သည္။ စာေပပုရပိုက္ မ်ားကို လံု႔လဝီရိယ စိုက္ထုတ္ကာ ေလ့လာ မွတ္သား တတ္၍ စာဖတ္ျခင္း ေက်းဇူးေၾကာင့္ အားကိုးထိုက္ေသာ ပညာရွိႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေလာက၌ တန္ဖိုးရွိေသာ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္သြားလွ်င္ သူ႔အတြက္ ေနရာသည္ သူ႔အလိုလိုျဖစ္လာတတ္၏။ လူေရွ႕သူေရွ႕ သို႔ ထိုက္တန္စြာ ေရာက္လာတတ္ ပါသည္။

''စာအုပ္စာေပ လူ႔မိတ္ေဆြ'' ဟု အဆိုရွိရာ လူတိုင္းသည္ စာေပႏွင့္ မကင္းကြာ သင့္ေပ။ လူတိုင္းသည္ စာေပကို ေလ့လာလိုက္စား ၾကရပါမည္။ မကုန္ဆံုး ႏိုင္ေသာ အတတ္ပညာရပ္ တို႔သည္ စာအုပ္စာေပ အတြင္း၌ ရွာေဖြေတြ႕ရွိ ႏိုင္ပါသည္။  ကြၽန္မတို႔ငယ္စဥ္ ကေလးဘဝ၌ မိဘမ်ားက ဆံုးမပဲ့ျပင္ေလ့ ရွိပါသည္။ ပညာသင္ခ်ိန္ ေက်ာင္းစာသင္ခန္း တြင္လည္း ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား က ေကာင္းေသာ ဘဝလမ္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းရန္ လမ္းၫႊန္ခဲ့ပါသည္။ ဘဝခရီးလမ္းကို ကိုယ္တိုင္ ေလွ်ာက္လွမ္းခ်ိန္တြင္ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း မ်ားက အၿမဲကူညီ ေဖးမျခင္း မျပဳႏိုင္ပါ။ ကြၽန္မတို႔ႏွင့္ မခြဲမခြာအၿမဲ ထာဝရ အတူရွိေနရမည့္ မိတ္ေဆြေကာင္းမွာ စာအုပ္စာေပ မ်ားသာ ျဖစ္ပါသျဖင့္ စာမတတ္သူမ်ား စာတတ္ၾကပါေစ၊ စာတတ္သူမ်ား စာဖတ္ၾကပါေစ ဟု ''စာဖတ္ျခင္းေက်းဇူး'' အေၾကာင္းကို ေရးသားတင္ျပ လိုက္ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၃)