ႏွစ္ေပါင္း ၆၀၀၀ သက္တမ္းရွိ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ၾကြင္း မ်ားကုိ လက္ရွိ အေနအထားထက္ ပုိမုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ လုိအပ္ေန

ဟဲဟုိး ၊ ၂၀-၅-၂၀၁၅

ရွမ္းျပည္နယ္ (ေတာင္ပိုင္း) ဟဲဟိုးၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္ ေျခာက္မိုင္အကြာ ဟဲဟိုး - ေအာင္ပန္းသြား ျပည္ေထာင္စု လမ္းမႀကီး လက္ယာဘက္ သီေခါင္ (တီေကာင္ေတာင္) အတက္အနီးရွိ ဗုေဒၶါဇိေနာ လိုဏ္ဂူေက်ာင္း အတြင္း၌ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝဝဝ သက္တမ္းရွိ ေက်ာက္ေခတ္သစ္ Neo-lithic အခ်ိန္မွ ေက်ာက္ေခတ္ လူသားတို႔ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ ေက်ာက္လက္နက္မ်ား၊ ေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ၾကြင္းမ်ား ၊ အ႐ိုးစုမ်ား ၊ တိရစာၧ န္ ဦးခ်ဳိမ်ား ၊ သြားမ်ားႏွင့္ ေမး႐ိုးမ်ားကို တိုက္ခန္းငယ္ တစ္ခုျဖင့္ စုေဆာင္း ျပသထားရာ (ပံု) လက္ရွိအေန အထားထက္ ပိုမို ထိန္းသိမ္း ေစာင္႔ေရွာက္ရန္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

လက္ရွိ ေက်ာင္းထုိင္ ဆရာေတာ္ ဦးသူရိယ တရားအားထုတ္ ေတာ္မူရာ ဗုေဒၶါဇိေနာ လိုဏ္ဂူအတြင္း ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၌ စတင္ေတြ႕ရွိ ခဲ့ၿပီး ေတာင္ႀကီး တကၠသိုလ္ ဘူမိေဗဒ ဌာနမွ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ တင္သိန္း ဦးေဆာင္၍ တြဲဖက္ ပါေမာကၡ၊ ကထိက၊ လက္ေထာက္ ကထိက မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ မ်ားက စတင္တူးေဖာ္ ခဲ့ရာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၃ ရက္က ေအာင္ျမင္စြာ တူးေဖာ္ ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဓိက ေရွးေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ၾကြင္းမ်ားကို သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ား အရ သံုးမ်ဳိးခြဲျခား ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ေရွးအက်ဆံုး ႏွစ္ေပါင္း ေျခာက္သိန္း အထက္ သက္တမ္းရွိ ေရွးဦး ေက်ာက္ေခတ္ လူသားမ်ား Anyathian Man Culture ကို ဧရာဝတီျမစ္႐ိုး တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ျမစ္၏ ကမ္းခံုဆင့္မ်ား ေပၚတြင္ အင္ၾကင္းေက်ာက္ Fossil Wood ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အညာသား ယဥ္ေက်းမႈ Anyathian Culture ေက်ာက္လက္နက္ မ်ားမွ စတင္၍ ေရွးဦးစြာ ေတြ႕ရွိ ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ဒုတိယ သက္တမ္း တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ရွိ ေက်ာက္ေခတ္ေဟာင္း လူသား Palcolithic Man မ်ား၏ ေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ၾကြင္းမ်ားကို ဓႏု ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတစ္ခု ျဖစ္ေသာ ရြာငံရွိ ျပဒါးလင္းဂူ တြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ယခု ဗုေဒၶါဇိေနာမွ သက္တမ္း ႏွစ္ ၆ဝဝဝ ရွိ Neolithic Man ေက်ာက္ေခတ္သစ္ လူသားတို႔၏ တစ္ဝက္တစ္ပ်က္ ႐ုပ္ၾကြင္း မ်ား Semi Fossil ထပ္မံ ေတြ႕ရွိရျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆိုပါဂူကို ေလ့လာ မွတ္တမ္း ျပဳစဥ္အခါက လိုဏ္ဂူ၏ အေနအထားမွာ ဂူအျမင့္ေပ ၁၂ ေပခန္႔ ႏွင့္ ဂူအရွည္မွာ ေပ ၆ဝ ခန္႔ရွိသည္။ သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ လိုဏ္ဂူ အေနအထားသည္ ေက်ာက္ေခတ္ လူသားတို႔ အတြက္ ရန္သူႏွင့္ ၄င္းတို႔ အမဲလိုက္ရန္ သားေကာင္ မ်ားကို ေကာင္းစြာ ျမင္ႏိုင္သည့္ အျမင့္ေနရာတြင္ တည္ရွိျခင္း၊ လိုဏ္ဂူ၏ အမိုးတြင္ မိုးေရယိုစီးက် ႏိုင္သည့္ ေျမကြၽံေပါက္ Sink hole မရွိ၍ အမိုးႏွင့္အကာ လံုၿခံဳမႈ ရွိျခင္း၊ လိုဏ္ဂူအတြင္း ေလဝင္ ေလထြက္ ေကာင္းစြာရျခင္း၊ အလင္းေရာင္ ေကာင္းစြာရျခင္း၊ လိုဏ္ဂူေအာက္ ေပ ၃ဝဝ ခန္႔ အနက္ပိုင္းတြင္ တစ္ခ်ိန္က ေသာက္သံုးရန္ အတြက္ လံုေလာက္မည့္ ပမာဏ ရွိမည့္ ေရအိုင္ႀကီး ရွိခဲ့ျခင္း စသည့္ ခိုင္လံုေသာ ခန္႔မွန္းခ်က္ မ်ားျဖင့္ အတည္ျပဳ ႏိုင္ခဲ့သည္ ဟု ဆိုသည္။

ေက်ာက္ေခတ္သစ္ အခ်ိန္ကာလ ၌ တုတ္ေခ်ာင္း မ်ားတြင္ တပ္ဆင္ အသံုးျပဳ ခဲ့ေသာ စူးထိုး၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး သံုးမ်ား၊ ေက်ာက္တံုး လက္နက္ Pebble မ်ား၊ လက္ကိုင္႐ိုးတပ္ တူအျဖစ္ ထု႐ိုက္ စရာမ်ား၊ အခ်ဳိ႕ ေက်ာက္ကြင္း Stone Ring မ်ားမွ ႏြယ္ႀကိဳးျဖင့္ ခ်ည္ေႏွာင္ကာ ရန္သူႏွင့္ အမဲလိုက္ ရာတြင္ အသံုးျပဳ ခဲ့ၾကေၾကာင္း ခန္႔မွန္းခဲ့ ၾကသည္။ အဆိုပါ ေက်ာက္လက္နက္ မ်ားကို သဲေက်ာက္ Sand Stone ၊ သဲမႈန္ေက်ာက္ Silt Stone ႏွင့္ သလင္းေက်ာက္ Quartizite မ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ ထားေၾကာင္း မွတ္တမ္းျပဳ ထားသည္ကို ေလ့လာ သိရွိရသည္။

အထက္ပါ ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္ ေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ၾကြင္းမ်ား၏ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသ မ်ားကို ေနျပည္ေတာ္ တပ္မေတာ္ စစ္သမိုင္းျပတိုက္ ႏွင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ မႏုႆေဗဒ ဌာနတို႔၌ ျပသ ထားရွိေၾကာင္း သိရသည္။ လက္ရိွ ဗုေဒၶါဇိေနာ လိုဏ္ဂူ အနီး အေဆာက္အအုံ ငယ္အတြင္း စုေဆာင္း ျပသထားသည့္ အဆိုပါ ေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ၾကြင္းမ်ားမွာ စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းရန္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိရာ ယခုအတိုင္း ဆက္လက္ ထားရွိမည္ ဆိုပါက ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံး သြားႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ အေျခအေနမွ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ အဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္သည့္ ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ေျမ သမိုင္းျပတိုက္ တစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီး ေပးႏိုင္မည္ ဆိုပါက ရွမ္းျပည္နယ္ (ေတာင္ပိုင္း) ၏ ခရီးသြား အရင္းအျမစ္မ်ား ရွိရာ ေတာင္ႀကီး၊ အင္းေလး၊ ေညာင္ေရႊ၊ ကေလာ၊ ပင္းတယ၊ ေအာင္ပန္း တို႔ႏွင့္ အလွမ္းမကြာ လွေသာ ခရီး အကြာအေဝး အတြင္း တည္ရွိျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ လာေရာက္ လည္ပတ္လ်က္ ရွိေနသည့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ သုေတသီမ်ား၊ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြား ဧည့္သည္ မ်ားအတြက္ အထူး စိတ္ဝင္စား စရာ ေနရာသစ္ တစ္ခု တိုးလာမည္ ျဖစ္ကာ ေဒသတြင္း ခရီးသြား လုပ္ငန္း ပိုမိုဖြံ႕ၿဖိဳး ေစရန္ အတြက္လည္း အေထာက္အကူ ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္လာ ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္မီ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အထူးပင္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံလူထုမွ ေျပာျပသည္။ (၁၇၅)

#Yadanarpondaily